Volledige samenvatting, begrippenlijsten EN oefenvragen (uit hoorcolleges) van het boek 'Wat is onderzoek?'. Te gebruiken voor zowel het vak Onderzoeksmethoden I als II.
D.m.v. deze samenvatting een 8.2 (I) en 8.5 (II) behaald voor het tentamen.
Begrippenlijst - Wat Is Onderzoek? - Nel Verhoeven
'Wat is onderzoek?' - Nel Verhoeven 4e druk
Wat is onderzoek?
All for this textbook (7)
Written for
Hogeschool van Amsterdam (HvA)
Toegepaste Psychologie
Onderzoeksmethoden I en II
All documents for this subject (1)
14
reviews
By: DivyaLaan • 6 year ago
Translated by Google
good summary, very clear
By: alanurkursun • 6 year ago
By: MandyxV • 3 year ago
By: teunvanasch • 6 year ago
By: dfh00 • 6 year ago
By: christiaanbuitenkamp • 7 year ago
By: juulbrinkman • 8 year ago
Show more reviews
Seller
Follow
xJaninnn
Reviews received
Content preview
Hogeschool van Amsterdam
Maatschappij en Recht
Samenvatting
Wat is onderzoek?
Titel Wat is onderzoek?
Auteurs Nel Verhoeven
Druk 4e editie (2011)
Uitgever Boom Lemma uitgevers
ISBN 978-90-5931-671-3
Student Janine Cornelissen
Studie Toegepaste Psychologie VT (2013-2014)
School Hogeschool van Amsterdam
, Samenvatting: Wat is onderzoek?
Janine Cornelissen
2
INHOUDSOPGAVE
HOOFDSTUK I: DE FUNCTIE VAN ONDERZOEK .............................................................................................................. 5
Paragraaf 1.1: Onderzoek moet je leren ............................................................................................................. 5
Paragraaf 1.2: Uitgangspunten van onderzoek ................................................................................................... 5
Paragraaf 1.3: Stromingen in onderzoek ............................................................................................................ 6
Paragraaf 1.4: Kwaliteitscriteria van onderzoek ................................................................................................. 6
Paragraaf 1.5: De onderzoekscyclus ................................................................................................................... 7
Paragraaf 1.6: Fasen in onderzoek ..................................................................................................................... 7
HOOFDSTUK II: AANLEIDING TOT HET ONDERZOEK .....................................................................................................10
Paragraaf 2.1: Keuze van je onderwerp ............................................................................................................ 10
Paragraaf 2.2: Opdrachtgevers, balans tussen wens en mogelijkheid ............................................................... 10
Paragraaf 2.3: Informatie verzamelen .............................................................................................................. 11
HOOFDSTUK III: AFBAKENING VAN HET ONDERZOEK ..................................................................................................13
Paragraaf 3.1: De ontwerpfase ........................................................................................................................ 13
Paragraaf 3.2: Vragen stellen ........................................................................................................................... 13
Paragraaf 3.3: Begripsafbakening..................................................................................................................... 14
Paragraaf 3.4: Modellen en verwachtingen ...................................................................................................... 15
Paragraaf 3.5: Ontwerpkeuze (dataverzamelingsmethoden) ............................................................................ 15
Paragraaf 3.6: Onderzoeksplan ........................................................................................................................ 16
HOOFDSTUK IV: KWANTITATIEVE METHODEN VAN DATAVERZAMELING ....................................................................19
Paragraaf 4.1: Surveyonderzoek ...................................................................................................................... 19
Paragraaf 4.2: Secundaire analyse ................................................................................................................... 20
Paragraaf 4.3: Experimenteel onderzoek ......................................................................................................... 21
Paragraaf 4.4: Monitoring ................................................................................................................................ 22
HOOFDSTUK V: KWALTITATIEVE METHODEN VAN DATAVERZAMELING ......................................................................23
Paragraaf 5.1: Observatieonderzoek ................................................................................................................ 23
Paragraaf 5.2: Interview .................................................................................................................................. 24
Paragraaf 5.3: Literatuuronderzoek ................................................................................................................. 25
Paragraaf 5.4: Inhoudsanalyse en andere vormen van bureauonderzoek ......................................................... 25
Paragraaf 5.5: Casestudy ................................................................................................................................. 26
HOOFDSTUK VI: UITWERKING: OPERATIONALISATIE EN STEEKPROEF .........................................................................27
Paragraaf 6.1: Van theorie naar praktijk .......................................................................................................... 27
Paragraaf 6.2: Enquêtevragen ontwikkelen ...................................................................................................... 27
Paragraaf 6.3: topics bij interviews .................................................................................................................. 29
Paragraaf 6.4: Populatie en steekproef ............................................................................................................ 29
, Samenvatting: Wat is onderzoek?
