Samenvatting studieboek Gedragsveranderingen in gezinnen van Alfred Lange (Hoofdstuk 1, Hoofdstuk 3 en Hoofdstuk 5) - ISBN: 9789068905861, Druk: 8, Uitgavejaar: -
Geschiedenis
Eerst stonden intrapsychische conflicten centraal. Behandeling werd op één iemand gericht. Dit
bracht soms problemen met zich mee en hierdoor kwam de focus steeds meer naar de interacties
tussen mensen. Therapeuten gingen zich richten op de general systems theory. Dit is vooral een
metatheorie omdat de theorie raakvlakken heeft met alle theorieën. Deze theorie heeft de
gezinstheorie erg beïnvloed. Het houd in dat men zich bewust is van de circulaire processen die zich
in natuurlijke groepen afspelen. Veranderingen in één deel van de groep zullen gevolgd worden door
veranderingen in andere delen van de groep. De gezinstherapie richt zich op de groep/het gezin en
niet op individuen. Soms is het belangrijk om niet alleen aan interactie binnen het gezin aandacht te
besteden, maar ook aan die tussen gezinsleden en systemen buiten het gezin. Het kan dus op een
aantal niveaus afspelen.
Systeembenadering> niveaus van systemen
De gezinstherapeut brengt het probleem op een aantal niveaus in beeld. Gezinstherapie is niet
speciaal therapie met gezinnen, maar een vorm van behandeling waarin de aangemelde cliënt en de
meest relevante sociale context gezamenlijk in de behandeling worden betrokken. De omgeving
bestaat vaak uit een gezin maar kan bv ook een vriendengroep zijn.
Een behandelaar kan zich richten op verschillende niveaus:
-het individuele gezinslid als eenheid: als een individueel diagnostisch onderzoek nodig is, kan de
therapeut dit in het algemeen maar het beste zo snel mogelijk laten uitvoeren, zodat de gegevens in
het behandelplan kunnen worden verdisconteerd en er geen discussies over kunnen komen.
-dyadische subsystemen: het kleinste sociale systeem is dat van twee mensen. Een dyadisch
subsysteem is bv: moeder-zoon, vader-moeder. Kan ook meerdere personen zijn dan twee.
-het gehele gezin als systeem: in sommige gezinnen dragen alle gezinsleden bij tot het handhaven en
versterken van de problematiek.
-het gezin en zijn omgeving als systeem: bv gezin en school of gezin en werk.
De ecologische benadering van Auerswald en Minuchin besteedt zoveel mogelijk aandacht aan de
natuurlijke omgeving van een gezin bv waar wonen ze, wat voor huis, hoe is de etnische integratie
etc. soms zijn gezinnen erg geïsoleerd. Het zou de taak van de therapeut kunnen zijn cliënten te leren
bevredigende contacten met andere mensen aan te gaan.
De kracht van gezinstherapie ligt in haar flexibiliteit: er zijn verschillende niveaus waarop men kan
ingrijpen. Door in de beginfase alle betrokkenen gezamenlijk te zien is het mogelijk te taxeren op wel
niveau dient te worden ingegrepen. De therapeut krijgt inzicht in de mate waarin individuele
problemen bekrachtigd worden door de directe omgeving, of zelfs een functie kunnen hebben voor
anderen. hij ziet ook in hoeverre er in de omgeving hulpbronnen zijn die het behandelen van de
geïdentificeerde patiënt kunnen vergemakkelijken. Voor de wisseling van niveaus is het belangrijk
van het begin heel het systeem te kennen. Het gehele systeem hoeft echter niet alle zittingen bij
elkaar te zijn.
De rol van zondebok in het gezin
In 1960 hebben Vogel en Bell een studie gepubliceerd waarin zij de functies beschreven die bepaalde
rollen hebben voor de het gehele gezin of voor de rest van het gezin. Vogel en Bell vergeleken
gezinnen waarin een kind als geïdentificeerde patiënt voorkwam met gezinnen waar dit niet het
geval was. Ze concludeerde dat er in de gestoorde gezinnen spanningen tussen beide ouders
bestonden, waarbij een bepaald kind, de patiënt, betrokken was geraakt. Bij niet gestoorde gezinnen
warden de spanningen niet zo groot of ging men er anders mee om zodat het kind geen schade
, ondervond. Een kind dat betrokken raakte bij spanningen werd de zondebok genoemd. Op de
zondebok worden alle bestaande gevoelens van ongenoegen en frustratie gericht.
