Summary
Samenvatting Thema 2 het heelal les 7,9,10 - leerboek Geogenie 5&6
- Course
- Institution
- Book
Een weergave van de inhoud van deze 3 lessen van thema 2 in het leerboek Geogenie 5&6!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ReginaAllen
Reviews received
Content preview
7 De oerknaltheorie: verleden, heden en toekomstEdwin Hubble bestudeerde sterrenstelsels aan de hand van hun spectra. Deze bleken een
roodverschuiving te vertonen, dit betekent dat er langere golflengtes aanwezig zijn dus ze
bewegen van ons weg. Alle sterrenstelsels maken dezelfde beweging. De zon wordt als
referentiepunt gebruikt omdat de afstand aarde-zon gelijk is.
Zijn besluit: Hoe verder de sterrenstelsels van ons verwijderd zijn, hoe groter hun
roodverschuivingen dus hoe sneller ze zich van ons verwijderen.
Het heelal was vroeger heel klein en alle sterren bevonden zich dichtbij elkaar.
De big bang: het heelal is ontstaan uit een explosie van een punt met heel hoge
straling, temperatuur en druk.
CMB: Cosmic Microwave Background Radiation. Restant van de straling die is
vrijgekomen bij de oerknal. (Nederlands: kosmische achtergrondstraling)
George Gamow zegt dat er restenergie van de oerknal in de ruimte aanwezig is die wij
kunnen meten. We kunnen 3-5K meten. Het heelal is niet helemaal afgekoeld.
Daarna werd er een signaal vanuit alle richtingen gemeten → men noemde dit de CMB
Evolutie van de Big Bang tot nu:
1. De Big Bang: 13 miljard jaar geleden is het heelal geboren uit een punt met een oneidning klein
voluime en een oneindig grote dichtheid en temperatuur.
2. Inflatie: Het heelal neemt zeer snel in volume toe. Dankzij deze inflatie koelt het heelal af.
3. Vroege heelal: Het vroege heelal ondoorzichtig en afgekoeld maar nogsteeds heel warm. Er
ontstaan materiedeeltjes: protonen neutronen en ionen.
4. Recomobinatie: Het heelal is genoeg afgekoeld om atomen te doen ontstaan: helium en
CMB komt vrij: waterstof. Het heelal wordt transparant.
5. Dark ages: Er zijn nog geen sterren
6. Reïonisatie: De eerste sterren ontstaan
eerste sterren:
7. Vorming van Sterrenstelsels ontstaan o.i.v. zwaartekracht en materiedeeltjes
sterrenstelsels:
8. Versnelde Donkere energie begint de uitdijing van het heelal te versnellen
uitdijing:
Wat was er voor de Big Bang?
Men kan hier niet op antwoorden.
Sterrenstelsels bewegen niet. Het heelal wordt gewoon groter dus de afstand tussen de
sterrenstelsels vergroot ook. De lichtgolf wordt uitgetrokken, de golflengte wordt groter
en zo bevindt het zich aan de rode kant van het electromagnetisch spectrum.
, Straling van verre sterren zal ons bereiken als infrorode, microgolf- of
radiostraling.
Als we naar de ruimte kijken, kijken we naar het verleden. Hoeveel tijd het
licht onderweg is = het aantal jaren in het verleden
satelliet 2 is beter omdat de technologie beter is geworden.
Het vroegste en oudste licht = lichtflits van de oerknal dat vrijkwam
wanneer het heelal transparant werd. Dat licht is zo lang onderweg
dat we het zien als CMB.
Blauw gedeeltje: koud. Op deze plaatsen zijn de meeste materiedeeltjes 4,9% gewone
materie
te vinden. Superclusters bevinden zich daar. 26,8 donkere
% energie
Geel en rood gedeeltje: warmer. Er zijn hier geen materiedeeltjes. Het is 68,3 donkere
% materie
een lege ruimte.
De toekomst:
In het heelal werken er 2 krachten tegen elkaar: de zwaartekracht door de aanwezige
materie en de uitdijingskracht (donkere energie).
2 mogelijke evoluties van heelal:
f Big Crunch: genoeg materie om de uitdijing te stoppen Big Chill
Eerst vertragen tot stilstand, daarna krimpen
f Big Chill: te weinig materie om de uitdijing volledig te stoppen
Eeuwig vertragen, sterren doven uit, heelal wordt koud
Het meeste waarschijnlijk is het Big Chill effect. Er is te weinig materie aanwezig om de
uitdijing volledig te laten stoppen.
De uitdijing zou nu moeten versnellen. Donkere energie doet het heelal sneller en sneller
uitdijen het heelal veel groter is (koude, lege ruimte) = de Big Rip
f Donkere energie: een onbekende afstotende kracht die de uitdijing van het heelal
vernselt.
9 De aardrotatie en de gevolgen
In het noordelijk halfrond: weg van de zon: oosten → zuiden → westen → wijzerzin
In het zuidelijk halfrond: weg van de zon: oosten → noorden→ westen → tegenwijzerzin
Wat de zon overdag doet, doen de sterren ’s nachts in tegengestelde zin
Schijnbeweging: illusie dat de hemelsfeer beweegt doordat de aarde rond haar as draait.
Een illusie omdat de sterren met een onmogelijke snelheid zouden moeten bewegen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ReginaAllen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.62. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now