Deel Jeugdcriminologie
1. Introductie jeugdcriminologie
Structuur
- jeugdcriminologie & -recht zijn 2 evenwaardige delen (op examen: 10/10 dus geslaagd zijn op
het totaal en niet op de 2 apart)
- boeken: niets aankopen!
- reader met teksten
- geen handboek (maar sommige hoofdstukken al bezorgen op toledo voor deze vallen
de teksten in de reader weg)
Overgang federale wet
Jeugdrecht werd gezien als een beschermingsmodel. Nu dat er het accent bij de gemeenschappen
worden gelegd, blijft in Wallonië het beschermingsmodel en komt er in Vlaanderen een
sanctiemodel.
1.1 Jeugdcriminaliteit als actueel & brandend vraagstuk
Media en politiek
- schilderij kind met hoorns
- betekenis: combinatie onschuldige met het schuldige
- zit in iedereen: iedereen is in staat om dingen te doen die niet onschuldig zijn
- screenshot vtm nieuws
- criminaliteitsstatistieken van België
- lage cijfers voor de realiteit (in de praktijk is er een tienvoud)
- overtredingen die in rekening werden genomen
- wet op de dancings = minderjarigen beneden 16 j. mogen niet zonder
begeleiding in dancings komen
- wet op de jeugdbescherming
- bv. overtreden van voorwaarden opgelegd door de jeugdrechter
(huisarrest, omgaan met bepaalde jongeren, verbod om op een bepaalde
plaats te komen)
- controle door de politie
- kritische vraag: Wordt dit gezien als criminaliteit?
- wet op de leerplicht
- leerplicht geldt van 6 tot 18 jaar en betreft niet enkel schoolplicht gezien
huisonderwijs ook mogelijk is
- spijbelen (risicofactor: meer kans op grotere & aanhoudende
criminaliteit) maar is als zodanig geen criminaliteit, geeft kans tot
- voortdurende wisselwerking tussen politiek & media beleid speelt in op calamiteiten van de
media, vaak voordat de ernst & de oorzaken duidelijk zijn
Kapstok
1
,“Criminaliteit en onveiligheid in onze (laat)moderne maatschappij”
- breedmaatschappelijke observaties
- tijdsdiagnose van de samenleving als een risicomaatschappij
- onvoorwaardelijk geloof in wetenschap en kennis gaat langzaam achteruit
- ondertussen weten we zo veel waardoor we de grenzen van onze kennis ook zien
- bv. kernenergie (was het van het, maar we zien ook dat het kan mislopen)
- productie van welvaart < productie van risico’s
- proberen veel meer risico’s te minimaliseren dan dat we welvaart produceren
- toenemend risicobewustzijn, dalende risicoacceptie
- wanneer iets misgaat dan kunnen we dat maar moeilijk begrijpen
- voorzorgsprincipe
- van meet af aan de risico’s minimaliseren
- incidentencultuur
- hoe kunnen we dit voorkomen in de toekomst & wie was hier de oorzaak van?
- Hoe meer we kunnen, hoe minder we accepteren dat het ook wel eens fout kan gaan
Vertaling naar criminaliteit
- criminaliteit & onveiligheid in onze (laat)moderne maatschappij paradigmawissel
- van verzorgingsstaat naar een veiligheidsstaat
- van een post-crime naar een pre-crime samenleving
- pre-crime
- beter voorkomen dan genezen
- zoeken naar manieren om criminaliteit te voorkomen
- bv. terrorismebestrijding
- post-crime = ingrijpen als criminaliteit voorvalt
- miniaturisering van het strafrecht (visie in Nederland)
- strafrechtelijke inbreuk < reductie van veiligheidsrisico’s
- beheersen, containen van risico’s
- netwidening, verflutting
- vroeger enkel spreken over artikel uit wetboek waar inbreuk op werd gepleegd
- nu wordt er over meer gesproken: bv. overlast (veronderstelt ook interventie)
- discussie over overlast en GAS-boetes, leefbaarheid, fatsoen
- bekende auteurs die over verschuiving hebben doorgedacht
- culture of fear (Furedi) bij overlast komt er ook emoties kijken
- culture of controle (Garland)
- incidentencultuur ~gevoel van urgentie & morele paniek (maar prestatieparadox = hoe beter de
politie haar werk doet, des te meer criminaliteit er lijkt te zijn)
- populaire mythen (niet altijd onwaar maar moeilijk om te ontkrachten met wetenschappelijk
bewijs)
- jeugddelinquentie stijgt spectaculair (bv. vtm nieuws: niet echt criminaliteit gebruiken)
- jeugddelinquenten beginnen steeds jonger
- jeugd wordt gewelddadiger
- jeugdcriminaliteit is etnisch gekleurd
‘onrust is van alle tijden’
2
,- als we teruggaan in de tijd dan zien we alles van hierboven keer op keer terugkomen (bv. mythen
bestaan al veel langer)
- ‘jeugd van tegenwoordig’ heeft altijd bestaan
- voorbeelden:
- artikel ‘Leuvense politie heeft al meteen handen vol met dronken studenten’
- je krijgt het idee dat het steeds erger wordt
- historisch onderzoek: vroeger ging het ook niet altijd goed tussen de studenten
& de politie
- chronocentrisme: idee dat we vandaag met bepaalde nieuwe problematiek worden
geconfronteerd maar als je terug kijkt naar het verleden dan blijkt dat het al veel langer bestaat
- is er dan niets veranderd?
