Het zenuwstelsel bestaat uit:
- Centrale zenuwstelsel
o Hersenen: grote hersenen, kleine hersenen,
hersenstam
o Ruggenmerg
- Perifere zenuwstelsel (prikkels komen van buitenaf)
o Zenuwen in het lichaam
We reageren op prikkels met onze spieren of met onze
klieren.
Je hebt sensorische zintuigen en motorische zenuwcellen.
Sensorische zenuwcellen: gevoel zenuwcel, komt in mijn
ruggenmerg. Geven prikkels door aan de hersenstam.
Schakelzenuwcel: intern, in het ruggenmerg. Zetten sensorische zenuwcellen om in motorische
zenuwcellen.
Motorische zenuwcellen: gaan naar de spieren om die te laten bewegen.
Wat is een sensor?
Een sensor is een zenuwcel die gevoelig is
voor een verandering (prikkel, stimulus) in
zijn omgeving en die de verandering
vervolgens kan vertalen in een veranderde
membraanpotentiaal, waardoor er een
impuls ontstaat.
,Exteroreceptoren zijn:
Reageren op prikkels die van buitenaf komen. Zoals:
Reukzintuigen, smaakzintuigen, gevoelszintuigen, gezichtszintuigen, gehoorzintuigen.
Exteroreceptoren maken deel uit van de animale sensoriek.
Interoreceptoren zijn: receptoren die de prikkels vanuit het lichaam zelf opvangen.
Proprioreceptoren zijn: receptoren die gevoelig zijn voor info van spieren en gewrichten. Ze liggen in
de spieren, de pezen, de gewrichten en in het evenwichtsorgaan.
Andere type Interoreceptoren liggen in de wanden van de holle organen. Interoreceptoren maken
deel uit van de vegetatieve sensoriek.
4 functies van het zenuwstelsel:
- Coördinatiefunctie. (bv. spierbewegingen, zoals het aanspannen van de spier en het
verslappen van de antagonistische spier) of bij het spreken moeten de stembanden worden
gespannen, terwijl lucht uit longen moet worden geblazen;
- Het regelen en besturen van levensbelangrijke orgaanfuncties (zenuwstelsel draagt zorg voor
een adequaat functioneren van vitale organen als de longen, hart en nieren). Coördinatie van
de orgaansystemen en de homeostase (bv. constant houden van bloeddruk);
- Het tot stand brengen en coördineren van het contact met de buitenwereld. Het betreft
zowel het waarnemen alwel de reactie op de (fysieke en psychische= emoties) waarneming;
- Coördinatie van psychische functies. Alle eigenschappen van een mens die niet vallen onder
de voorgaande punten, zoals bewustzijn, denken, voelen, herinneren, willen, emoties etc.
1. Wat is een prikkel?
Elke verandering van een status quo die het organisme kan waarnemen.
2. Wat is een zenuwprikkel?
De voortgeleiding van de veranderde gedifferentieerde cellen naar andere delen van het
zenuwstelsel
3. Wat zijn receptoren?
De gedifferentieerde cellen die prikkels kunnen ontvangen
4. Welke 2 receptoren zijn er?
Exteroreceptoren en interoreceptoren
5. Wat doen de exteroreceptoren?
Deze vangen de veranderingen van buitenaf op.
6. Wat doen de interoreceptoren?
Deze registreren de veranderingen van binnenuit.
7. Noem voorbeelden exteroreceptoren?
Ogen, het gehoororgaan, het smaak-reukorgaan en de
zintuigen van de huid die tast, druk, warmte en koude
registreren.
8. Welke 2 interoreceptoren ken je?
Enteroreceptoren en proprioreceptoren
9. Waar vind je de enteroreceptoren?
In de organen.
10. Wat is de functie van de enteroreceptoren?
Zij registreren de actuele toestand van het orgaan.
11. Waar liggen o.a. de enteroreceptoren?
In de darmwand, in de bloedvaten en in de longen.
12. Waar liggen de proprioreceptoren?
In de spieren, pezen en kapsels van gewrichten.
13. Wat is de functie van de proprioreceptoren?
Zij registreren de stand van een lichaamsdeel, de bewegingen en de tensie van bijv. de pezen.
,14. Hoe vindt de voortgeleiding van zenuwprikkels plaats. Via zenuwvezels.
15. Welke zenuwvezels zijn er?
Aanvoerende en afvoerende vezels.
16. Welke aanvoerende vezels zijn er?
Afferente of sensibele banen.
17. Welke afvoerende vezels zijn er?
Efferente of motorische banen.
Op basis van het soort prikkel kunnen sensoren in 5 groepen ingedeeld worden:
1. Chemoreceptoren: reuk en smaak
2. Mechanoreceptoren: druk en trilling
3. Thermoreceptoren: warmte- en koud
4. Fotoreceptoren: licht
5. Pijnreceptoren: beschadiging
Reukzintuig: de reuksensoren zijn dunne, langgerekte cellen met hele
fijne, haarachtige uitlopertjes. Deze worden cilia genoemd.
Smaakzintuig: de tong herbergt de smaakzintuig.
Smaaksensoren zijn gespecialiseerde epitheelcellen, die in
kleine groepjes bijeen liggen in de zogeheten
smaakknoppen of papillae linguales. De papillae linguales
geven de prikkels door aan de hersenen via de nerveus
facialis en nerveus glossopharyngeus.
Nerveus facialis & nerveus glossopharyngeus:
verantwoordelijk voor het doorgeven naar de hersenen.
Huidzintuigen:
Wat is sensibiliteit?
Gevoeligheid, prikkelbaarheid, lichtgeraaktheid. Het reactievermogen van zintuigen op voor hen
specifieke prikkels.
Sensibiliteitssensoren zijn altijd zenuwuiteinden.
Sensibiliteit is te verdelen in:
- Thermozintuigen:
Temperatuurzintuigen horen bij: K
Lichaampjes van Krause / koude sensoren
Lichaampjes van Ruffini / warme sensoren
- Drukzintuigen:
Drukzintuigen horen bij:
Lichaampjes van Vater-Pacini, ze zijn gevoelig voor drukveranderingen. K
- Tastzintuigen:
Tastzintuigen heeft 4 soorten tastsensoren:
1. Vrije zenuwtakken;
2. Haarzaksensoren;
3. Tastlichaampjes van Merkel; K
4. Tastlichaampjes van Meissner.
, - Pijnzintuigen:
Pijnsensoren zijn dunne vrije zenuwtakken.
- Histamine
- Prostaglandinen
- Bradykinine
Pijn ontstaat doordat de mestcellen worden beschadigd.
Substance-P gaat naar de wond.
Ik heb een wond, ik heb pijn, de mestcellen worden beschadigd
en komt dan histamine, brady etc. vrij en dat gaat naar binnen
naar je hersenen. Waarschuwing geven ze. De schade moet hersteld worden, er komt een stofje
terug substance P door de substance P krijgen de bloedvaten vasodilatatie, er komt meer bloed… om
bacteriën tegen te houden. Je bloedvaten geeft een mechanisme om het tegen te houden. Dan stopt
substance P en dan komt er vasoconstrictie = wond dicht.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jklootwijk97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.68. You're not tied to anything after your purchase.