Samenvatting voor het vak Welzijn en Samenleving aan de UCLL voor 3de bachelor Sociaal Werk. Alle colleges samengevat, inclusief de powerpoint presentaties. Gedoceerd door Omblets Steven aan de UCLL ().
,Les 1: inleiding
Wat vinden we belangrijk in het leven?
- Gezondheid
- Erkenning
- Vrienden en familie
- Kunnen ontplooien
- Geluk (welzijn) = moeilijk thema
- Geluk (worden en zijn)
De Rode draad: (sociologische) uitgangspunten
“Als mensen situaties voor werkelijkheid houden, dan zijn deze ook reëel in hun gevolgen.”
Sociale waarheid is niet soft. Is het dualisme juist of fout? Waarheid komt van ergens. Het is
contingent en bepaalt een soort van sociale constructie (dingen die we gaan nastreven). Vaak
proberen we iemand te overtuigen van onze waarheid.
- Dualisme vs. relativisme – over feiten, oordelen en de waarheid
- Onderwijs(heid)
- Iets over sociale ‘waarheid’ (Thomas-theorema)
Leven in een symbolische samenleving
Verschil symbolische samenleving en de samenleving daarvoor? (uitgangspunt)
Wat is het verschil tussen de samenleving voor de symbolische? We willen betekenis
sprokkelen, bij elkaar puzzelen van betekenis. We zijn er constant met bezig om alles bij elkaar
te plaatsen om betekenis te geven. Een symbool is een soort van betekenis. Het is niet het
materiele nut, maar de betekenis. Hebben is zijn en omgekeerd is zijn hebben. Voorbeeld:
schoonheid/gezondheidsideaal – het gaat niet over gezondheid maar over gezond zijn kunnen
communiceren. Het is een combinatie van discipline, inspanning, resultaat, motivatie, …
Resultaat: ‘Individualisme zonder individualisering’
Examenvraag: Het resultaat ‘individualisme zonder individualisering’ verbinden met de
symbolische samenleving.
De symboolstructuren zorgen ervoor dat we aan de betekenis geraken waar we naar zoeken
en dat we het gevoel hebben dat, in de zoektocht van de betekenis (auto, kledingstijl, etc.), het
gevoel hebt goed bezig te zijn om zo iemand te worden. We hebben het gevoel dat we kunnen
kiezen, maar soms lukt dit wel en soms lukt dit niet. We zijn als individu zo bezig met vorming
te geven aan onszelf. Alle individuele keuzes hebben geen variatie, onlangs het gevoel dat we
individu zijn. We gaan zo massaal dezelfde tennisschoenen kopen, dezelfde activiteiten volgen.
We zien vaak dat we dezelfde symbolen graag hebben.
2
,Het is niet omdat we dezelfde betekenis aan iets geven, dat we allemaal hetzelfde zijn. Eens
die kennis verworven wordt is het een stukje van uw identiteit. Het belang van
symboolstructuren ligt in de media, onderwijs, kapitalisme van de begeerte, infantilisering van
de consument, …
Foto van Stan Smith: wordt op het examen gebruikt!
- Plots krijgt de schoen betekenis in onze symbolische samenleving
- We gaan vaak dezelfde symbolen graag hebben of kopen, maar geven niet dezelfde
betekenis hieraan
Beeldmateriaal is vandaag de dag heel belangrijk. Beelden zeggen meer dan tekst. We worden
overspoeld door beelden vandaag en gaan hierop reageren en acties voeren.
De beroemde foto van de negenjarige Kim Phuc, die
op 8 juni 1972 in Trang Bang samen met andere
kinderen huilend en reddeloos over straat rent na een
luchtaanval met napalm.
De vijfjarige Syrische jongen Omran Daqneesh zit er
verdwaast bij nadat hij een luchtaanval in de Syrische
stad Aleppo overleefde. De arts die Omran behandelde
deelde de foto op sociale media.
Wat is het verschil tussen een sms sturen voor PIA en bijdragen aan de sociale zekerheid?
Individualisme zonder individualisering: “Ik kies ervoor om te stemmen”. We hebben liever
het gevoel dat we mogen kiezen dan verplicht worden. We krijgen er een ander gevoel van.
Een sms sturen voor Pia is een vorm van erkenning, we doen mee met anderen. Onrechtstreeks
hebben we invloed op de sociale zekerheid. Niet sms’en is ook een keuze en iedereen heeft
gekozen. Het is mooi om deze symbolische solidariteit te hebben met elkaar en de samenleving.
Het is hier een dichotomie (ja/neen). Het is mooi om deze symbolische solidariteit te hebben.
Verplichte solidariteit is een menselijke prestatie die ongezien is!
3
, Het contingente van sociale problemen (met dank aan Robert Nisset)
Nisbet en Merton: Mattheuseffect en self fulfillingprophecy
Hebben samen een boek geschreven over waarom we bepaalde sociale problemen aanpakken
en andere niet. Waarom is er aandacht voor dat en niet voor iets anders? Dit is een zwarte vlek.
Wellicht zijn er belangrijkere sociale problemen dan diegene die worden aangepakt.
Voorbeelden zijn politieke apathie, achteruitgang van de smaak, middelmatig leiderschap of
verarming van cultuur en onderwijs. Maar deze onderwerpen kunnen niet wetenschappelijk
bestudeerd worden omdat ze te vaag of te controversieel zijn.
Is het belangrijk dat we zo veel mogelijk mensen betrekken bij het beleid? = politieke apathie
Sociale problemen (en dus ook welzijnsvraagstukken) hebben een culturele basis. Ze hebben
volgens Nisbet dus een basis in maatschappelijke waarden, normen, opvattingen en
voorstellingen. Sociale problemen: Deze waarden zijn contingent en niet arbitrair, ze zijn
veranderlijk en wijzigen in de tijd. De relativiteit van sociale problemen is contingent.
De Verlichting en het Humanisme zijn bewegingen geweest die hebben bijgedragen aan de
verkenning van sociale problemen. Cf ‘vermenselijking’ van de maatschappij. Uit de
Verlichting en het Humanisme ontstaan dus bepaalde ‘moderne’ visies rond welzijn en geluk.
En ook deze zijn sociale waarheid!
Urbanisering en technologie – De hedendaagse maatschappij is complex en daarom zijn er
meerdere oorzaken van sociale problemen. Urbanisering en technologische ontwikkelingen
staan centraal. Belangrijke achterliggende processen zijn conflicterende instituties, sociale
mobiliteit, individualisering en anomie. Urbanisering en technologische ontwikkelingen – De
stad wordt belangrijker volgens Nisbet en Merton. Het is een kantelmoment dat de meerderheid
van de mensen in een stad gaat wonen en verhuist naar plaatsen met meer mensen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celinedeclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.
