Summary
Samenvatting Penologie en Penitentiair recht
- Course
- Institution
Samenvatting van alle lessen van het vak Penologie en Penitentiair recht
[Show more]
Seller
Follow
janaboon
Reviews received
Content preview
Samenvatting Penologie (’17-18)Inhoudsopgave
Inleiding tot de cursus............................................................................................................................4
Overzicht............................................................................................................................................4
1. Ter inleiding: enkele illustraties......................................................................................................5
Straffen in vergelijkend en historisch perspectief...........................................................................5
2. Wat begrijpen we onder ‘straf’?.....................................................................................................6
2.1 Definitie van ‘straf’...................................................................................................................6
2.2 De 7 kenmerken van de straf (Walker, 1991)...........................................................................6
3. Wat doet de penologie?.................................................................................................................7
3.1 Traditioneel = een beladen term quote van Lewis (1953) ........................................................7
3.2 Hedendaagse definitie..............................................................................................................7
1. Waarom straffen?...............................................................................................................................8
1. Inleiding: situering van het rechtvaardigheidsvraagstuk van de straf.............................................8
2. Intermezzo: 2 recente cases...........................................................................................................8
2.1 Proces Demjanjuk.....................................................................................................................8
2.2 Zaak over onverantwoord rijgedrag..........................................................................................8
3. De klassieke antwoorden: retributivisme, utilitarisme & verenigingstheorieën.............................8
3.1 Retributivisme..........................................................................................................................8
3.2 Utilitarisme...............................................................................................................................9
3.3 Verenigingstheorieën...............................................................................................................9
3.4 De kwestie van de relatieve autonomie..................................................................................10
4. Intermezzo: over het woord ‘allochtoon’.....................................................................................10
5. Het abolitionistisch antwoord: géén rechtvaardiging...................................................................10
6. Het herstelrechtelijk antwoord.....................................................................................................13
6.1 Het retributief-repressief model.............................................................................................13
6.2 Het rehabilitatief model..........................................................................................................13
6.3 Het reparatief-herstelgericht model.......................................................................................14
7. Besluit: waarom straffen?.............................................................................................................15
2. Sociologie van de straf......................................................................................................................16
2.1 Sociologie van de straf: arbeidsmarkt, macht en straf....................................................................16
1. Inleiding.......................................................................................................................................16
1.1 De probleemstelling van de bestraffingssociologie.................................................................16
1.2 Een korte historiek in hoofdlijnen + waar gaan we naartoe?..................................................17
1
, 1.3 Waarom bijzondere aandacht voor het werk van David Garland?.........................................18
2. Het marxistische perspectief: arbeidsmarkt, ideologie, repressie en straf...................................18
2.1 De marxistische analyse van de maatschappij........................................................................18
2.2 Georg Rusche: arbeidsmarkt en straf.....................................................................................18
2.3 Intermezzo: less eligibility: normalisering en de Belgische basiswet gevangeniswezen en
rechtspositie van gedetineerden..................................................................................................19
3. Twee recente illustraties: opgesmukte werkloosheidsstatistieken en de ‘gekaapte’
verkiezingsoverwinning van Bush Jr.................................................................................................20
4. Het Foucaultiaanse machtsperspectief.........................................................................................22
2.2 Sociologie van de straf: Solidariteit, civilisatie en straf...................................................................23
1. Inleiding........................................................................................................................................23
2. Het revisionisme onder vuur........................................................................................................23
3. Het Durkheimiaanse perspectief..................................................................................................24
3.1 Arbeidsdeling, solidariteit en straf..........................................................................................25
3.2 Twee wetten over de evolutie van de straf.............................................................................25
3.3 Intermezzo: de stille mars, een Durkheimiaans fenomeen?...................................................26
4. Het Elisiaanse civilisatieperspectief..............................................................................................26
4.1 De civilisatietheorie van Norbert Elias....................................................................................26
4.2 Intermezzo: hoe de gevangenis ‘uit het zicht’ verdwijnt........................................................27
4.3 Het werk van Pieter Spierenburg............................................................................................27
4.4 Herman Franke over eenzame opsluiting...............................................................................27
4.5 Intermezzo: Johnny Cash, San Quentin en de emancipatie van gevangenen.........................28
5. De multidimensionele bestraffingssociologie van David Garland.................................................28
2.3 Sociologie van de straf: Bestraffing in de controlecultuur..............................................................29
1. Inleiding: de aanloop naar de controlecultuur..............................................................................29
2. De controlecultuur: opbouw van de studie..................................................................................30
2.1 Intermezzo: aanpassingsstrategieën in België?......................................................................33
2.2 Intermezzo: ontkenning en acting out in België?....................................................................34
3. De controlecultuur na 9/11..........................................................................................................34
4. Het debat rond de controlecultuur...............................................................................................34
4.1 Vergelijkende criminologie.....................................................................................................35
2.4 Sociologie van de straf: het NAS-rapport over opsluiting in de VS.................................................36
1. Inleiding: opsluiting ter discussie..................................................................................................36
2. Het NAS-rapport...........................................................................................................................37
