Summary
Samenvatting Mediacultuur (B-KUL-S0B16A)
- Course
- Institution
Volledige lesnotities van het OPO Mediacultuur gegeven door Stef Aupers inclusief gastcolleges
[Show more]
Seller
Follow
StCw
Content preview
MediacultuurDinsdag 24/9
Sociale werkelijkheid vanuit verschillende perspectieven
Vanuit theorieën empirische casussen aanpakken
Hoorcollege + literatuur = complementair
Introductie
Vragen over mediacultuur staan hier centraal:
Wat is cultuur? de brede sociologische betekenis
Verschillende definities:
Evolutiebiologen: de mens is een dier maar verschilt van andere dieren omdat we een brein
hebben waardoor we slimme dingen kunnen.
De Homo Sapiens is een cultuur-scheppend wezen
Cultuursociologen: mensen zijn anders omdat we cultuur-scheppende wezens zijn. We reageren
niet op basis van instincten want ze zijn overkoepeld door cultuur.
Functie: met cultuur scheppen we orde, er is geen intrinsieke betekenis in de wereld, wij geven
de wereld betekenis
Cultuurwerelden zijn afhankelijk van locatie en bezitten eigen waarden, normen en praktijken en
zijn zeer bepalend voor wie wij zijn. Zonder cultuur is er wanorde en chaos.
Functie van cultuur = betekenisgeving
Cultuur is niet enkel bindend maar ook een bron van conflict
Cultuur = een sociale constructie, een dialectische relatie. Het is niet enkel iets wat wij creëren
maar ook iets dat ons bepaalt. Het is bevrijdend en beperkend.
Er is geen waarheid buiten de culturele betekenissen van mensen. Het gaat om wat mensen als
waar houden, niet wat waar is.
Cultuursociologie bestudeert gedeelde culturele betekenissen en gevolgen voor handelen
Cultuur is een bron van sociaal handelen, het zet mensen aan tot actie
Hoogcultuur (aristocratie, elite, kunst en geïnstitutionaliseerde smaak).
o Vaak spanning tussen hoogcultuur en mediacultuur
o Aristocratie = culturele elite
o Hoge opleiding, veel kapitaal
Volkscultuur (‘gewone’ volk, arbeiders, folklore en niet-geïnstitutionaliseerde smaak)
o Bv: tuinkabouter
1
, Een beschavingsoffensief: de spanning tussen hoog/laagcultuur
o 15de eeuw: verfijnde smaak bv: gedragingen, inrichting huis
o Culturele elite versus het volk
o Elitaire waarden, normen en gebruiken
o Norbert Elias: Europa 15de eeuw opvoeding van het volk door de aristocratie
o 19de eeuw: kunst. Het volk moet kunst waarderen om te kunnen reflecteren en
op een hoger niveau te denken
o Pierre Bourdieu: cultureel kapitaal en smaak
Wat is mediacultuur?
De spanning tussen hoog/laagcultuur: een nieuw beschavingsoffensief?
Van volkscultuur naar ‘mediacultuur’
20ste eeuw: de opkomst en verspreiding van massa media (radio, film, tv, games)
20ste eeuw: massa consumentisme (producten, reclame, merken)
Mediatisering van cultuur
Culturaliserering van media
o Voortdurend online content delen
Eerste theorieën zien media als een groot probleem
Sinds de opkomst van ‘mediacultuur’ (aangeduid als massacultuur) is er morele kritiek, angst
Cultuurpessimisme het zou het einde betekenen van onze opgebouwde beschavingen.
