Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
In dit document vind je een duidelijke, redelijk beknopte samenvatting van de historische context 'Duitsland', hoofdstuk 2. Onder andere over de Weimar-republiek, de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Geschiedenis historische context – hoofdstuk 2 – Duitsland
Paragraaf 1
Vanaf de 19e eeuw groeide Pruisen harder dan Frankrijk. Nationalisten wilden de
Duitse staten samenvoegen tot één staat. De Pruisische kanselier, Bismarck,
gebruikte deze wil voor een oorlog tegen Frankrijk (1870). In 1871 won Duitsland
deze oorlog. In Versailles werd het keizerrijk uitgeroepen en de koning van Pruisen,
Wilhelm I, werd tot keizer gekroond.
Oorzaken eenwording Duitsland:
Nationalisme
Industrialisatie: kolen en staal → wapens
Militarisme (Pruisische traditie)
Buitenlands beleid van Bismarck:
Duitsland hoeft niet groter te worden maar de Duitse bevolking wil kolonies
(1884).
Allianties met Oostenrijk-Hongarije en Rusland → tweefrontenoorlog
voorkomen. De landen beloven elkaar te helpen of neutraal te blijven bij
oorlog.
Conferentie Berlijn:
Aanleiding is het conflict over de Congo-rivier.
Duitsland is hier de bemiddelaar.
België mag de kolonie Congo hebben en moet de mondingrivier delen met
Frankrijk.
Groot-Brittannië krijgt de mondig Niger.
Er worden overige afspraken gemaakt over wie wat mag bezitten.
Wilhelm II wilde de leiding, hij is niet tevreden met het machtsevenwicht → hij wil
meer macht en aanzien voor het rijk.
Weltpolitik Wilhelm II:
Vestiging wereldimperium mét kolonies.
1e Vlootwet (1898).
Militarisme
Agressieve, uitdagende politiek.
1e Vlootwet:
Aanleiding is de aanhouding van Duitse schepen door Britten bij Zuid-Afrika.
Doel: evenaren/overtreffen van de Britse vloot.
Koloniën verkrijgen om de Weltpolitik te kunnen voeren.
Handel kunnen drijven.
1890 → Bismarck wordt ontslagen, Wilhelm II vond dat hij Bismarck niet meer nodig
had.
Na de invoering van de Vlootwet begon een wapenwedloop met Groot-Brittannië →
Groot Brittannië won hem. In 1914 hadden de Britten een nog sterkere vloot dan
eerst.
, Als de Weltpolitik mislukt, richt Duitsland zich op Europa (20 e eeuw). De economie en
het militarisme groeiden sterk → hierdoor voelen GB, Frankrijk en Rusland zich
bedreigd → de drie landen sluiten bondgenootschappen en Duitsland en Oostenrijk-
Hongarije sluiten een bondje.
Duitsland is vooral bang voor Rusland, Rusland wil haar macht uitbreiden naar
Europa.
Duitsland bedenkt het Schlieffenplan (Eerste Wereldoorlog) → via noordgrens binnen
6 weken door Frankrijk, daarna met de trein naar Rusland.
Slag bij Marne → de eerste veldslag tegen de Fransen en Britten. Véél doden door
moderne wapens. De geallieerden stopten het Duitse offensief, de Duitsers groeven
in en er ontstond een loopgravenoorlog.
Er ontstaat ook een tweefrontenoorlog → Rusland is snel gereed om oorlog te
voeren.
Conclusie: het Schlieffenplan is mislukt.
De Eerste Wereldoorlog is de eerste oorlog waarbij de hele maatschappij betrokken
is → burgers moeten oorlogsmaterieel produceren en er ontstaat een voedseltekort
waar de burgers mee te maken hebben.
Voedseltekort door:
Er zijn geen werknemers → alle mannen vechten.
GB blokkeert de havens van Duitsland (ook wel de ‘’hongerblokkade’’).
De oorlog eindigt door een doorslag die Duitse burgers gaven (1918):
Matrozen weigeren uit te varen met oorlogsschepen.
Arbeiders protesteren.
Sociaaldemocraten roepen de Republiek uit.
Wilhelm II vlucht naar Nederland.
Paragraaf 2
Weimar stelde na de Eerste Wereldoorlog de grondwet, daarom wordt Duitsland in
de periode van 1919-1933 ook wel de Republiek van Weimar genoemd. Er was in
deze tijd veel verdeeldheid over de democratie.
In 1919 was de communistische Spartakusopstand → de eis was afschaffing van het
kapitalisme. Het leger kwam te hulp en er was veel geweld. Er werden 2
communistische leiders vermoord en dit leidde tot rellen.
Verdrag van Versailles voor Duitsland:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosiework. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.41. You're not tied to anything after your purchase.
