ONTWIKKELINGS PSYCHOLOGIE
- ROBERT S. FELDMAN 7E EDITIE -
Ontwikkelen en opvoeden
- Samenvatting -
1
,Inhoud
1. Inleiding en perspectieven..................................................................................................................3
Vraagstukken bij de thema’s van de ontwikkelingspsychologie:........................................................4
Theoretische perspectieven...............................................................................................................5
2. Prenatale fase, geboorte en pasgeboren kind....................................................................................9
Prenatale fase.....................................................................................................................................9
De geboorte......................................................................................................................................11
Pasgeboren baby..............................................................................................................................14
3. De babytijd.......................................................................................................................................15
Fysieke ontwikkeling in de babytijd..................................................................................................15
Cognitieve ontwikkeling babytijd......................................................................................................18
Sociale ontwikkeling babytijd...........................................................................................................20
Persoonlijkheidsontwikkeling babytijd.............................................................................................23
4. Peuter- en kleutertijd.......................................................................................................................24
Fysieke ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd.............................................................................24
Cognitieve ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd........................................................................28
Persoonlijkheidsontwikkeling in de peuter- en kleutertijd...............................................................30
5. De schooltijd.....................................................................................................................................34
Fysieke ontwikkeling.........................................................................................................................34
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................35
De sociale en persoonlijkheidsontwikkeling in de schooltijd............................................................37
6. De Adolescentie................................................................................................................................39
De fysieke ontwikkeling....................................................................................................................39
Cognitieve ontwikkeling in de adolescentie......................................................................................41
Morele ontwikkeling in de adolescentie...........................................................................................42
De sociale en persoonlijkheids- ontwikkeling in de adolescentie.....................................................43
2
,1. Inleiding en perspectieven
Ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke studie naar patronen van groei,
verandering en stabiliteit van conceptie tot ouderdom.
Deze leeftijdsgroepen zijn sociale constructies: een idee over de realiteit, hangt af
van maatschappij, cultuur en tijd. We hebben het dan ook vaak over gemiddelden.
Cohort: een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren.
Deze mensen lopen globaal door dezelfde stadia van de ontwikkeling (normatieve
gebeurtenissen). Biologisch, sociaal of cultureel bepaald.
Normatieve invloeden: invloeden (zoals: etnische afkomst, subcultuur) die leiden tot
conformiteit, omdat men de gevolgen van afwijkend gedrag vreest.
Vier thema’s:
- Fysieke ontwikkeling.
- Invloed van het lichaam, spieren (motoriek), hersenen, het zenuwstelsel, de
zintuigen en behoefte aan eten, drinken en slaap op het gedrag.
- Cognitieve ontwikkeling.
- Intellectuele vermogen, waaronder leren, geheugen, het oplossen van
problemen en intelligentie.
- Sociale ontwikkeling.
- Ontwikkeling en verandering van sociale relaties en interacties met anderen.
Hier valt de emotionele ontwikkeling onder.
- Persoonlijkheidsontwikkeling.
- Karakter en eigenschappen die de ene persoon van de andere
onderscheiden.
3
,Vraagstukken bij de thema’s van de ontwikkelingspsychologie:
1. Continue vs Discontinue
Onderscheid tussen twee soorten verandering binnen in de
ontwikkelingspsychologie:
- Continue verandering: de ontwikkeling verandert geleidelijk. Vanuit de prestaties
van de vorige niveaus. (Kwantitatief: groter of meer.)
- Discontinue verandering: de ontwikkeling vindt plaats in aparte stappen of stadia.
(Kwalitatief.)
2. Kritieke periode vs Gevoelige periode
- Kritieke periode: een specifieke periode in de ontwikkeling waarin de aanwezigheid
van bepaalde soorten omgevingsstimuli noodzakelijk is voor een normale
ontwikkeling.
- Moet perse in die periode gebeuren. Nu of nooit.
- Gevoelige periode: een periode waarin iemand extra ontvankelijk is voor bepaalde
stimuli uit de omgeving. Gaat uit van de plasticiteit (mate van veranderlijkheid).
- Zoals periode van leren schrijven / taal leren bij kleine kinderen.
3. Nature vs Nurture
- Nature: eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders
erven. Maturatie: het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie.
- Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen. Kinderen passen zich aan.
Iets wat je niet aangeboden krijgt in de omgeving, bv taal, dan leer je het ook niet.
4
, Theoretische perspectieven
Theorie: een verklaring van een interessant verschijnsel die een raamwerk biedt om
de relaties tussen de geordende reeks feiten of principes te begrijpen.
Vijf belangrijke perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
(Probeer vooral de basis te begrijpen. Weet welke grondlegger erbij hoort.)
1. Psychodynamisch
Gedrag wordt gemotiveerd door innerlijke krachten, herinneringen en conflicten
waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en waarover hij weinig controle
heeft.
- Psychoanalytische theorie van Sigmund Freud.
Onbewuste krachten zijn bepalend voor iemands persoonlijkheid en gedrag.
- Drie aspecten van de persoonlijkheid:
1. Id: primitieve driften. Genotsprincipe.
2. Ego: rationele en redelijke deel. Realiteitsprincipe.
3. Superego: het geweten, bemiddeld tussen goed en kwaad.
Goede / gezonde ontwikkeling wanneer Id en Superego in balans zijn
en het ego aangehouden wordt.
- Psychoseksuele ontwikkeling: Als er iets mis gaat in bepaalde fase (bijv.
orale fase) ontstaat er fixatie. (Je hoeft niet precies alle fases te kennen.)
- Oraal, anaal, fallisch, latentie en genitaal stadium.
- Ga je terug zien bij volwassen. Ontwikkeling heeft inpakt, soms
onbewust.
- Psychosociale theorie van Erikson.
Interactie met anderen. Omgeving heeft een grote rol.
- Ontwikkeling van mensen verloopt in acht aparte stadia.
- Individu moet bij elke stadia een crisis oplossen.
- Vb.: stadia 1: vertrouwen vs wantrouwen
Positief: onbewuste herinneringen dragen we met ons mee die grote invloed hebben
op ons gedrag.
Kritiek: Je kunt gedrag er niet echt mee voorspellen. Freud: fixatie klopt niet
helemaal, veel in twijfel getrokken. Stadia (erikson) vooral gericht op mannen.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Woudman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.