Summary
Samenvatting Dwang en drang :Onvrijwillige hulpverlening. Moet dat nou?
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting studieboek Onvrijwillige hulpverlening. Moet dat nou? van L. Jagt - ISBN: 9789031373789, Druk: 2, Uitgavejaar: -
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: Juma • 10 year ago
Seller
FollowHilson
Reviews received
Content preview
Dwang en drangHoofdstuk 1
In de jaren na de tweede wereld oorlog rustte in het maatschappelijk werk een taboe op het werken
met onvrijwillige cliënten. Dit kwam door:
-de afkeer van moralisme en paternalisme
-de ontwikkeling van caseworkmethoden in de VS, die in NL in 1950 in het maatschappelijk werk
ingang vonden en nadruk legden op het zelfbeschikkingsrecht.
-maatschappelijke ontwikkelingen zoals democratisering, politisering, individualisering en
emancipering, die ertoe bijdroegen dat hulpverlening en machtsuitoefening als onverenigbare zaken
werden gezien.
In 1990 veranderde dit. Op theoretisch gebied door Van der Laan die een aanzet gaf tot een andere
manier van denken over het samengaan van emancipering en disciplinering. Hij reikt een model aan
om voor of achteraf het handelen van maatschappelijk werkers te legitimeren, ook in situaties
waarin de eigen inbreng van cliënten is verminderd.
Maatschappelijke ontwikkelingen speelden ook een rol. De verzorgingsstaat veranderde snel,
voorzieningen en diensten waren niet langer gegarandeerd en het marktdenken deed zijn intrede.
Vooral zwakkere cliënten kwamen niet meer aan bod en deed leidde tot nieuwe initiatieven op de
werkvloer waarin emanciperen en disciplineren een plaats kreeg.
In het tijdperk van liefdadigheid werden weduwen, wezen, behoeftigen etc. geholpen door hen
voedsel te geven en hen de les te lezen. Paternalisme en moralisme waren kenmerkend voor deze
benadering. Is wellicht een voorloper van de moderne casework. Hulpverleners hadden veel moeite
om mensen te helpen die niet vrijwillig naar hen toe kwamen.
In 1960 en 1970 staat het unieke en de zelfstandigheid van ieder mens centraal. Maatschappelijke
ontwikkelingen als Democratisering, emancipering, politisering, individualisering en nadruk op
zelfontplooiing versterken deze tendensen. Hierdoor komt het werken met onvrijwillige cliënten in
een taboesfeer terecht. Er ontstond een klimaat waarin maatschappelijk werkers zich verre dienden
te houden van wat ook maar leek op machtsuitoefening. In de praktijk werden ze echter wel
geconfronteerd met onvrijwillige cliënten (bv in reclassering, jeugdbescherming etc.).
In 1990 treedt er een ommekeer op. Nieuwe inzichten en maatschappelijke veranderingen spelen
hierbij een rol. De verzorgingsstaat veranderde en vooral zwakkere cliënten waren de dupe. Dit
zorgde voor reacties, initiatieven en projecten op de werkvloer, mede op basis van een theoretische
heroriëntatie.
De kwaliteitscriteria van Van der Laan gaf het MW weer een legitieme plaats in de NL samenleving.
Van der Laan stelt dat maatschappelijk werkers verantwoordelijkheid dienen af te leggen over hun
handelen, waarbij de volgende drie toetsingscriteria gelden:
-het hulpverleningscontact heeft een dialogisch karakter
-in het hulpverleningscontact is aandacht voor objectieve, subjectieve en sociale aspecten van de
situatie (driewereldenperspectief).
-voor het wel of niet ingrijpen zijn weloverwogen en heldere keuzen gemaakt.
Schilder en Wouters voegde deze toe:
-de MW denkt en handelt zowel vanuit het binnenperspectief (relatie hulpverlener-cliënt) als vanuit
het buitenperspectief (relatie hulpverlener-instelling en/of maatschappij).
Als het handelen van de MW aan deze kwaliteitseisen voldoet, is er sprake van zorgvuldig hulp
verlenen.