Janine Cornelissen
3
Paragraaf 6.5: De kwaliteit van onderzoek ....................................................................................................... 30
HOOFDSTUK VII: GEGEVENS VERZAMELEN ..................................................................................................................32
Paragraaf 7.1: De setting van je onderzoek ...................................................................................................... 32
Paragraaf 7.2: ‘Het veld’ in of niet?.................................................................................................................. 32
Paragraaf 7.3: Online onderzoek ...................................................................................................................... 33
Paragraaf 7.4: Respondenten en enquêtes ....................................................................................................... 33
Paragraaf 7.5: Interviews: werken aan de relatie ............................................................................................. 34
HOOFDSTUK VIII: KWANTITATIEVE GEGEVENS VERWERKEN .......................................................................................37
Paragraaf 8.1: Begrippen in kwantitatieve analyse ........................................................................................... 37
Paragraaf 8.2: De analyse voorbereiden: hypothesen formuleren .................................................................... 39
Paragraaf 8.3: Univariate analyses ................................................................................................................... 39
Paragraaf 8.4: Bivariate analyses ..................................................................................................................... 46
Paragraaf 8.5: Kwaliteit van de analyses .......................................................................................................... 48
HOOFDSTUK IX: KWALITATIEVE ANALYSE ....................................................................................................................49
Paragraaf 9.1: Kwalitatieve analyse ................................................................................................................. 49
Paragraaf 9.4: Kwaliteit van resultaten ............................................................................................................ 51
HOOFDSTUK X: CONCLUSIE EN DISCUSSIE ...................................................................................................................53
Paragraaf 10.1: Conclusies trekken .................................................................................................................. 53
Paragraaf 10.2: Discussie en evaluatie ............................................................................................................. 53
HOOFDSTUK XI: EEN ONDERZOEKSRAPPORT SAMENSTELLEN .....................................................................................55
Paragraaf 11.1: Opbouw van een onderzoeksrapport ...................................................................................... 55
HOOFDSTUK XII: WEBCOLLEGE ‘APA-RICHTLIJNEN’ .....................................................................................................59
Paragraaf 12.1: Algemene informatie over APA ............................................................................................... 59
Paragraaf 12.2: De schrijfstijl ........................................................................................................................... 59
Paragraaf 12.3: Verwijzingen in de tekst .......................................................................................................... 60
Paragraaf 12.4: De literatuurlijst ...................................................................................................................... 61
Paragraaf 12.5: Hulpmiddelen ......................................................................................................................... 62
BEGRIPPENLIJSTEN ......................................................................................................................................................63
Hoofdstuk I: De functie van onderzoek ............................................................................................................ 63
Hoofdstuk II: Aanleiding tot het onderzoek ...................................................................................................... 63
Hoofdstuk III: Afbakening van het onderzoek ................................................................................................... 63
Hoofdstuk IV: Kwantitatieve methoden van dataverzameling .......................................................................... 64
Hoofdstuk V: Kwalitatieve methoden van dataverzameling.............................................................................. 65
Hoofdstuk VI: Uitwerking van de methode: operationalisatie en steekproef .................................................... 66
Hoofdstuk VII: Gegevens verzamelen ............................................................................................................... 67
Hoofdstuk VIII: Kwantitatieve gegevens verwerken ......................................................................................... 67
Hoofdstuk IX: Kwalitatieve analyses ................................................................................................................. 68
, Samenvatting: Wat is onderzoek?
