Mondelinge taalvaardigheid Spreken en luisteren
Woordenschat Betekenis woorden en uitdrukkingen
Beginnende geletterdheid (groep 1 t/m 3) Schriftelijke taal begrijpen en gebruiken
- Aanvankelijk lezen
Voortgezet technisch lezen Ontcijferen letters en hardop lezen
- Voortgezet lezen: techniek
Voortgezet begrijpend lezen Begrijpen van tekst/ achterhalen bedoeling
- Voortgezet lezen: begrip
Stellen Schrijven van teksten
Jeugdliteratuur Jeugdliteratuur/ leesbevordering
Taalbeschouwing - Taalvorm/ kijken naar taal
- Traditionele grammatica
(zinsontleding en woordbenoeming)
Spelling Spellingsregels
3 functies van taal
1. Communicatieve/ sociale taalfunctie
Taal als communicatiemiddel
4 sociale/ communicatieve taalfuncties
Sociale taalfunctie Uitleg/ voorbeeld
1 Zelfhandhaving Opkomen voor jezelf
2 Zelfsturing Aangeven wat je gaat doen/ plannen of aankondigen.
3 Sturing van anderen Gedrag van anderen beïnvloeden.
4 Structurering van het gesprek Gespreksverloop beïnvloeden.
, 2. Conceptualiserende/ cognitieve taalfunctie
Taal als hulpmiddel om je gedachten te ordenen en greep te krijgen op de
werkelijkheid
3 cognitieve taalfuncties
Cognitieve taalfunctie Uitleg/ voorbeeld
1 Rapporteren Verslag doen van iets dat je hebt meegemaakt of gezien.
2 Redeneren Extra denkstap. Bijvoorbeeld conclusies trekken of relaties leggen.
3 Projecteren Verplaatsen in de gedachten/ gevoelens van iemand anders.
3. Expressieve taalfunctie
Taal als expressiemiddel
Taal om te experimenteren, gevoelens te uiten, op een speciale/ creatieve
manier iets te zeggen
Songteksten, cabaret, poëzie, reclame
Bijvoorbeeld ‘typisch Annie M.G.’
Verschillende niveaus van taal
Niveau Regels voor
Fonologisch niveau Uitspraak
Morfologisch niveau Opbouw van woorden
Syntactisch niveau Volgorde van woorden
Semantisch niveau Betekenis
Pragmatisch niveau Gebruik
Orthografisch niveau Spelling
Taal is een recursief systeem: Iedere zin kan weer een andere zin bevatten. In theorie kun je
dus een oneindige zin maken. In de praktijk lukt dit niet, omdat we dit niet kunnen
onthouden.
Geletterdheid
Geletterdheid heeft betrekking op leren lezen en schrijven (schriftelijke taal begrijpen
en gebruiken) en omvat de volgende aspecten:
- Boekoriëntatie
- Verhaalbegrip
- Functies van geschreven taal
- Relatie tussen gesproken en geschreven taal
- Taalbewustzijn
- Alfabetisch principe
- Functioneel schrijven en lezen
- Technisch lezen en schrijven (start en vervolg)
- Begrijpend lezen en schrijven
, Doel: Kinderen moeten zich op het gebied van lezen en schrijven kunnen redden
(=functionele geletterdheid)
3 stadia in de ontwikkeling van geletterdheid
Ontluikende 0-4 jaar (voorschoolse - Leren omgaan met geschreven taal is spontaan
geletterdheid periode) proces
- Interactie met ouders (en anderen) speelt
belangrijke rol
- Kind ontdekt algemene functies van taal
Beginnende Groep 1 t/m (medio) - Verdere ontwikkeling door o.a. voorlezen,
geletterdheid groep 3 taalspelletjes, boekenhoek, stempelen,
computerspel
- Omvat ook aanvankelijk lezen
Gevorderde Vanaf (medio) groep 3 - Voortgezet lezen: kind leert sneller woorden
geletterdheid herkennen (technisch lezen) en richt aandacht
meer op betekenis/ bedoeling van de tekst
(begrijpend lezen)
- Kind leert verschillende soorten teksten en lees
strategieën
- Stellen
Kennis over taal ontwikkelt zich door ons meta linguïstisch bewustzijn: vermogen om
na te denken over de vorm en het gebruik van taal en om regels en uitzonderingen te
ontdekken en gebruiken.
Ook bij spontane schrijfontwikkeling is meta linguïstisch bewustzijn belangrijk:
kinderen denken na over welke klanken in woorden zitten.
Spontane schrijfontwikkeling begint vanaf ongeveer 2 jaar in volgende fasen:
1. Tekenen van woorden
2. Krabbelen van nog niet herkenbare letters
3. Schrijven van letterachtige vormen of letters
4. Weergeven van woorden door 1 of enkele letters
5. Invented spelling (besef klank-letterkoppeling)
Spontane leesontwikkeling is nauw verweven met spontane schrijfontwikkeling (met name
door klank-letterkoppeling)
Fase 1: Pseudolezen (voorleesgedrag imiteren)
1. Commentaar geven op het plaatje
2. Volgen van het verhaal m.b.v. de plaatjes
3. Verhaal weergeven in dialoogvorm en later in monoloogvorm
4. Verhaal weergeven in mengeling van spreektaal en schrijftaal
5. Memoriseren van teksten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demiberends. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.