Samenvatting van het vak Geschiedenis van de Psychologie, inclusief materiaal op yOUlearn, opdrachten en leerdoelen
Let op: kleine delen zijn in het Engels
LET OP: H1 t/m H9 krijgt 3 vragen per hoofdstuk, en H10 t/m H16 krijgt 1 of 2 vragen.
Leerdoelen.
Leerdoelen cursus:
- U kunt uitleggen waarom studie van de geschiedenis van de psychologie relevant is, op
welke manieren deze uitgevoerd kan worden, en analyseren welke fundamentele
debatten daarbij een rol spelen.
- U kunt uitleggen hoe leven en werk van besproken antieke Griekse en Arabische
filosofen, en Europese verlichtingsfilosofen, zich verhouden tot elkaar en wat hun
relevantie is voor de hedendaagse wetenschap.
- U kunt uitleggen hoe de onderzoek naar de functie van het brein heeft geleid tot de
hedendaagse cognitieve neurowetenschappen, en daarbij kritisch reflecteren op de
toelaatbaarheid van gebruikte onderzoeksmethoden.
- U kunt uitleggen hoe de Duitse denktraditie en leven en werk van Wundt en zijn
tijdgenoten zich tot elkaar verhouden, en hoe dit leidde tot psychofysica,
gestaltpsychologie en de moderne experimentele psychologie.
- U kunt uitleggen hoe de Engelse denktraditie en leven en werk van Darwin en Galton
zich tot elkaar verhouden, en hoe dit leidde tot eugenetica, sociaal-darwinisme,
sociobiologie en de moderne evolutionaire psychologie.
- U kunt uitleggen hoe de Amerikaanse denktraditie en leven en werk van James en zijn
tijdgenoten zich tot elkaar verhouden, en hoe dit – samen met het werk van Pavlov –
leidde tot het behaviorisme van Watson, Tolman en Skinner.
- U kunt uitleggen hoe de psychologie in de 20e eeuw vertakte in ontwikkelings-, sociale
en cognitieve psychologie, psychoanalyse en persoonlijkheidsleer en analyseren welk
pionierswerk daar in de geschiedenis aan voorafging.
- U kunt uitleggen hoe toegepaste en klinische psychologie zich professionaliseerden tot
volwaardige disciplines, en daarbij kritisch reflecteren op het spanningsveld tussen
fundamentele en toegepaste wetenschap in de psychologie.
,- U bent in staat om, over een willekeurig onderwerp uit de geschiedenis van de
psychologie, in samenwerking met een medestudent een presentatie voor te bereiden
en te verzorgen, en daarover vragen uit het publiek te beantwoorden.
Nadat u de studietaak van Introductie hebt doorlopen, kunt u:
- enkele redenen noemen waarom het belangrijk is dat geschiedenis van de psychologie
als apart vak wordt bestudeerd
- aangeven welke benaderingen mogelijk zijn om de geschiedenis van de psychologie te
beschrijven
- uitleggen wat de volgende begrippen betekenen: internalisme, externalisme, Great Man
approach, Zeitgeist approach, presentism, historicism, sophisticated presentism
- vertellen hoe historische omstandigheden ervoor hebben gezorgd dat het beoefenen
van de psychologie (net als andere wetenschappen) zeer lange tijd voor grote groepen
mensen onbereikbaar was.
Nadat u de studietaak van Chapter 1 hebt doorlopen, kunt u:
- uitleggen wat empirisme, nativisme, rationalisme en idealisme is, en hoe deze begrippen
samenhangen
- een overzicht geven van de belangrijkste presocratische filosofen en de kern van hun
gedachtengoed weergeven
- weergeven wat op hoofdlijnen bekend is over leven en werk van de drie belangrijkste
Griekse filosofen: Socrates, Plato en Aristoteles
- uitleggen wat de sterke relevantie is van het werk van Democritus en Epicurus voor de
hedendaagse wetenschap
- een overzicht geven van leven en werk van de drie besproken islamitische filosofen: Al-
Kindi, Alhazen en Avicenna
- een beschrijving geven van het historisch proces dat zorgde voor het behoud van de
Griekse filosofie tot na de middeleeuwen.
Nadat u de studietaak van Chapter 2 hebt doorlopen, kunt u:
- het mechanicisme, nativisme en interactief dualisme van Descartes in samenhang met
elkaar uitleggen.
