Summary
Samenvatting Sociale Wetgeving
- Course
- Institution
- Book
Dit is een samenvatting van Sociale Wetgeving gegeven door Prof. Wilfried Raus op basis van de lessen en het boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
remba
Content preview
Sociale wetgevingInleiding
Bestaat uit:
1. Arbeidsrecht
2. Sociale zekerheidsrecht
Er zijn verbindingen/bruggen tussen de twee. Men kan het arbeidsrecht niet uitleggen zonder op
het sociale zekerheidsrecht te vallen.
Voorbeeld: arbeidsongeschikte werknemers. 1 maand recht op loon ten laste van de werkgever.
Na 1 maand door nog steeds ziek te zijn of door ongeval nog steeds arbeidsongeschikt, komen ze
terecht in de sociale zekerheid en krijgen ze een uitkering van de mutualiteit.
Arbeidsrecht
Gaat over arbeid die is opgenomen in het economische ruilverkeer , waarvoor je moet betalen.
Vrijwilligerswerk is geen arbeidsrecht.
2 vormen:
1. Zelfstandige samenwerking: arbeid wordt niet geregeld door het arbeidsrecht, maar door
het economisch recht.
2. Arbeid in ondergeschikt verband ( onder gezag). Bescherming voor de personen die
professionele arbeid verrichten onder gezag -> arbeidsrecht
Ambtenaar versus werknemer
Ambtenaar: werkt onder gezag zonder contract/overeenkomst in een administratieve rechtelijke
rechtsverhouding bij een publieksrechtelijke werkgever. Sommige ambtenaren vallen wel onder
een deel van het arbeidsrecht, maar in wezen onder de regels van het administratief recht. Je kan
enkel ambtenaar zijn bij een publiekrechtelijke werkgever
Werknemer: werkt onder gezag voor een loon met een contract/overeenkomst. In de privésector
heb je dus enkel werknemers.
Bij overheid en publiekrechtelijke werkgevers werken ambtenaren en werknemers verbonden
door een arbeidsovereenkomst = contractanten of contractuelen
Handelsvertegenwoordigers: werkt niet op het bedrijf, werknemer die buiten de zetel van de
onderneming cliënteel gaat opsporen.
Sociale zekerheidsrecht
Systeem van verplichte verzekeringen die gefinancierd worden door sociale zekerheidsbijdragen.
Voorbeeld: iemand die werk moet sociale zekerheidsbijdragen betalen voor een
werkloosheidsuitkering.
1. Sociale zekerheid voor werknemers:
7 onderdelen:
1
, 1. Bijdrageregeling: werkgever (25%)en werknemer(13,05% ) moeten betalen.
Berekend op het onbegrensd loon van de werknemer. Men noemt dat een RSZ-
bijdrage. Het zijn verzekeringen die te maken hebben met de professionele
risico’s.
2. Arbeidsongevallen: letsel door een plotselinge gebeurtenis. Er is een verband
tussen de gebeurtenis en het letsel bv. een werknemer valt van een ladder
3. beroepsziekten: geen plotselinge gebeurtenis.
4. Werkloosheid: werknemers die hun baan hebben verloren en tijdelijke
werkloosheid.
5. Pensioen
6. Gezinsbijslagen: een kostenvergoeding voor het opvoeden van kinderen
7. Financieel de belangrijkste tak: ziekte en invaliditeitsverzekering. Die bestaat uit
arbeidsongeschiktheid, ziektekostenverzekering en de moederschapsverzekering
2. Sociale zekerheid van de zelfstandigen. Berekent op beroepsinkomen en niet op loon.
Geen arbeidsongevallen, werkloosheid en beroepsziekten. Wel pensioen, gezinsbijslag en
ziekteverzekering.
Sociale bijstand: vangnet voor mensen die niet in de sociale zekerheid terechtkomen. Mensen die
geen werkloosheiduitkering en inkomen hebben.
- Het leefloon.
- ocmw -steun: voor iedereen
- uitkering voor minder valide
- de gewaarborgde gezinsbijslag:
bv. wanneer je naar een feestje gaat en niet werkt -> zwanger -> ouders en vriend niet akkoord ->
alleen gaan wonen -> gezinsbijslag als alleenstaande moeder.
Sociale bijstand word gefinancierd door belastingen. Er is een inkomenstoets, enkel voor de
mensen die geen inkomen hebben.
Geschiedenis
Einde 19de eeuw ontstaan door stakingen.
Voorbeelden: wetten om meest kwetsbaren(vrouwen en jongeren) te beschermen,
arbeidsongevallen wet, eerste arbeidsovereenkomsten wet.
De wet van de vereningsvrijheid: een statuut genereren voor vakbonden( en
studentenverenigingen) . Vakbonden hebben een belangrijke invloed gehad op de ontwikkeling
van het sociaal recht
Na WOII: gouden periode van ontwikkeling van het sociale recht.
- Besluitwet dat aan het fundament van de huidige sociale zekerheid ligt. Legde de
principes van de huidige sociale zekerheid vast.
- Bedrijfsorganisatie wet van 1948: ondernemingsraden in ondernemingen met een relatief
groot aantal werknemers.
- Arbeidsregelementen wet 1965: in alle ondernemingen.
- loonbeschermingswet 1965: die de uitbetaling van het loon bevestigt.
2
, - De CAO ( collectieve arbeidsovereenkomsten) wet 1968: arbeidsvoorwaarden van de
werknemers in de privésector. Ook paritaire comités: overlegorganen per bedrijfstak of
voor een bepaalde categorie van werknemers.
