Samenvatting hfst 1 t/m 4: The Reckoning, Jacob Soll
29 views 1 purchase
Course
Bureaucratische Revolutie
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
The Reckoning
Samenvatting van hfst 1 t/m 4 The Reckoning van Jacob Soll
Gemaakt onder Bureaucratische Revolutie van Robert Stein aan de universiteit van Leiden in collegejaar 2019/2020
Samenvatting ‘The Reckoning’ (Jacob Soll)
DTN 1&2
HC De bureaucratische revolutie Jim Zaat
Introductie:
Jean-Baptiste Colbert was minister van financiën tijdens de regering van Louis XIV. Hij
maakte kleine ‘account books’ die de zonnekoning in de zakken van zijn kleding droeg. Louis
droeg zijn rekeningen bij zich zodat hij op ieder moment een berekening van zijn bezittingen
kon maken. Hij was de eerste vorst van zijn statuur die zo geïnteresseerd was in
boekhouden. Na de dood van Colbert herinnerde de kleine account books Louis aan zijn
falen als vorst. Als goed boekhouden betekent dat de je ook bij slecht nieuws de waarheid
onder ogen moet zien, prefereerde de zonnekoning om te doen alsof hij van niets wist.
Het verhaal van Louis’ ondergang doet Jacob Soll denken aan de val van de Lehman
Brothers Bank. Een groot financieel systeem dat volgens accountants en toezichthouders
gezond was gehouden bleek totaal niet te functioneren. Van de vier grootste
accountingbureaus op Wall street bleek er geen één de rekeningen van Lehman Brothers
effectief gecontroleerd te hebben.
Het vertrouwen in auditers en toezichthouders neemt door dit soort berichten steeds verder
af, en toch lijkt niemand zich zorgen te maken om de staat van rekenschap. Er is ook geen
discussie ontstaan over wat financieel rekenschap nou precies inhoudt, hoe het werkt en
waar het vandaan komt. In dit boek doet Soll dat wel.
Boekhouden staat aan de basis van ondernemingen, staten en wereldrijken. Maar wanneer
het slecht wordt gedaan staat boekhouden ook aan de grondslag van ondergang.
Mensen weten al bijna 1000 jaar hoe goed boekhouden werkt, en toch is er vaak voor
gekozen om het niet te doen. Dit boek legt uit waarom zo’n simpele en duidelijke les toch
steeds niet geleerd werd.
In het jaar 1340 zien we in Genua al dat boekhouden leidde tot een fundamentele
verandering in het denken over politieke legitimiteit: goede boekhouding zorgde niet alleen
voor succesvolle handel, maar ook voor goed bestuur. Het was het begin van het
ideaalbeeld van moderne overheden;
- semi-rationeel
- gestructureerd
- grotendeels ‘accountable’
Vanaf de 16e eeuw (na de val van de Italiaanse republikeinse stadsstaten en tijdens de
opkomst van grote monarchieën) verdween de interesse in boekhouden langzaam. Tussen
1480 en 1700 waren er soms wel vorsten die interesse hadden in een goede boekhouding
door de invloed van:
- de renaissance
- de wetenschappelijke revolutie
Maar geen van hen kreeg het voor elkaar om zo’n stabiel, centraal en gecontroleerd
boekhoudingssysteem op de zetten als in de Italiaanse stadsstaten had bestaan. De oorzaak
daarvan was dat monarchen aan het eind van het verhaal altijd alleen verantwoording
schuldig waren aan God, en niet aan boekhouders. Ook zagen vorsten transparante
boekhouding (deels terecht) als een gevaar. Geheimzinnigheid was namelijk één van de
belangrijkste eigenschappen van een vorst.
, Van een constant controleerbare staat is nooit een perfect voorbeeld geweest. Zelfs na de
opkomst van transparante, verkozen regeringen in de 19e eeuw werd er niet altijd
rekenschap afgelegd.
Financiële crises vandaag de dag maken nu een geschikt moment om de geschiedenis van
financieel rekenschap te onderzoeken. Toch hebben maar weinig historici dat gedaan. Zulke
studies zouden ons laten begrijpen hoe instellingen en samenlevingen slagen en falen op
een heel basaal niveau.
Dubbele boekhouding ontstond rond 1300 in Noord-Italië (waarschijnlijk in Toscane).
Definities:
- enkele boekhouding: een doorlopend verhaal van één transactie of rekening.
- dubbele boekhouding: houdt je totale financiën up-to-date door alle transacties naast elkaar
in 2 kolommen te plaatsen. Daardoor kan winst/verlies snel worden berekend.
Dubbele boekhouding kan niet alleen snel inzicht geven in winst of verlies. Het systeem van
een balans kan ook worden gebruikt voor het beoordelen en ter verantwoording roepen van
de politieke administratie.
‘The fundamental accounting equation’:
De betekenis van dubbele boekhouding voor kapitalisme; de bezittingen van een instelling
zijn altijd precies gelijk aan de claims die crediteuren en eigenaren op die bezittingen maken.
‘De vaders van moderne economie’:
Het hele spectrum aan deze mannen, van Adam Smith tot Karl Marx, zagen dubbele
boekhouding als essentieel voor het ontstaan van succesvolle economieën.
- Max Weber: zag boekhouding als één van de vele culturele elementen die nodig zijn voor
de groei van ‘complex kapitalisme’.
- Werner Sombart: “kapitalisme en dubbele boekhouding zijn op dezelfde manier verbonden
als vorm en inhoud; ze kunnen niet los van elkaar worden gezien.”
- Joseph Schumpeter: is verontwaardigd over economen die boekhouden weinig aandacht
geven. “alleen via een historische benadering van boekhouding kan een theorie over
effectieve economie geformuleerd worden.”
Kerngedachte van The Reckoning:
Financieel rekenschap functioneerde beter wanneer boekhouding niet alleen als onderdeel
van een financiële transactie werd gezien, maar ook als onderdeel van een moreel en
cultureel raamwerk. (dit is bijvoorbeeld terug te zien in boeken, wetenschap, schilderijen of
theologische en politieke traktaten die gaan over boekhouden). Financiële geschiedenis gaat
niet over crises en trends in cijfers, het is een verhaal over mensenlevens en over
maatschappijen.
Opvallend is dat de lessen van middeleeuwse Italiaanse boekhouding nog steeds net zo
toepasbaar zijn vandaag als dat ze 700 jaar geleden waren.
H1 ‘A short history of early accounting, politics, and accountability’
Keizer Augustus:
Stond bekend om de bouwwerken die hij heeft laten maken. In zijn Res gestae divi Augusti
schept hij op over zijn prestaties in de stad en op de slagvelden. Zijn succes las hij af aan de
hand van cijfers en geld. De vader van het Romeinse keizerrijk linkte boekhouding dus aan
succes en politieke legitimiteit. Toch zou het ongeveer 1700 jaar duren voordat zo’n grote
vorst dat weer zou doen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jimzaat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