- samenvatten hoe Descartes hiermee beschouwd kan worden als het startpunt van de
hedendaagse psychologie.
- het empirisme van Locke uitleggen.
- samenvatten welke belangrijke bijdrage Locke hiermee leverde aan de wording van de
hedendaagse psychologie.
- het nativisme en de monadologie van Leibniz uitleggen.
- samenvatten hoe de sporen van de opvattingen van Leibniz terug te vinden zijn in de
hedendaagse psychologie.
- een overzicht geven van de historische en persoonlijke omstandigheden waarin het werk
van Descartes, Locke en Leibniz tot stand kwam.
- uitleggen hoe het werk van Descartes, Locke en Leibniz zich tot elkaar verhoudt, door
daarin de fundamentele overeenkomsten en verschillen aan te wijzen.
Nadat u de studietaak van Chapter 3 hebt doorlopen, kunt u:
- op hoofdlijnen uitleggen hoe door de eeuwen heen gezocht is naar de functie van het
brein.
- uitleggen hoe daarbij de discussie aangaande de lokalisatie van psychische functies zich
heeft voltrokken.
- de frenologie van Franz Josef Gall beschrijven en aangeven hoe deze o.a. door het
onderzoek van Pierre Flourens bekritiseerd werd.
- beschrijven tot welke inzichten o.a. Paul Broca, Carl Wernicke en Brenda Miller kwamen
door patiënten met hersenschade te bestuderen.
,- het onderzoek van Karl Spencer Lashely beschrijven en hoe hij daaruit de
equipotentialiteit van ons brein concludeerde.
- het onderzoek van Wilder Penfield beschrijven en uitleggen welke inzichten dit hem
opleverde.
- beschrijven hoe in de cognitieve neurowetenschappen de zoektocht naar lokalisatie van
psychische functies wordt voortgezet.
- kritisch reflecteren op alle onderzoeksmethoden die in dit hoofdstuk beschreven worden
en de toelaatbaarheid daarvan.
Nadat u de studietaak van Chapter 4 hebt doorlopen, kunt u:
- het verschil tussen Kants ‘noumenale’ en ‘fenomenale’ werkelijkheid uitleggen, en de
voor- en nadelen van dit onderscheid benoemen.
- de stromingen van het vitalisme en fysiologisch mechanisme beschrijven, en de
verschillen daartussen toelichten.
- aangeven waarom het fysiologisch mechanisme van Hermann Helmholtz en zijn
tijdgenoten belangrijk was voor het ontstaan van de wetenschappelijke psychologie.
- een samenvatting geven van de psychofysica en de gestaltpsychologie, en hun
belangrijkste bijdragen aan de ontwikkeling van de psychologie.
- uitleggen hoe de prestaties van Helmholtz, Fechner en de Gestaltpsychologen zich elk
op hun eigen manier verhouden tot het standpunt van Kant over de onkenbaarheid van
de noumenale wereld.
Nadat u de studietaak van Chapter 5 hebt doorlopen, kunt u:
- overeenkomsten en verschillen benoemen tussen de vroegere experimentele
psychologie en de hedendaagse psychologie.
- redenen geven voor en tegen het zien van Wundt als grondlegger van de moderne
experimentele psychologie.
- factoren benoemen die de rol van Wundt in de geschiedenis van de psychologie hebben
beïnvloed.
- factoren benoemen die vroeger en nu belemmerd werk(t)en voor vrouwen in de
wetenschap.
- beschrijven hoe het werk van Kulpe en Ebbinghaus de aannames betwist waarop de
experimentele psychologie volgens Wundt zou berusten.
Nadat u de studietaak van Chapter 6 hebt doorlopen, kunt u:
- het leven en werk van Charles Darwin in grote lijnen beschrijven.
- uitleggen hoe geologische en biologische waarnemingen tijdens de reis met de Beagle
Darwin op het spoor van zijn evolutieleer hebben gezet.
- het principe van natuurlijke selectie beschrijven en weet u welke theorie Darwin het
laatste zetje gaf om zijn evolutieleer te formuleren op basis van dit principe.
- uitleggen waarom de publicatie van On the Origin of Species zoveel ophef veroorzaakte
en waarom de evolutieleer in sommige kringen nog steeds controversieel is.
- beschrijven welke opvattingen over ras en gender Darwin formuleerde in zijn Descent of
Man en deze plaatsen in de context van zijn tijd en cultuur.