Janine Cornelissen
4
Hoofdstuk X: Conclusie en discussie ................................................................................................................. 69
Hoofdstuk XI: Een onderzoeksrapport samenstellen ........................................................................................ 69
OEFENVRAGEN UIT DE HOORCOLLEGES .......................................................................................................................70
Hoofdstuk I: De functie van onderzoek ............................................................................................................ 70
Hoofdstuk II: Aanleiding tot het onderzoek ...................................................................................................... 70
Hoofdstuk III: Afbakening van het onderzoek ................................................................................................... 70
Hoofdstuk IV: Kwantitatieve methoden van dataverzameling .......................................................................... 70
Hoofdstuk V: Kwalitatieve methoden van dataverzameling.............................................................................. 71
Hoofdstuk VI: Uitwerking van de methode ....................................................................................................... 71
Hoofdstuk VII: Gegevens verzamelen ............................................................................................................... 71
Antwoorden oefenvragen ................................................................................................................................ 72
, Samenvatting: Wat is onderzoek?
Janine Cornelissen
5
HOOFDSTUK I: DE FUNCTIE VAN ONDERZOEK
L EERDOELEN : AAN HET EINDE VAN DI T HOOF DSTUK BEN JE BEKEND MET DE BASISP RINCIPES VAN ONDERZO EK , KUN JE
ONDERSCHEID MAKEN TU SSEN VERSCHILLENDE S TR OMINGEN EN KEN JE DE VOORWAARDEN VOOR EEN WETENSCHAPPELIJK E
HOUDING . V ERDER KUN JE DE FASEN IN EEN ONDERZO EK HE RKENNEN .
PARAGRAAF 1.1: ONDERZOEK MOET JE LEREN
De definitie van onderzoek is een activiteit waarbij systematisch en gestructureerd, op basis van het verzamelen van
informatie en het doen van waarnemingen, uitspraken gedaan kunnen worden over de werkelijkheid.
Het is belangrijk dat je structuur brengt in je onderzoek. Wat voor een onderzoek je ook uitvoert (een complex onderzoek
of simpelweg een ‘onderzoek’ naar wat de snelste weg naar huis is met het openbaar vervoer), je zult altijd deze stappen
volgen:
1. Ontwerp: je formuleert een vraag (probleemstelling)
2. Dataverzameling: je kiest een methode en verzamelt informatie
3. Analyse: je formuleert het antwoord op je vraag
4. Conclusie: je trekt een conclusie na het vinden van het antwoord
Je bent niet meteen een onderzoeker als je ‘onderzoekt’ wat de snelste weg naar huis is met het openbaar vervoer. Een
echte onderzoeker heeft een drietal kenmerken waaraan hij te herkennen is:
1. Houding: deze is onafhankelijk (objectief), je kunt tegen kritiek en je legt verantwoording af over je resultaten.
2. Kennis: hiermee wordt kennis over de methoden, technieken en instrumenten bedoelt die gebruikt worden bij
onderzoek.
3. Vaardigheid: door actief bezig te zijn met je kennis (over methoden, technieken en instrumenten) ontwikkel je
vaardigheden.
PARAGRAAF 1.2: UITGANGSPUNTEN VAN ONDERZOEK
Er kan onderscheidt gemaakt worden tussen twee ‘hoofdtypen’ onderzoek:
1. Fundamenteel onderzoek: toetsen van een (wetenschappelijke) theorie
2. Praktijkgericht onderzoek: oplossen van een praktijkprobleem
Het belangrijkste onderscheid tussen deze twee uitgangspunten is het type probleem dat opgelost wordt.