Musea en bibliotheken worden niet meer bezocht. Het einde van hoogcultuur, authentieke
kunst en beschaving
o Standaardisering (Benjamin): fotografie is einde van kunst (schilderijen), niets is nog
origineel alles is reproduceerbaar
o Commodificatie (Adorno): alles is te koop
o Infantilisering (Postman): mensen zijn niet meer helemaal intellectueel
geïnteresseerd zoals het moet
o Vervreemding (Baudrillard): we geraken vervreemd van de echte wereld en we
verdwalen in een mediawereld
Klachten over einde van de cultuur:
Moreel standpunt academici verbonden met sociaal-culturele positie (elite), niet politieke
positie! Het is verbonden met iemands SES
Links-progressief (Marx)
Rechts-conservatief (Postman)
Bestudering mediacultuur
voorbij morele waardeoordelen - naar onthechte empirische studie van populaire cultuur
Max Weber (1919): onderscheidt: ‘Sollen und Sein’, ‘is and ought’
Wel mogelijk om (botsende) morele ideeën te analyseren
Cultuursociologie - methodisch agnosticisme
2
, Effect-studies Cultuurstudies
Intellectuele roots Behaviorisme, sociale Symbolisch interactionisme,
psychologie cultuursociologie
Ontologie Objectivisme Constructivisme
Epistemologie Beschrijven, verklaren Interpreteren, ‘verstehen’
Methode Experiment, survey,… Etnografie, inhoudsanalyse,
interview, focusgroep
Het gaat niet om effecten maar om betekenis die mensen toekennen aan media
Deel 1: productie, ideologie en ongelijkheid
mainstream mediateksten reproduceren bestaande ideologieën
Deel 2: tekst, genre en culturele betekenis
roman weerspiegelt/beïnvloedt weerstand tegen racisme
Deel 3: consumptie, identiteit en gemeenschap
identiteit: van traditie naar individueel project
De relevantie van mediacultuur
Mediacultuur wordt steeds meer belangrijk in allerlei opzichten
Traditionele culturele kaders vallen weg: kerk, ideologie, staat, politie, waarmee de identiteit van een
individu werd bepaald.
Nu wordt onze identiteit gevormd, het is een meerkeuze-identiteit. We hebben de ruimte om te
kiezen wie we zijn, mede door de opkomende mediacultuur.
Rol van mediacultuur is heel belangrijk in de constructie van identiteit, gemeenschap en het
institutionele en publieke domein
De maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie van mediacultuur
Maandag 30/09
Mediacultuur en morele paniek
Morele paniek = angst voor de effecten van media op de volksgezondheid en specifiek de psychische
gezondheid van kinderen en jongeren
Actualiteit:
Shootings El Paso: Donald Trump legt een relatie met mediacultuur dit geweld hadden we
kunnen voorkomen als onze Amerikaanse cultuur niet zo doordrongen was door
gewelddadige games
1774 - Goethe: Die Leiden des Jungen Werthers: onbeantwoorde liefde dat leidt tot
zelfmoord. Ondragelijk verlangen naar een vrouw. Meer mensen in die tijd pleegden
zelfmoord na het lezen van dit boek.
3
, 1 voorval wordt gegeneraliseerd naar een maatschappelijk probleem
Romans leiden tot zelfmoord
Games zorgen voor agressieve handelingen als moorden
Voortdurende angst voor effecten van nieuwe media
Elite Engeland 18de eeuw: bibliophobia = morele paniek over jongeren die massaal goedkope
lectuur lazen.
Strips in de jaren 1950: massahysterie. Furedi: angst voor kinderen die massaal strips
beginnen lezen
Conservatief rechtse cultuur in de video
De argumenten over de strips en hun effecten zijn niet verouderd. Bij nieuwe media
vormen treden vergelijkbare argumenten op.
Nieuwe media krijgen een vergelijkbare reactie
Kinderen kunnen effect tussen wat echt is en wat niet echt is moeilijk onderscheiden!
Horror film/video in 1980
1982: Cannibal holocaust
Films kunnen nu ook thuis bekeken worden, niet enkel in de cinema
Kinderen kijken horror thuis, hier kennen we de effecten niet van paniek
Rock music en games: De “Columbine Shootings” 20 april 1999
Verband tussen extreem geweld, high school shootings, rockmuziek en games
Vergelijkbaar met strips en horrorfilms
Monocausaal verband tussen moorden en het luisteren naar rockmuziek en het spelen van
videogames
Morele paniek over computer games
‘Grand Theft Auto’, ‘Counterstrike’, ‘Manhunt’, ‘Call of Duty’ nog steeds aanwezig in
maatschappelijk debat
Computer games gevaarlijk?
‘Causation’ versus ‘correlation’…. Is er sprake van causaal verband of van correlatie?
o Causaal verband: A heeft effect op B
o Correlatie: er is een relatie tussen A en B
‘Hypodermic Needle Theory’ ‘50s achterhaald het is achterhaald dat wat we zien op de media
een directe invloed heeft op wat we ervaren en doen. We reproduceren het geweld dat we zien
Van monocausale verklaring naar complex samenspel variabelen: van 1 verklaring naar een
samenhang van verklaringen
Lab studies: agressie is nog geen geweld (integendeel: ‘catharsis hypothese’): we kunnen een
relatie vaststellen in experimentele situaties maar het is niet aangetoond dat het echt tot dat
gedrag of een bepaalde situatie leidt.
catharsis hypothese: game kan de uitlaatklep bieden om je agressie uit te laten en niet echt
mensen pijn te doen op straat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StCw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now