Samenvatting geschiedenis h3,4,5
3.1 De renaissance
19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
De renaissance is een periode tussen 1300 en 1600, waarin niet langer het
hiernamaals centraal stond, maar de mens in het hier en nu. Ze gaan genieten van het
leven. In de renaissance voltrok zich in Europa een mentaliteitsverandering. Mensen
gingen anders tegen zichzelf en de wereld aankijken een verandering in
het mensbeeld en het wereldbeeld.
Wereldbeeld: ideeën die mensen hebben over de hun bekende wereld.
Mensbeeld: ideeën die mensen hebben over zichzelf en de mensen om hen heen.
In de middeleeuwen was god het belangrijkst dan begon te veranderen. De mens
begon meer op zichzelf te vertrouwen en zichzelf centraal te stellen. Daarom raakten
de mensen op aarde ook steeds meer geïnteresseerd in het leven op aarde en de
precieze werking van natuur en samenleving. Het ideaalbeeld werd de algemeen
ontwikkelde mens (uomo universale). Een voorbeeld is Leonardo da Vinci (1452 –
1519), die zich bezighield met anatomie van het menselijk lichaam.
Een belangrijk aspect van de renaissance was dat mensen nieuwe inspiratie zochten
in de cultuur van de Grieken en de Romeinen uit de oudheid. De belangstelling van
geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis noemen we humanisme.
Vanwege de enorme belangstelling voor de Grieks-Romeinse cultuur is deze periode
later ‘renaissance’ gaan heten, de ‘wedergeboorte’ van de klassieke cultuur.
In Italië, waar de renaissance begon, waren zelfstandige stadstaten ontstaan. Rijke
families gaven kunstenaars opdrachten om schilderijen en gebouwen te maken, dit is
de oorzaak van de culturele bloei.
Dat de nieuwe denkbeelden zich snel konden verspreiden was het gevolg van de
uitvinding rond 1450 van de boekdrukkunst: de kunst om met losse letters boeken te
drukken.
Met de kennis van Latijn en Grieks keken humanisten kritisch naar de Latijnse
Bijbelvertaling, die in de kerk veel werd gebruikt. Sommigen begonnen te streven naar
een meer persoonlijk geloof dan via de kerk mogelijk was.
Een van de belangrijkste Bijbelse humanisten in Europa was Desiderius Erasmus. Hij
vertaalde het Nieuwe Testament rechtstreeks vanuit het Grieks om te zien in hoeverre
de geloofspraktijk afweek van de oorspronkelijke leer. Erasmus wilde verandering in
de kerk brengen, maar wilde absoluut niet dat de christelijke geloofsgemeenschap
daardoor uiteen zou vallen.
, 3.2 Europeanen ontdekken wereld
18. Het begin van de Europese overzeese expansie
Waarom mensen uit Europa wereldzeeën bevaren, ook richting Afrika en Azië?
Sociaal-economisch: de verminderde toegankelijkheid van het Aziatische
handelsnetwerk over land door de val van het Mongoolse Rijk en Ottomaanse
belastingverhogingen. (Overzeese expansie)
Cultureel-mentaal: de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof.
Technologisch: de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen.
Nieuwe uitvindingen: kompas, meetinstrumenten, betere kaarten.
Het doel van de ontdekkingsreizigers was steeds India te bereiken. Sommigen
slaagden daarin, zoals Vasco da Gama, die langs Afrika voer. Columbus, die voor de
Europeanen Amerika ontdekte. Nederlander Willem Barendsz, die Indië via de
noordelijke poolcirkel probeerde te bereiken, maar op Nova Zembla in het ijs vast
kwam te zitten. Veel ontdekkingsreizen worden als heldendaden beschreven maar er
werd vaak heel veel geweld gebruikt.
De Europeanen kregen beter zicht op hoe de continenten op aarde eruitzagen en
welke volken daar woonden; met deze volken gingen ze zich vergelijken, zodat ze ook
een ander beeld kregen van de positie van de Europese cultuur ten opzichte van de
rest van de wereld.
Er zijn 5 gevolgen van ontdekkingsreizen:
1 Ontstaan wereldeconomie, grote schaal uitwisselingen van producten.
2 Verspreiding van het christendom over de hele wereld.
3 Grote sterfte onder de indiaanse bevolking in Amerika.
4 Ondergang van koninkrijken van indianen zoals die van de Azteken door bv ziektes
5 Invoer van Afrikaanse slaven in Amerika. Betere productie van producten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller verkoper123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.18. You're not tied to anything after your purchase.