1. Fundamenteel onderzoek
Studenten op de universiteit krijgen vaak te maken met fundamenteel onderzoek. Bij fundamenteel onderzoek worden
er meestal vragen beantwoord die niet primair gericht zijn op toepassing in de praktijk. Het is vaak wetenschappelijk
relevant. Voorbeeld: in hoeverre is intelligentie genetisch bepaald?
2. Prakrijkgericht onderzoek
Studenten op het HBO krijgen vaak te maken met praktijkgericht onderzoek. Bij praktijkgericht onderzoek worden er
meestal vragen beantwoordt die zich wél bezighouden met het oplossen van problemen uit de praktijk. Het is vaak
relevant in de samenleving. Voorbeeld: hoe kan school X kinderen uit groep 3 met een leesachterstand helpen de
achterstand weg te werken?
Een ander veel gemaakt onderscheidt dat belangrijk is voor het kiezen van een methode tijdens je onderzoek is:
1. Kwantitatief onderzoek: hierbij gaat het om cijfermatige informatie (‘meten is weten’). Er wordt gebruik
gemaakt van statistische analyses en de onderzoeker neemt afstand.
, Samenvatting: Wat is onderzoek?
Janine Cornelissen
6
2. Kwalitatief onderzoek: dit type onderzoek is niet of nauwelijks cijfermatig. Er wordt door middel van holisme
(onderzoekseenheden in omgeving als geheel) onderzoek gedaan en de onderzoeker doet onderzoek in het veld
waarbij de betekenis van de onderzochte aan de situatie belangrijk is.
Er wordt tegenwoordig ook veel gebruik gemaakt van triangulatie, waarbij kwalitatieve en kwantitatieve
dataverzamelingsmethoden worden gecombineerd in één onderzoeksopzet. Dit verhoogd de geldigheid (validiteit) van
de onderzoeksresultaten.
PARAGRAAF 1.3: STROMINGEN IN ONDERZOEK
Er zijn drie verschillende stromingen in onderzoek, namelijk:
1. Empirisch-analytisch
2. Interpretatief
3. Kritisch-emancipatorisch
1. Empirisch-analytisch
Empirisch betekent de ‘ervaring als bron van kennis’ en je neemt de werkelijkheid waar met een bepaalde systematiek.
Deze stroming is analytisch omdat er kritisch gekeken wordt naar de resultaten van het onderzoek (het onderzoek blijft
‘geldig’ tot het tegendeel bewezen is).
Er wordt bij deze stroming afstand tot de onderzoekseenheden gedaan. Ook is er vaak sprake van fundamenteel en
kwantitatief onderzoek waarbij een survey of experiment de favoriete methoden zijn.
2. Interpretatief
Binnen deze stroming ben je, zoals het woord al zegt, op zoek naar de interpretaties die personen aan een situatie geven.
Je bent dus geïnteresseerd in de belevingswereld en ervaringen van de onderzochte personen.
Vaak wordt er gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek, waarbij observatie en veldonderzoek (participerend) de
favoriete methoden zijn.
3. Kritisch-emancipatorisch
Het uitgangspunt van deze stroming is de betrokkenheid bij samenleving. Hierbij kijken ze kritisch naar de maatschappij
en hun eigen onderzoeksresultaten. Het woord emancipatorisch is hieraan toegevoegd omdat het de emancipatie van
groepen bevordert.
Er wordt zowel van kwantitatief als kwalitatief onderzoek gebruik gemaakt, waardoor vele onderzoeksmethoden
toegepast kunnen worden (behalve het experiment).
PARAGRAAF 1.4: KWALITEITSCRITERIA VAN ONDERZOEK
Er is een aantal criteria (regels) waar een onderzoeker zich aan moet houden als hij onderzoek doet, namelijk:
1. Onafhankelijkheid
2. Toetsbaarheid van uitspraken
3. Betrouwbaarheid
4. Informativiteit
5. Generaliseerbaarheid
6. Validiteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xJaninnn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
