Summary
Complete samenvatting Strafrechtelijke aansprakelijkheid
- Course
- Institution
- Book
Complete samenvatting strafrechtelijke aansprakelijkheid: aantekeningen en boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followdemihoogerwerf1
Content preview
Strafrechtelijke aansprakelijkheidHoorcollege 1: Het legaliteitsbeginsel, overgangsrecht en
rechtsmacht.
II.2 Het strafbare feit.
2.5 Krenkings- en gevaarzettingsdelicten.
Krenkingsdelict: krenking (belediging, kwetsing) van een bepaald
rechtsgoed. Er is een rechtsgoed beschadigd. Het is dus al voltooid.
Gevaarzettingsdelict: de bedreiging van een rechtsgoed, het gevaar voor
krenking wordt strafbaar gesteld.
- Abstract gevaarzettingsdelict: een gedraging wordt strafbaar gesteld die in
algemene, niet nader in de delictsomschrijving gespecificeerde zin gevaar
kan opleveren.
- Concreet gevaarzettingsdelict: in de delictsomschrijving wordt vereist dat
er daadwerkelijk gevaar is ontstaan.
2.6 Formele en materiële delicten.
Formele delicten: voor strafbaarheid is een bepaalde handeling voldoende.
Materiële delicten: het gevolg staat centraal.
2.7 Kwaliteitsdelicten en algemene delicten.
Algemene delicten: een delictsomschrijving die tot iedereen is gericht.
Kwaliteitsdelicten: een delictsomschrijving die zich in directe zin slechts
richt tot rechtssubjecten met een bepaalde hoedanigheid.
- Expliciete kwaliteitsdelicten: in de delictsomschrijving is als bestanddeel
een bepaalde hoedanigheid van de pleger opgenomen.
- Impliciete kwaliteitsdelicten: voor het plegen is een bepaalde hoedanigheid
nodig zonder dat een dergelijk vereiste met zoveel woorden in de
delictsomschrijving zelf is te lezen.
2.8 Commissie – en omissiedelicten.
Commissiedelicten: strafbare feiten die door handelen worden begaan.
Omissiedelicten: strafbare feiten die door nalaten worden begaan.
- Eigenlijke omissiedelicten: zoals hier boven benoemd.
- Oneigenlijke omissiedelicten: het gaat naar de wettelijke omschrijving om
een commissiedelict dat ook door nalaten kan worden begaan. Het betreft
doorgaans materieel omschreven delicten, waarbij het gevolg door
, (verwijtbaar) niets doen wordt veroorzaakt. Een klassiek voorbeeld zijn de
ouders die hun kind de noodzakelijke zorg onthouden waardoor het
overlijdt.
2.9 Doleuze en culpoze delicten en strafbepalingen zonder subjectief
bestanddeel.
Doleuze delicten: er is een opzetvereiste in de delictsomschrijving te
vinden.
Culpoze delicten: er is een vorm van schuld in de delictsomschrijving te
vinden.
2.10 Gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten.
Gekwalificeerde delicten: zijn met zwaardere straffen bedreigd dan de
grondvorm van die delicten, omdat het strafbare feit is gepleegd onder
bijzondere omstandigheden, zoals met voorbedachte raad, roekeloos, in
dienstbetrekking, met braak, als gewoonte om omdat ernstige gevolgen zijn
ingetreden.
- Objectieve strafverzwaringsgronden: het feit staat voorop.
- Subjectieve strafverzwaringsgronden: houden verband met de persoon
van de dader.
Geprivilegieerde delicten: zo’n strafbaarstelling heeft ten opzichte van het
gronddelict een langer strafmaximum, zoals bij de klassieke kindermoord, of
het te vondeling leggen onder bijzondere, verzachtende omstandigheden.
II.3 Het legaliteitsbeginsel.
3.3 Gebod van toegankelijke en vooral scherpe normen.
Vage en te complexe delictsomschrijvingen leiden niet alleen tot
rechtsonzekerheid, maar bieden ook onvoldoende mogelijkheden voor een
succesvolle strafvervolging.
Het Straatsburgse Hof heeft in dit verband enkele eisen gesteld:
Er wordt gewaakt voor de toegankelijkheid van het recht; daarom wordt
ook regelmatig belang gehecht aan goed verzorgde publicatie van
rechtspraak.
Voorzienbaarheids- of voorspelbaarheidsvereiste; dan gaat het in feite om
de klassieke uit het legaliteitsbeginsel voortvloeiende wens naar scherpe
normen waardoor zo precies mogelijk duidelijk wordt wat eronder valt. Dit
wordt ook wel aangeduid als het lex certa beginsel (art. 1 lid 1 Sr).
