In deze samenvatting is alle verplichte literatuur voor het vak: Inleiding Recht, jaar 1, samengevat. Er is een indeling gemaakt per werkcollege waardoor de stof makkelijk terug te vinden is en te koppelen aan opdrachten.
De inhoud van het recht is afhankelijk van de normen en waarden in een
samenleving. Recht is het geheel van overheidsregels dat in de samenleving geldt.
→ Doel van het recht:
- Ordenen van de samenleving
- Zorgen voor een rechtvaardige oplossing bij conflicten
→ Kenmerkend voor rechtsregels is:
- Dat ze gemaakt worden door de overheid
- Dat ze algemeen geldend zijn
- Dat de rechter de naleving van deze regels beoordeelt.
Rechtsgebieden:
● Staatsrecht = Deze vorm beschrijft de organisatie van de overheid. Je vindt er
de bevoegdheden van de verschillende overheidsorganen en regels over
positie van de burger in de Staat. De basisregels staan in de Grondwet.
● Bestuursrecht = ‘Besturen’ is het ordenen van de samenleving, ook wel
zorgen voor een goede gang van zaken in ons land. Bijvoorbeeld een
bijstandsuitkering, een weg aanleggen en een school bouwen. In het
bestuursrecht staan de regels waaraan de overheid zich moet houden als zij
het land bestuurt.
● Strafrecht = Hierbij gaat het om verboden waarop de overheid straf heeft
gesteld: diefstal, doodslag, vernieling, moord, mishandeling en dergelijke. Het
strafrecht bevat alleen die regels die de overheid voor de veiligheid van de
samenleving belangrijk vindt. Strafrecht speelt zich af tussen dader en
overheid.
● Burgerlijk recht = Het gaat dan om zaken waar we dagelijks mee te maken
hebben: wonen, werken, goederen kopen, trouwen en scheiden. In het
burgerlijk recht worden de juridische relaties tussen burgers onderling
geregeld.
● Internationaal recht = Deze vorm regelt de verhouding met andere landen en
de positie van ons land in allerlei internationale organisaties. Dit rechtsgebied
wordt steeds belangrijker vanwege de toenemende internationale
samenwerking.
,Verdeling recht:
1. Privaat - of publiek recht
● Privaatrecht = Dit regelt de juridische zaken tussen burgers onderling en
tussen burgers en bedrijven. Tot dit recht behoort het burgerlijk recht.
● Publiekrecht = Dit geeft regels voor de juridische verhouding tussen burgers
en bedrijven enerzijds, en de overheid anderzijds. Tot dit recht behoren
staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht.
2. Materieel of formeel recht
● Materieel recht = Dit beschrijft de rechten en plichten van mensen.
● Formeel recht = Dit beschrijft hoe je materieel recht kunt halen: Hoe de
rechten en plichten uit het materieel recht gehandhaafd worden.
Verschillende wetboeken:
● Burgerlijk Wetboek (BW) = In het BW vind je onder andere regels over
familiezaken, over ondernemingen, erfrecht, overeenkomsten die mensen en
bedrijven met elkaar sluiten en over eigendom. Het BW bestaat uit 9 ‘boeken’.
● Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) = Dit wetboek beschrijft hoe
een rechtszaak verloopt in het burgerlijk recht. Daar kun je lezen wat je moet
doen als je wilt procederen.
● Wetboek van Strafrecht (Sr) = Hier vind je de strafbare gedragingen zoals
diefstal, oplichting, aanranding, discriminatie en doodslag. Ook beschrijft het
Sr de maximale straffen die er op de verschillende strafbare feiten staan.
● Wetboek van Strafvordering (Sv) = In dit wetboek staan de regels en de
procedures als er een strafbaar feit is gepleegd.
● Wettenbundel = Dit bevat een kleine selectie van alle wetten die ons land
gelden.
→ Jurisprudentie = De verzameling van alle rechterlijke uitspraken.
- De verzameling van alle rechterlijke uitspraken is een rechtsbron, omdat in
deze uitspraken uitleg gegeven wordt aan de wet.
→ Verdragen = Overeenkomsten tussen landen.
- Internationale verdragen vormen een steeds belangrijkere rechtsbron
vanwege de invloed van deze verdragen op ons recht.
De gewoonte kan in sommige gevallen een rechtsbron zijn, onder de voorwaarde dat
het gaat om een langdurig gebruik in een bepaalde krijg die door deze kring als
rechtsregel worden ervaren.
De vier rechtsbronnen:
1. De wet
2. De jurisprudentie
3. Internationale verdragen
4. De gewoonte
, Verschillende vormen van rechtspraak:
1. Rechtszaak in het strafrecht
Het is in het strafrecht de taak van de rechter om vast te stellen of de
verdachte het strafbaar feit waarvan hij beschuldigd wordt inderdaad heeft
gepleegd en of hij ook schuldig is. Als dat het geval is, bepaalt de rechter
welke straf de veroordeelde zal worden opgelegd.
2. Rechtszaak in het bestuursrecht
In de meeste gevallen neemt de burger of het bedrijf het initiatief tot de
rechtszaak omdat het men het niet eens is met een beslissing van het
besturingsorgaan. Het is aan de rechter in een bestuurs rechtszaak om te
beslissen wie er gelijk heeft.
3. Rechtszaak in het burgerlijk recht
In een rechtszaak in het burgerlijk recht staan twee burgers of een burger en
een bedrijf tegenover elkaar omdat ze een verschil van mening hebben over
hun rechten en plichten ten opzichte van elkaar.
De hoofdtaak van rechters is een oordeel geven over de zaken die aan hen worden
voorgelegd. Dit oordeel is bindend, dat wil zeggen dat beide partijen zich eraan
moeten houden.
- Benoeming voor het leven
= Dit betekent dat een rechter niet door de regering of door het parlement kan
worden afgezet. Moet een rechter worden afgezet omdat hij duidelijk niet
functioneert, dan gebeurt dit niet door de regering of het parlement maar door
collega-rechters, door de Hoge Raad.
- Regeling rechtspositie bij wet
→ De rechtspositie van rechters bij wet moet worden geregeld. Op die manier
kan de regering rechters ook niet gemakkelijk beïnvloeden door op uitspraken
te reageren.
→ De onafhankelijkheid van de rechters ten opzichte van de overheid, de
regering en het parlement. Daarnaast moet een rechter natuurlijk ook
onafhankelijk zijn van bedrijven en instellingen.
→ Rechters zijn verplicht hun nevenfuncties op een lijst te zetten die in
principe voor iedereen toegankelijk is. Zo kan iedereen zien welke banden
een rechter heeft met bedrijven en organisaties in de samenleving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sterrederoos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