, Veranderingen in de samenleving
De verzorgingsstaat veranderde snel. Voorzieningen en diensten werden niet meer gegarandeerd.
Cliënten werden geconfronteerd met ingrijpende veranderingen in hun arbeids en inkomenspositie,
de sociale zekerheid, de ziektekostenregelingen of in het aanbod van sociaal-culturele voorzieningen
en diensten. Kwam marktprincipe dat ook doorwerkte in de zorg en welzijnssector. Cliënten hadden
niet alleen meer rechten maar ook plichten. Ze werden aangesproken op hun eigen zelfredzaamheid
en verantwoordelijkheid. De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) trekt dit principe door.
Onze samenleving verandert van een verzorgingsstaat in een participatiesamenleving.
Niet alle cliënten kunnen echter mee komen met deze veranderingen. De zwakkere cliënten dreigen
te vereenzamen, verloederen of te worden uitgestoten. Ze zijn niet capabel genoeg om zelf om hulp
te vragen. De vraag om zelfstandigheid is voor veel cliënten een probleem.
Langzamerhand kwam het inzicht dat er te eenzijdig werd gewerkt.
Zo kwam in veel steden voorwaardelijke hulpverlening als schuldhulpverlening of het verplichten van
langdurig werklozen om begeleiding te krijgen. Bemoeizorg ontstond.
Sinds de eeuwwisseling is het werken met onvrijwillige cliënten in een stroomversnelling gekomen,
hetgeen samenvalt met een sterke groei van het aantal samenwerkingsvromen van daarbij
betrokken professionals. Een reeks projecten met het doel problemen in een vroeg stadium te
signaleren en via gezamenlijk optreden aan te pakken ging van start bv veiligheidshuizen en
bemoeizorgers. Dooremalen stelde dat Mensen vaak problemen hebben op gebieden als wonen,
dagbesteding, financiën, gezondheid of relaties. Hij schetst de noodzaak voor ongevraagd bijsturen.
Eigen verantwoordelijkheid en actief sociaal participeren worden steeds belangrijker in onze
maatschappij en dit legt de lat voor sommige mensen hoog. De WMO wil toe naar een samenleving
waarin alle burgers participeren, liefst op eigen kracht en door onderlinge hulp, en zo nodig gesteund
door professionele hulpverlening. Zelfstandigheid van cliënten dient dus te worden gestimuleerd en
als dit niet lukt kunnen MWers verantwoordelijkheden voor langere of kortere tijd overnemen.
De veranderingen hebben wel een juridische en beroepsethische basis nodig. Natuurlijk staan
vrijwilligheid en eigen inbreng van cliënten nog altijd voorop. Als dit in bepaalde situaties slechts voor
een deel haalbaar is, is het streven altijd op gericht de eigen inbreng stap voor stap te vergroten.
Vrijwillige cliënten:
-herkennen en erkennen dat zij een probleem hebben dat zij niet alleen kunnen oplossen
-zij zijn bereid met een ander over dit probleem te praten en die ander toe te staan hen te adviseren
-ze zijn bereid om de zaken op de een of andere manier anders aan te pakken
-het initiatief voor hulpverleningscontact gaat meestal van henzelf uit.
Er is vaak een nuancering tussen de vrijwillige en onvrijwillige cliënt. Dé vrijwillige of dé onvrijwillige
cliënt bestaat niet echt, maar zit hier meestal tussenin.
Onvrijwillige cliënten
-ontkennen dat ze een probleem hebben dat anderen iets aangaat
-ze weigeren met buitenstaanders over dit probleem te praten en deze toe te staan hen te adviseren
-ze overwegen niet om de zaken op een andere manier aan te pakken
-ze nemen niet uit zichzelf het initiatief voor een hulpverleningscontact.
Gedwongen hulpverlening (dwang): wettelijk onvrijwillig
Met gedwongen hulpverlening wordt bedoeld: hulpverlening die door een rechter is opgelegd, na
een strafproces of een civiel proces. De reclassering en de jeugdbescherming zijn met deze vormen
van hulpverlening belast. In de psychiatrie is van gedwongen hulpverlening sprake indien op basis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hilson. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now