=> werknemers meer rechten, gaat door tot einde van de jaren 70. Daarna komt een periode aan
met grotere moeilijkheden voor de sociale zekerheid door verschillende crisissen.
Petroleumcrisis: geen toename van sociale bescherming, maar een beperkte terugslag.
De enorme inflatie van de crisissen heeft ervoor gezorgd dat de lonen gedeeltelijk werden
gedeïndexeerd. Lonen zijn gekoppeld aan de evolutie van het indexcijfer van de
consumptieprijzen.
Loonmatigingswetgeving: kijken naar loonstijgingen in de omringende landen en dit heeft
gevolgen voor de maximale loonstijgingsmarge die er in België is.
COVID-19-crisis
Veel tijdelijke werkloosheid ten gevolge van overmacht of omwille van economische
redenen en dalende economische activiteit.
De overheid heeft beslist de werkloosheidsuitkeringen op te trekken tot 70% van een
begrensd loon (niet het volledige loon).
Telewerk voor niet essentiële sectoren.
Impact -> nieuwe wet over dataprotectie, met als doel de privacy van personen
beschermen. Vb mag men de temperatuur van werknemers meten? Mag men die
gegevens systematisch opslaan?
De gesel van de progammawetten: volmachtenwetten of bulkwetten waar men tientallen
onderwerpen in steekt soms met een paar honderd artikelen die over van alles en nog wat gaan
en die met een kort tempo door het parlement wordt gejaagd.
-> afbreuk aan de juridische kwaliteit en transparantie van het systeem.
Toepassingsgebied van het arbeidsrecht
Werkgevers en werknemers, zelfstandigen en ambtenaars niet.
Legt vooral dwingende(= je kan er niet van afwijken) verplichtingen op aan werkgevers,
maar ook aan de werknemers.
Ambtenaars vallen soms wel onder een deel van het arbeidsrecht. Ze noemen
gelijkgestelden: geen werknemers, maar worden er wel aan gelijkgesteld.
Voorbeelden die van toepassing zijn op ambtenaren en publiekrechtelijke werkgevers
- welzijnswet: preventiecomités en arbeidsveiligheid. Wordt uitgevoerd door veel
uitvoeringsbesluiten =codex welzijn op het werk (hoe warm, hoe hoog een stoel,
…).
- de loon beschermingswet: indien men loon niet op tijd uitbetaalt aan ambtenaar,
moeten werkgevers publiekrechtelijke intresten betalen.
- arbeidsregelementenwet : iedereen moet een arbeidsregelementenwet hebben
voor zijn personeel behalve leger en politie.
Toepassingsgebied personeel gezien nog ruimer. De welzijnswet is bv. Ook van toepassing op
stagiairs, personen die een beroepsopleiding met arbeid volgen,….
3
, Sociaal strafwetboek: België is halve politiestaat: als werkgevers de sociale wetgeving niet
nakomen, kunnen er strafsancties worden gegeven. Werkgevers en werknemers is beginsel, maar
ook publiekrechtelijke werkgevers. Breed in de zin: ouders die kinderen laten werken, een
zelfstandige op bouwwerf.
Ook aantal beginselen voor personen die arbeid verrichten maar geen werknemer zijn zoals
vrijwilligers die vrijwilligerswerk doen.
Materiele toepassingsgebied voor arbeidsrecht
1. individueel arbeidsrecht
Individuele arbeidsovereenkomsten: rechten en verplichtingen van werknemers en
werkgevers jegens elkaar.
2. Collectieve arbeidsrecht
Regelt verhouding van een groep van werknemers ten aanzien van groep van werkgevers
of 1 werkgever.
Voorbeeld:
- Ondernemingsraad: overleg orgaan in onderneming.100 werknemers
Preventiecomitée: overleg orgaan in onderneming. 50 werknemers
- Stakingsrecht
- Bepaalde vakbonden die geen rechtspersoonlijkheid hebben, geen autonoom
bestaan, maar wel een aantal wettelijke bevoegdheden= representatieve
vakbonden.
3. Arbeidsreglementeringen
Alles wat de veiligheid en het welzijn van de werknemers bevat. Arbeid beschermende
maatregelen. Voorbeeld: loonbeschermingswet. Individueel loopt wat samen hiermee.
4. Handhavingsrecht
1. Civielrechtelijke luik: gaat over geschillen tussen werkgevers en werknemers met de
organisatie van de arbeidsrechtbanken.
- Regelt de organisatie van aparte arbeidsrechtbanken met aparte procedures,
verschillende mogelijkheden om proces in te leiden, ….
- Arbeidsrechtbanken zorgen voor doorbraak van het pleitmonopolie van
advocaten: werknemers en sociaal verzekerden kunnen zich laten
vertegenwoordigen en bijstaan door vertegenwoordigers van de sociale
organisaties.
- Bevoegd voor sociale zekerheidsgeschillen
2. Strafrechtelijke luik/repressieve handhaving: een algemene overkill aan
stafbepalingen in het sociaal strafwetboek die kunnen leiden tot een administratieve
geldboete. Sancties opgelegd door federale overheidsdienst voor werk, arbeid en
sociaal overleg. Je kan hier beroep op aantekenen en komen terecht bij
arbeidsrechtbank.
Overtreding van arbeidsovereenkomstenwet: geen delict, geen contractuele fouten,
alleen civielrechtelijke gevolgen aan gebonden. Maar andere wetten ( geen
arbeidsreglement hebben, geen ondernemingsraden hebben, welzijnswet
schenden,..) wel strafbaar.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller remba. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now