Vogel en Bell hebben ook geobserveerd dat het hele gezin, vaak inclusief de zondebok, naar buiten
een front vormt. Dit in stand houden vraagt een hoge prijs. Het deviante gedrag van het kind dat de
controversen tussen de ouders of andere gezinsleden maskeert, zal steeds sterker beklemtoond
worden teneinde de status-quo te handhaven. Om deze reden betitelde men gezinnen waarin dit
soort processen een rol speelt vaak als homeostatische gezinnen. Behandeling van zulke gezinnen is
niet makkelijk en Palazzoli ontwierp hiervoor een behandelingsvorm die vooral gebaseerd is op
positieve connotie en een paradoxale houding van de therapeut.
Het gezin als hiërarchisch systeem
Volgens Haley is het van groot belang op regoureuze wijze de hiërarchie in het gezin te herstellen, de
ouders te motiveren en instureren het niet langer te pikken en het kind in het gareel te brengen op
een wijze die autoritair aandoet. Haleys opvattingen zijn nogal extreem.
De nadruk op een duidelijk geaccepteerde hiërarchie in het gezin past ook uitstekend in Minuchin’s
structurele gezinstherapie. Volgens hem is het van wezenlijk belang dat er binnen een gezin een
heldere structuur bestaat met duidelijke grenzen tussen subsystemen, waarbij het ouderlijk
subsysteem ook als zodanig dient te functioneren en de verantwoordelijkheden niet schuwt.
Coalities binnen het gezin: de perverse triade
Haley introduceerde het begrip the perverse triangle. Deze bevat volgens hem de volgende
karakteristieken:
-er zijn drie mensen in een interactieproces verwikkeld, van wie twee er behoren tot dezelfde
generatie en één tot een lagere generatie. Met generatie wordt een bepaald niveau in de
machtshiërarchie bedoeld.
-In het interactieproces gaat iemand van de hoogste generatie een coalitie aan met iemand van de
lagere generatie, die is gericht tegen de generatiegenoot. Met coalitie wordt bedoeld: het proces van
gemeenschappelijke activiteiten die tegen een derde zijn gericht, in contrast met een alliantie waarin
twee mensen elkaar vinden in een gemeenschappelijke interesse onafhankelijk van een derde
persoon.
-de coalitie tussen de twee personen wordt ontkend. Dat wil zeggen dat gedrag dat duidt op een
coalitie, indien het aan de kaak is gesteld, niet als zodanig wordt erkend.
Gevolgen van perverse triades
Volgens Haley hebben coalitiepatronen de neiging om uit elkaar te vallen of ernstige symptomen te
produceren bij één of meer leden. Minuchin sprak over een rigide triade, waarbij hij constateerde dat
de triade meer rigide is naarmate het voor de ouders moeilijker is om het kind buiten hun conflicten
te houden. Een perverse triade kan niet alleen binnen gezinnen desastreus zijn maar ook in andere
natuurlijke groepen.
Het gezin als communicatief systeem
machtsstrijd
De therapeut is er op gericht destructieve interactiepatronen zo te wijzigen dat de gezinsleden zlef
hun moeilijkheden kunnen oplossen.
Watzlawick beschreef een interactioneel systeem, zoals het gezin of huwelijk als een proces waarbij
twee of meer personen bezig zijn de aard van hun onderlinge verhouding te definiëren. Volgens
Haley komen mensen die elkaar ontmoeten altijd met de volgende problemen in aanraking: wat voor
soort boodschappen of wat voor soort gedrag kan wel of niet binnen de relatie en wie bepaalt dat.
Veel conflicten zijn te herleiden tot een niet opgeloste machtsstrijd, die door de betrokkenen niet als
zodanig wordt herkend. Als ze zich er wel bewust van zijn, zijn de door gen gezochte oplossingen
vaak niet adequaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hilson. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