- er wordt in deze samenleving een vergrootglas gelegd op het gedrag van jongeren
Toepassing op jeugdcriminaliteit
- het beeld is niet eenduidig voor jeugdcriminaliteit (bv. mythen)
- meerderheid is ‘relatief braaf’, niettemin:
- verschillende soorten jeugdcriminaliteit
- typische jeugdcriminaliteit & ernstige gedragsproblematiek
- 2 groepen:
- jongeren die criminaliteit plegen tijdens de periode van de adolescentie
(je leert de grenzen kennen door over de grenzen te gaan) intrinsiek
element van de opvoeding = adolescent-limited path
- zie figuur: the age crime curve (examen!)
- ziet er altijd min of meer hetzelfde eruit
- op een bepaalde leeftijd is er een piek & dan neemt dat terug af
(als je richting volwassenheid gaat dan stopt men ongeacht of er
een interventie is geweest)
- doorgaans lichtere feiten (bv. drank & drugs)
- kleinere groep: begint op vroegere leeftijd (voor de adolescentie) en die
resisteren niet (stoppen niet), zij contanueren ook op latere leeftijd =
life-course persistent path
- verharding bij een kleine minderheid: harde kern, jeugdige veelplegers
Illustratie verschuiving van post- naar pre-crime
- plein in Amsterdam met bordje ‘cameraobservatie’
- op bord staat ook: ‘doelloos rondhangen is niet toegestaan’
- hierin staat duidelijk de verschuiving: men gaat op zoek naar manieren om vroegtijdig in
te grijpen in de samenleving
- we wachten niet meer totdat er een inbreuk tegen de strafwetgeving wordt vastgesteld
- ‘kan jij duidelijk maken dat niets doen ook overlast kan geven?’
- wervingscampagne voor de politie in Nederland
- ook ingrijpen wanneer men niets verkeerd doet maar toch overlast veroorzaakt
- verschuiving aandacht van criminaliteit naar onveiligheid, van ‘misdaad & straf’ naar ‘risico &
controle’
1.2 Jeugdcriminologie als wetenschap
Jeugdgerichte specialisatie in de criminologie
3
, - definitieproblemen
- studiedomein is breder geworden
- bv. ook over onveiligheidsgevoelens, leefbaarheid, overlast
- criminologie tussen wetenschap & beleid
- iedereen heeft er wel iets over te zeggen (meer dan andere exacte
wetenschappen)
- maatschappelijk debat zit er kort op
- een nieuwe identiteit voor de criminologie? (zoektocht naar)
- nieuwe veiligheidsvraagstukken
- post-crime naar pre-crime
- bv. aanslag op Zaventem willen we niet nog eens meemaken dus wat doen?
- interdisciplinariteit is geen evidentie (gedragswetenschappen nodig maar ligt verspreid)
- eigen begrippenkader & theorieën
- criminologie als kruispuntwetenschap
- dialectiek tussen normatieve- en gedragswetenschappen: rechtsnorm bakent de kern v/h
gedragswetenschappelijk onderzoek af, maar de gedragswetenschappen bevragen de
effectiviteit van deze rechtsnorm
- criminologie als spitswetenschap
- kritische wetenschap (doel: risico’s machtsmisbruik tot een minimum herleiden)
- bewaken van fundamenteel democratische principes (beveiliging vrijheid burger maar
tegelijkertijd ook beperken v/d vrijheid van de burger)
Verzelfstandiging van een subdiscipline
- evolutie in het leven adolescenten
- langer afhankelijk (studeren nu langer dus blijven langer thuis wonen), vroeger
volwassen (denken anders na over dingen)
- moratorium van de jeugd (concept is enorm veranderd)
- 20ste eeuw als ‘eeuw van het kind’: toegenomen wetenschappelijke interesse
- medische wetenschap, psychiatrie, psychologie, sociologie, pedagogie, …
- naar verloop van tijd ook de criminologie
- verzelfstandiging
1. synthese tussen individuele gedrag, relaties en institutionele en maatschappelijke
verhoudingen dynamieken
2. eigen concepten & theorieën mbt ‘problematisch’ & ‘geproblematiseerd’ jongerengedrag
3. juridische, sociaal-wetenschappelijke en ethische reflecties mbt aard & omvang van het
maatschappelijk antwoord
- discours over ‘moraal en afwijking’, over ‘norm en transgressie van de norm’, over het ‘normale’
- januskop (figuur met 2 gezichten) van de jeugd: dubbelzinnige normstelling
- jeugd als hoop en toekomst vs. jeugd als bedreiging
- bescherming van de jeugd vs. beveiliging van de samenleving
- kind in gevaar vs kind als gevaar / youth at risk vs. youth as risk
neiging naar 1 kant wisselt in de tijd (bv. vroeger eerder ‘at risk’ en nu eerder ‘as risk’)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janaboon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.57. You're not tied to anything after your purchase.