3. Lijf- en doodstraf..............................................................................................................................39
1. Lijfstraf..........................................................................................................................................39
2
, 1.1 De bestraffing van zelfmoord in België...................................................................................39
1.2 Kaakstraf in België..................................................................................................................39
2. De doodstraf.................................................................................................................................39
2.1 De doodstraf in België: ontwikkeling en afschaffing...............................................................39
2.2 De doodstraf wereldwijd: situatie anno 2016.........................................................................42
2.3 De afschaffing van de doodstraf wereldwijd: de ‘nieuwe dynamiek’......................................43
4. De vrijheidsberovende straf.............................................................................................................44
1. Historiek van het gevangeniswezen (ca. 1550-1939)....................................................................44
1.1 De plaats van de vrijheidsberoving in de ontwikkeling van het sanctiepakket.......................44
1.2 Het ontstaan en de uitbouw van een centraal geleid cellulair gevangenissysteem................46
1.3 Het penitentiair-antropologisch hervormingsoffensief tijdens het interbellum.....................47
2. Het recente strafbeleid & de vrijheidsberovende straf.................................................................49
2.1 Inleiding..................................................................................................................................49
2.2 Doorbraak v/h gemeenschapsregime & verdere liberalisering inwendig gevangenisregime. 50
2.3 Toenemende aandacht voor problematiek van slachtoffers..................................................51
2.4 Enkele evoluties met betrekking tot aspecten van externe rechtspositie van veroordeelden
tot een vrijheidsstraf....................................................................................................................51
2.5 De overbevolking & zijn relatie tot het invrijheidstellingsbeleid.............................................52
2.6 Verdere ontwikkeling van criminele antropologie & communautisering strafuitvoering.......52
2.7 Toenemende aandacht voor de rechtspositie van gedetineerden & formeel-wettelijke
verankering van ‘rechten van gedetineerden’..............................................................................52
3. Recidive (gastcollege Luc Robert).................................................................................................53
3.1 Recidive in het publiek domein...............................................................................................53
3.2 Wat is recidive?.......................................................................................................................53
3.3 Kunnen we recidive kennen?..................................................................................................54
3.4 Waarom onderzoek naar recidive?.........................................................................................54
4. Gevangenispopulatie en -organisatie...........................................................................................56
4.1 Inleiding: reportage ‘Prison complet’......................................................................................56
4.2 Cijfers over detentie...............................................................................................................57
4.3 Organisatie van het gevangeniswezen....................................................................................61
5. Detentiebeleving & gevangenissociologie....................................................................................63
5.1 Inleiding..................................................................................................................................63
5.2 Gresham Sykes, Society of Captives........................................................................................63
5.3 Erving Goffman over totale instituties....................................................................................64
5.4 Deprivatie of importatie?........................................................................................................65
5.5 Aanpassing & socialisatie........................................................................................................65
3
, 6. Interne rechtspositie van gedetineerden......................................................................................66
6.1 Inleiding:.................................................................................................................................66
6.2 Achtergrond & ontwikkeling...................................................................................................67
6.3 Basiswet gevangeniswezen & rechtspositie van gedetineerden.............................................68
6.4 Recente wijzigingen potpourri IV (dec 2016): toezicht op detentie........................................70
7. Externe rechtspositie van gedetineerden.....................................................................................71
7.1 Inleiding..................................................................................................................................71
7.2 De oprichting van strafuitvoeringsrechtbanken......................................................................71
7.3 De strafuitvoeringsrechtbanken: werking & organisatie........................................................73
8. Terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank.............................................................76
8.1 Inleiding..................................................................................................................................76
8.2 Situatie voor de wet van 26 april 2007...................................................................................76
8.3 Nieuwe situatie met wet van 26 april 2007............................................................................76
5. Forensisch welzijnswerk...................................................................................................................77
1. Inleiding........................................................................................................................................77
2. De zogenaamde ‘beleidsontdubbeling’........................................................................................77
3. Decreet 8 maart 2013 betreffende de organisatie van verlening aan gedetineerden..................78
4. Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden: Strategisch plan 2015-2020..................................78
6. Gemeenschapsstraffen.....................................................................................................................79
1. Inleiding........................................................................................................................................79
1.1 De lokroep van de gemeenschap............................................................................................79
1.2 Netwidening? Een recente empirische studie........................................................................80
1.3 Gemeenschapsstraffen: on(der)belicht?.................................................................................80
1.4 Eerste en tweede generatie alternatieven..............................................................................81
2. Straffen in de gemeenschap.........................................................................................................81
2.1 Probatie, uitstel, opschorting (eerste generatie)....................................................................81
2.2 Werkstraf (tweede generatie)................................................................................................82
2.3 Elektronisch toezicht (tweede generatie)...............................................................................82
3. Organisatie & uitvoering: rol van de Justitiehuizen......................................................................83
Inleiding tot de cursus
Overzicht
(1) Ter inleiding: enkele illustraties
– Straffen in vergelijkend en historisch perspectief
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janaboon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now