Belgische staatsstructuur
Onze verschillende rechtsbronnen zijn afkomstig van de verschillende deelstructuren van onze staat.
België = rechtsstaat:
- Overheid moet burgerrechten respecteren -> fundamentele rechten/vrijheden
(grondwet, Europese verklaring obv grondrechten)
Bv. vrijheid meningsuiting, vrijheid onderwijs, …
Democratisch tot stand gekomen wetgeving naleven
- Overheid moet burgers beschermen -> bescherming tegen agressie van buitenlandse
mogendheden, tegen aantasting vd rechten van haar burgers tegen medeburgers.
- Overheid moet zorgen voor onafhankelijke rechtscolleges die deze rechten beschermen
Bv. politie -> bewaard openbare orde, rust, veiligheid.
- Staatsinmenging -> 20ste eeuw staat moeit zich op sociaal, economisch, fiscaal vlak.
Ontwikkeling van onze welvaartstaat -> publieke diensten hebben opmars
België = democratie:
- Democratie = participatie vd burgers in het staatsbestuur -> burgers hebben stem in
staatsbestuur
- No taxation without representation -> burgers betalen om bepaald beleid tot uitvoering
te brengen als ze mee kunnen beslissen wat daarmee gebeurd.
- Door te gaan kiezen voor volksvertegenwoordigers in parlement (= verkiezingen)
= PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE
Scheiding der machten: montesquieu
Rechtelijke macht -> recht interpreteren/recht toepassen
Conflict moet tss mensen opgelost worden. Het is
wetgevende
macht ->
onafhankelijke macht los van de WM en UM -> rechtbanken, …
maken
wijzigingen,
afschaffen
Macht moet verdeeld zijn om dictatuur te voorkomen.
uitvoerende
Montesquieu -> Macht moet macht ook stoppen.
macht -> 3 delen macht in staat houden elkaar in evenwicht
recht (doen)
uitvoeren
Uitvoerende macht = koning, ministers, staatssecretarissen -> kunnen
wetsvoorstellen indien
Wetgevende macht = moet wetsvoorstellen goedkeuren. Wet gemaakt in WM moet goedgekeurd
worden door koning
Rechtelijke macht = rechters worden benoemd door uitvoerende macht.
Koning behoort tot UM en WM
, Recht
Belgie = federale staat:
1830 -> België ontstaan -> politieke constructie
- Federalisering: verlopen door staatshervormingen
1. 3 gemeenschappen + 3 gewesten
2. Hebben elk aparte bevoegdheden -> kunnen elkaar niet overlappen.
Bv. eind jaren 80. Onderwijs is en vlaamse materie geworden.
België = monarchie:
- Koning als staatshoofd
- Koning heeft beperkte politieke macht: bekrachtigd wel de wetten, hoofd UM, lid van
WM
1. Politiek onbekwaam: handtekening koning heeft op politiek vlak geen waarde, er
moet altijd handtekening minister(s) naast staan.
2. Politiek onverantwoordelijk: draagt geen verantwoordelijkheid, ministers dragen
deze verantwoordelijkheid
3. Koning ALTIJD gedekt door zijn ministers
- Koninklijke onschendbaarheid = koning kan nooit voor rechtbank gezet worden
, Recht
POLITIEKE INSTELLINGEN IN FEDERAAL BELGIË
De federale overheid:
Federale wetgevende macht
- 3 takken:
1. Kamer van volksvertegenwoordigers parlement
2. De senaat
3. Koning
- Het parlement = belangrijkste politieke instelling federaal vlak
Samenstelling kamer:
150 Kamerleden -> rechtstreeks verkozen (federale verkiezingen)
Federale verkiezingen = om de 5j, elke BELG, min. Leeftijd 18j -> actief kiesrecht
Passief kiesrecht = onszelf verkiesbaar stellen (= eigen politieke ambities),
min.21j
Samenstelling senaat:
60 senatoren -> 50 aangeduid door gemeenschaps-en gewest
gewestparlementen + 10 leden worden ‘uitgekozen’ door de 50 andere leden.
- Legislatuur (= zitting) = 5 jaar
- Kamerleden + senatoren:
Parlementaire onverantwoordelijkheden = totale vrijheid meningsuiting,
parlementair mag eender wat zeggen zonder gerechtelijk vervolgt te worden.
Parlementaire onschendbaarheid = parlementslid wordt nooit
aangehouden/vervolgd voor misdrijf (behalve betrapt op heterdaad)
Kamer kan onschendbaarheid opheffen als openbaar ministerie hierachter
vraagt.
Bevoegdheid kamer & senaat:
Parlement:
volheid van bevoegdheid = het bevoegd zijn voor alles wat niet
uitdrukkelijk aan een ander orgaan is toegewezen.
Kamer:
Wetgevende taak
Wetgevende procedure -> nieuwe wet wordt geïntroduceerd in kamer,
wordt daar besproken, voorstellen wijziging, stemming betreffende wet
Oefent controle uit op de federale regering.
Senaat:
Assemblée vd deelstaten = ontmoetingsplaats van gemeenschappen en
gewesten, vergadering tss deelstaten
Adviserende & bemiddelende rol -> samenwerking noodzakelijk tss
federale overheid & deelstaten = ADVISERENDE ROL
Wnr belangenconflict is tss deelstaten en federale overheid =
BEMIDDELENDE ROL
Wetgevende rol -> enkel bij staatshervorming, bij specifieke regelgeving,
procedure van in kamer gebeurd opnieuw in senaat.
Bv. Europese vordering moeten worden geïntegreerd in Belgische
wetgeving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tijlvandaele. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