3.4.3 Voor interpretatie relevante argumenten.
,Welke argumenten en interpretatiemethoden kunnen van belang zijn?
Taalkundige, grammaticale interpretatie: de tekst van de strafbepaling is
immers voor de rechtszekerheid zoekende verdachte het uitgangspunt.
Wetshistorische interpretatie: de bedoeling van de wetgever.
Internationale regelgeving en verdragsgeschiedenis: hierbij verdient
aandacht dat het internationale kader de ‘vrije’ ruimte voor de nationale
strafrechter nogal sterk kan inperken.
Wetssystematische interpretatie: op grond van de structuur van de wet kan
een bepaalde bedoeling van de wetgever aannemelijk zijn.
Rationele of teleologische interpretatie: wordt met een bepaalde uitleg een
rationeel, door de wetgever ‘bedoeld’, met de strekking van de wet
overeenkomend een redelijk resultaat verkregen? Soms wordt
eenvoudigweg van een ‘simpele wetsuitleg’ gesproken.
Aantekeningen:
Voorwaarden voor strafbaarheid:
Menselijke gedraging
Die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving
Die wederrechtelijk is
En aan schuld te wijten
1 en 2 zijn bijzondere voorwaarden voor strafbaarheid:
3 en 4 zijn algemene voorwaarden voor strafbaarheid:
Legaliteitsbeginsel:
Art. 1 lid 1 Sr: ‘Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan
voorafgegane wettelijke strafbepaling’.
‘Wettelijk’: wet in formele zin en wet in materiële zin.
Hoofdregel art. 1 lid 1 Sr: wet ten tijde van handelen.
Nuancering op hoofdregel van art 1 lid 1 Sr: bij wetswijziging ten gunste van
de verdachte moet de nieuwe wet worden toegepast (art 1 lid 2 Sr).
Legaliteitsbeginsel is instrumenteel en rechtsbeschermend; het legitimeert
en limiteert de mogelijkheid van strafrechtelijk optreden.
Lex certa dient kenbaarheid van het recht en daarmee rechtszekerheid.
Elementen van legaliteit:
, Aansprakelijkheid op grond van een wettelijke bepaling.
- Nullum crimen sine lege (incl. lex certa vereiste dat inhoudt dat de wet
zo duildelijk en helder mogelijk moet beschrijven welk gedrag strafbaar is
gesteld): geen misdaad zonder wet.
- Nulla poena sine lege: geen strafbaar gedrag zonder wettelijke basis.
Geen terugwerkende kracht: betreft zowel de strafbaarheid als de straf.
- Nulla poena sine lege praevia
Verbod van te extensieve interpretatie en analogieverbod.
Het legaliteitsbeginsel is instrumenteel én rechtsbeschermend; het legitimeert
(wettelijke basis) en limiteert (macht inperkend) de mogelijkheid van
strafrechtelijk optreden tegelijkertijd.
Fundamenten van legaliteit:
Schuld en preventie: geeft inzicht in de strafwaardigheid van gedrag,
zodat burgers zich hiervan kunnen weerhouden. Doen zij dit niet, dan is
het verwijtbaar, want het is vermijdbaar.
Rechtsstaat: binding van de overheid aan de democratisch
gelegitimeerde wet. De wetgever dient de (grond)wettelijke, met
waarborgen omklede procedures te volgen.
Rechtszekerheid als overkoepelend fundament: vaagheid moet worden
vermeden (lex certa).
Overgangsrecht:
De hoofdregel in art. 1 lid 1 Sr luidt dat de wet die gold ten tijde van het
handelen als maatstaf dient. Het verbod van terugwerkende kracht betreft de
gehele wettelijke strafbepaling, dus zowel de strafbaarheid als de sanctie.
Art. 1 lid 2 Sr brengt echter een belangrijke nuancering op de hoofdregel van lid
1 aan: bij ene wetswijziging ten gunste van de verdachte moet de nieuwe wet
worden toegepast.
Wanneer is sprake van verandering van wetgeving?
Wijzigingen die verband houden met de delictsomschrijving :
Het gaat om een veranderd inzicht van de wetgever omtrent de
strafwaardigheid van de onderwerpelijke gedraging beperkt materiële leer.
- Materieel: niet alleen wetswijziging aangaande de strafbepaling, maar ook
andere relevante wetswijzigingen die doorwerken in de strafrechtelijke
normstelling (HR Incest).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demihoogerwerf1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66781 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now