Leerkracht college 1: Ik als leerling en leraar
Lesdoelen:
1. Je kunt de verschillende rollen van de leerkracht uitleggen en voorbeelden geven van de
manier waarop deze zichtbaar worden in het handelen van de leerkracht.
2. Je kunt de basisbehoeften uitleggen en aangeven op welke manier de leerkracht aan deze
basisbehoeften kan werken.
3. Je kunt vanuit je eigen onderwijservaring aangeven op welke manier jouw leraren de rollen
van de leerkracht invulden en wat dat betekende voor jouw welbevinden en betrokkenheid
bij het onderwijs.
We onderscheiden een viertal rollen (Beishuizen, 2004):
1. Ontwerper
2. Expert
3. Model
4. Coach
Ontwerper
1. Kan je als leraar een uitdagende leeromgeving ontwikkelen voor en met je leerlingen?
2. Ontdekken en systematiseren van kennis staat centraal.
3. Een uitdagende leeromgeving creëren
Veel verschillende activiteiten aanbieden
Er wordt rekening gehouden met de interesses van de kinderen
Uitnodigende materialen.
Tijd en ruimte om te experimenteren, zonder een verbonden opdracht
Voorbeeld: waterdiertjes experiment
Expert
1. Ben je als leraar een expert op vakgebied?
2. Expert op inhoudelijke kennis
De stof overzien en structureren kennen
Basismethodes van het vak beheersen en belangrijke thema’s weten.
3. Expert op leerpsychologie
Weet hoe de kinderen oplossingen kunnen bedenken (leerstijlen en leervormen)
Weet hoe je die beoordeeld en verbeterd.
Ken de logische en psychologische volgorde van behandeling in het vakgebied
1. Je bent een voorbeeld voor je leerlingen
2. Voorbeeldfunctie
Laat de leerling zich identificeren met jou. Identificeren is een belangrijke
voorwaarde voor het ontwikkelen van een eigen identiteit
, Voorbeeld: meester had een hond, leerling wil nu later ook meester worden met een
hond
Coach
1. Het begeleiden van leerlingen tijdens hun leerproces met als doel: het optimaliseren van
het functioneren van het eigen sturingsinzicht om daarmee de eigen kracht en het gevoel
van innerlijke zekerheid te vergroten.
2. Observeren, stimuleren en begeleiden. Kenmerkend is dat er zo min mogelijk
oplossingen of kennis aanreikt, maar de kinderen vraagt om het zelf te doen; deze
begeleiding noemen we coachen.
3. Observeren
Laat het kind zijn eigen oplossingen vinden, zonder het voor te zeggen.
4. Stimuleren
Laat kinderen zelf verbindingen leggen tussen nieuwe ervaringen en bestaande
ervaringen.
Gericht op het individu, de groep en de onderwijsactiviteit
5. Begeleiden
Pulling-in activiteit: als een leraar aanwijzingen of instructies geeft, uitlegt of
adviseert.
Pulling-out activiteit: als de leraar coacht en daarmee de leerlingen vraagt te leren
Voorbeeld: leerling wist niet hoe hij moest knippen met een schaar.
De drie psychologische basisbehoefte (Ryan en Deci 1985;2000)
De self-determination theory gaat er vanuit dat elk individu beschikt over een intrinsieke drang om
zijn omgeving te exploreren en te begrijpen (drang zorgt voor nieuwsgierigheid, leergierigheid,
intrinsieke motivatie) die leiden tot groei en ontwikkeling. Als één van de psychologische
basisbehoeften ontbreken, kan die intrinsieke motivatie van leerlingen belemmeren.
Autonomie
- Met autonomie wordt zelfbepaling bedoeld, het gevoel van een leerling dat hij zelf invloed
kan uitoefenen op wat hij doet.
- Voorbeelden om keuzemogelijkheden te geven:
Inhoudelijk onderwerk (bijv spreekbeurt), verschillende werkvormen, voor het niveau, de
manier van toetsing, samenwerken/alleen werken.
- Gevoel van autonomie vergroten door:
1. Keuzen zorgen voor toename van de intrinsieke motivatie. Leerlingen ervaren
dan zelf inbreng te hebben in het uitvoeren van een leeractiviteit en zo dus
invloed hebben om het leerproces.
2. Als leerlingen het nut van de leerdoelen inzien voor hun ontwikkeling, zijn de
meer geneigd zich verantwoordelijk te voelen voor hun leerproces.
3. De manier van communiceren; “je kunt.. “willen jullie…” I.P.V. “doe dit” “maak
dat”
, Relatie
- De behoefte van de leerling om ergens bij te horen en zich gewaardeerd te voelen.
- De leerling voelt zich bij voorkeur verboden met zijn klasgenoten en de leerkracht.
- Twee dimensies:
1. Het gevoel van de leerling dat de anderen hem waarderen en respecteren.
2. Het vermogen anderen te waarderen en respecteren en vertrouwen te hebben in
de personen om hem heen.
- Positief pedagogisch klimaat in de klas is ook van belang voor sociale verbondenheid:
1. Het moet niet erg zijn om fouten te maken voor leerlingen
2. Leerlingen moeten zich vrij voelen om vragen te stellen
3. Er moet niet gepest worden
- Een voorwaarde voor een relatie met respect en waardering: de leerling en leerkracht
kennen elkaar.
Dit vraagt om: inlevingsvermogen en oprechte interesse in de leerling.
Competentie
- Een leerling die zich competent voelt, ervaart dat hij gewenste resultaten kan behalen en
heeft vertrouwen in zijn eigen kunnen.
- Als een leerling zich frequent voelt, voelt hij zich hulpeloos en zal hij de volgende keer zo
gemotiveerd zijn.
1. Als een vak te moeilijk is, wordt de intrinsieke motivatie minden
2. Als een vak te makkelijk is, is er geen uitdaging meer.
- Gevoel van competentie vergroter door
1. Verwachtingen duidelijk aan te geven (precies op maat)
2. Vertrouwen uit te spreken/uit te stralen
3. Voldoende structuur en ondersteuning aan de leerling geven
Basisbehoefte Kern voor de leerling Begeleiding door leerkracht
Autonomie Invloed kunnen uitoefenen op het Keuzemogelijkheden creëren
eigen leerproces Belang van doelen uitleggen
Leerlingen serieus nemen
Relatie Zich gewaardeerd en gerespecteerd Echte belangstelling hebben
voelen Leerlingen waarderen zoals ze zijn
Positief klimaat creëren
Competentie Vertrouwen in eigen kunnen Duidelijke, realistische
verwachtingen hebben en uitstralen
Voldoende uitdaging en
ondersteuning op maat bieden
Leerkracht college 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nynkevs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.