- de volgende stromingen beschrijven die zijn voortgekomen uit of geïnspireerd door het
werk van Darwin: sociaal-darwinisme, vergelijkende psychologie, sociobiologie en
evolutionaire psychologie.
Nadat u de studietaak van Chapter 7 hebt doorlopen, kunt u
- het leven en werk van Francis Galton in grote lijnen beschrijven en in de context van zijn
tijd plaatsen.
- uitleggen hoe Galton’s hoofdwerk Hereditary Genius tot stand is gekomen en wat de
boodschap ervan is.
- uitleggen hoe de discussie over dit werk leidde tot het begrippenpaar nature-nurture, en
wat dit begrippenpaar inhoudt.
, - het standpunt van Galton toelichten over de balans tussen erfelijkheid en
omgevingsfactoren bij de verklaring van intelligentie .
- uitleggen wat eugenetica is en hoe Galton deze wetenschap heeft bedoeld.
- aangeven wat het verschil is tussen 'positieve' en 'negatieve' eugenetica en kunt u
beschrijven hoe met name door de tweede variant de eugenetica in een zeer kwalijk
daglicht is komen te staan.
- voorbeelden geven van hedendaagse medische praktijken die eugenetisch genoemd
kunnen worden.
- een groot aantal bijdragen van Galton aan de psychologie en andere wetenschappen
noemen, en kunt u uitleggen wat de relatie van deze bijdragen met de eugenetica is.
- uitleggen wat het belang is van tweelingonderzoek bij bepaling van de erfelijkheid van
intelligentie, en kunt u met voorbeelden uitleggen waarom voorzichtigheid is geboden bij
dit type onderzoek.
Nadat u de studietaak van Chapter 8 hebt doorlopen, kunt u:
- een samenvatting geven van het leven en de carrière van William James.
- beschrijven hoe het persoonlijk leven van James verband houdt met de door hem
ontwikkelde concepten.
- de wetenschappelijke uitgangspunten van zijn werk samenvatten, en uitleggen hoe deze
de basis vormen voor de Amerikaanse psychologie.
- uitleggen wat Granville Stanley Hall heeft betekend voor de institutionalisering van de
Amerikaanse psychologie.
- het werk van Granville Stanley Hall, Mary Whiton Calkins en Edward Lee Thorndike
samenvatten.
- uitleggen hoe het leven en werk van deze drie wetenschappers verbonden was met het
leven en werk van William James.
Nadat u deze studietaak van Chapter 9 hebt doorlopen, kunt u:
- het werk van Ivan Pavlov en zijn invloed op het behaviorisme uitleggen en omschrijven.
- de basisprincipes van klassieke conditionering benoemen.
- de kritiek van behavioristen op de introspectieve methode uitleggen.
- John Watson en zijn visie op de psychologie omschrijven.
- de befaamde ‘little Albert’-studie van Watson & Rayner uiteenzetten.
- het neobehaviorisme van Tolman en Hull uitleggen en vergelijken met Watson’s
behaviorisme.
- het verschil tussen het neobehaviorisme van Tolman en de visie van Watson uitleggen.
- het werk van Skinner en de methode van operante conditionering omschrijven.
Nadat u deze studietaak van Chapter 10 hebt doorlopen, kunt u:
- de controverse rondom Mesmer, en fenomenen als dierlijk magnetisme en hypnose
uitleggen.
- beschrijven hoe sociale beïnvloeding een alternatieve verklaring vormt voor de
bevindingen rondom dierlijk magnetisme en hypnose.
- het Nancy-Salpetrière-debat over hypnose toelichten en uitleggen hoe dit beslecht werd.
- het werk van LeBon en de relevantie van zijn boek The Crowd omschrijven.
- de studies van Allport, Asch, Festinger, Milgram, Zimbardo en Loftus uiteenzetten.
- uitleggen hoe hun werk een wetenschappelijke reflectie is van allerlei thema's die we
eerder al zagen in de debatten rondom dierlijk magnetisme, hypnose en
massapsychologie.
Nadat u deze studietaak van Chapter 11 hebt doorlopen, kunt u:
- het leven en werk van Sigmund Freud in grote lijnen beschrijven en duidelijk maken
welke personen van invloed zijn geweest op zijn denken.
- vertellen wat psychoanalyse inhoudt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentpsychologieou. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.