Summary
Samenvatting Arbeids- En Organisatiepsychologie
- Course
- Institution
samenvatting notities bij slides Prof. Hofmans
[Show more]
Seller
Followhannahvanhevel
Reviews received
Content preview
Hoofstuk 1: inleiding en situeringAfbakening
Focus werknemer – op gedraging/cognitie (denken)/ effect (gevoeles) impact organisatie
organisatie: stuctuur/ leiders/… ook invloed op wn
Situering van A&O-psychologie
- Consument die koopt/ spaart
- Producent: mens die produceert
- Mens-mens: sociale psychologie, hoe
mensen in groep omgaan
- Mens-arbeid: mens-mens binnen
arbeidomgeving
- Ergonomie: persoon het vast gegeven, job
aanpassen aan persoon, persoon optimaal
werken
Vb. beelschermwerk, hoe hoog
bureaustoel
-
- Arbeid
spsychologie: job is vast gegeven, persoon aanpassen
Vb werving, selectie, training en ontwikkeling
- Organisatiespychologie: menselijk gedrag bestuderen binnen organisatie
Hebben wel raak vlakken
Historische en maatschappelijke evoluties
Filosofie
Plato
- Idee van ideale Staat, individuen krijgt taken die best bij hen past
- 3 rollen: politici (filosofen)– wachters – voetvolk
- Stelt: geen twee personen exact gelijk geboren; mensen verschillen qua natuurlijke
begaafdheden
- Dus test, militaire geschiktheidstests op om soldaten van ideal Staat
Juan de Dias
- Grote individuele verschillen
- Verschillen van beroepen, verschillende vaardigheden
taak staat om jongeren te diagnosteren om hen op te leiden tot taak waar beste is,
verplichten het kennisdomein te bestuderen
Voordeel staat: juiste mensen op juiste plaats
Voordeel individu: geen tijd en moeite verspillen
,Psychologie als wetenschap
Natuurwetenschappelijke methode
= systematische manier de realiteit aan hypotheses gaan toetsen
- Observatie hypothese toetsing verwerping/aanvaarding hypothese
Vb Milgram experiment: hoe hebben Duitsers zo ver gekregen om extreem tegen eigen waarden
ingegaan- mensen volgzaam, gevoelig aan autoriteit
Testen leerexperiment: sjokken geven in opdracht van proefleider (variatie nabijheid) bij fout in leerproces –
resultaat mensen gaan door tot dodelijke schokken
Maatschappelijke ontwikkeling/ sociale invloeden
Evolutie bracht nood aan psychologie
Vb. moment industriële revolutie, mensen samenwerken, nood aan studie hoe die presteren
stopt niet!
Opkomst Humanisme
= niet God, maar mens kwam centraal en zijn gelukkig leven belangrijk
Eerste academische ontwikkelingen
=1876: Wilhelm Wundt = eerste labo
- Experimentele methode: zie natuurwetenschappelijke methode
- Introspectie: eens bij jezelf wat doet dat me je vandaag de dag weggevallen
Arbeidspsychologie- consumentenspychologie
o Walter Dill Scott 1901
- Eerst commerciële activiteit linken aan psychologische inzichten
- Toespraak gehouden hoe reclame hem beïnvloed vb overtuigingkracht
o Hugo Münsterberg 1912 “vader A&O psych.
- Experimentele methode toepassen op selectie
Vb instrument besturen tram/ telefoonoperatoren
= basis selectiepsychologie
Methodologische invloeden
Differentiële psychologie: bestuderen van verschillen tussen mensen
o Galton,Pearson
- Enderzijds: experimentele methode
Testen grote, sterke, longinhoud, zicht…
- Anderzijds: statistische methoden (vb correlatie, gem)
basis selectiepsychologie
o McKeen Cattell, Binet & Simon, Terman, Yerkes
- Individuele verschillen in cognitieve vaardigheden
- Intelligentietest
o Guilford, Cattell
- Individuele verschillen in persoonlijkheid
Evolutie van maatschappelijke beeld over de
mens in een arbeidssituatie
Rationeel economische mens
< 20 eeuw
- Werknemer volgt slaafs instructies en heeft geen eigen mening
Vb zelfmood consule in arbeidscontract bij I-phone
Rationioneel- economische mens
, - Wn heeft rationeel- economische motieven
- Basis gelegd door ingenieur Taylor
o opdracht systeem uit te werken waardoor productie ging stijgen + wn beter worden/
Op natuurwetenschappelijke methode de arbeid gaan ontleden/ 1 persoon Smith
afspraken in ruil hoger loon/Job werd ontleed in kleine stappen
o Scientific managemnt
- Scientific management/fordisme/ taylorisme: basis persoon is lui motiveren relationeel-
economische redenen
Vb.band werk in autosector/ hoger functie vb oogchirurg
o Werkmethoden moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke principes
o Werk opdelen
o Selecteer, train en ontwikkel elke werknemer op een wetenschappelijke manier
o Zorg ervoor dat de geplande werkmethode gevolgd wordt
o Managers analyzeren en plannen, werknemers voeren uit
- Gilbreths, time and motion studies: elke beweging timen en optimaliseren
Vb vandaag de dag: tijdmonitoring van route en bewegingen De Lijn
Sociale mens
- Werknemers hebben sociale behoeften
- Mayo (manipulaties invloed bekijken productiviteit- conclusie niet manipulaties maar wel
aandacht en interactie), Hawthorne effect ( aandacht geven- zorgt voor betere prestaties)
De naar-ontplooiing-zoekende mensen
- Wn willen persoonlijk iets opsteken van werk, bijleren, ontwikkelen
welke mate sociaal economische motieven en sociale motieven samen spelen
- Herzberg => Tweefactorentheorie: wat tevreden? Wat niet tevreden?
motivatoren:
intrensiek, inhoud van
job
demotivatoren:
werkomstandigheden
o Hygiene factors / dissatisfiers motivators / satisfiers
Tussen nul punt
tevredenheid werken
Visie
Hygiene factoren zijn noodzakelijk voor tevredenheid maar niet
voldoende; extrinsiek belangrijk, ook aandacht intrinsiek
Interessant werk, verantwoordelijkheid
Zichzelf leggen in job
Kritiek
, Zeer eenvoudig
Slechte repliceerbaarheid (vb bij vragenlijsten kom dit niet uit op twee
factoren)
Weining ruimte voor individuele verschillen
- Job Design school
hoe werk interessant
o Takenpakket
Job enlargement
Job enrichment
o Kritiek
Individuele verschillen
Verwachtingen door job enrichment vb hoger loon? Dit is niet bedoeling dit
initiatief
Kunnen alle werknemers de omschakeling wel aan?
Leidinggevende verliest deel macht “gevoelig”
Opwaartse verschuiving
De complexe mens
- Maslow, behoeftenpyramide; alle behoeften zijn aanwezig bij iedreen, afhankelijk van
moment welke relevant
Onderliggende behoeften voldaan dan wordt bovenliggende behoefte relevant
o Kritische bedenkingen
Weinig wetenschappelijke ondersteuning (volgens dit model heeft dakloze geen
behoefte aan sociaal contact, klopt niet helemaal)
Typisch westers
Individuele verschillen
- McGregor, X & Y theorie
= op welke manier leiding gevende mensen naar werknemers kijken
o X manager: denkt dat mensen lui zijn, moet stimuleren en controleren
(rationeel economische mens)
o Y manager: mensen wel verantwoordelijkheid
(mens social behoeften, tweefactoren theorie)
Betekenis van werk vandaag
Werk= zingever
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahvanhevel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now