Week 2 Het leerstuk van verzwijging bij het aangaan van de verzekering en de
(onverkwikkelijke?) afwikkeling van schade door de verzekeraar
In de wet spreken we niet over verwijzing maar over de niet nakoming van de
mededelingsplicht bij de totstandkoming va de verzekeringsovereenkomst. Als een partij een
verzekering afsluit heb je informatie te verschaffen.
Een verzekeringsnemer en een verzekeraar hebben samen een bijzonder contract. Je bent
heel erg afhankelijk van elkaar. Juist bij de totstandkoming van de overeenkomst hebben we
de neiging om niet te veel te laten zien en dus informatie te verzwijgen.
1. Verzwijging
Waarom was het tijd voor een nieuwe regeling? Titel 7.17 heeft een fijne regeling voor
verzwijging. Als we bij totstandkoming over verzwijging nadenken dan moet je voorstellen dat
de verzwijging is geregeld in art. 7:928 e.v. BW. stel je hebt een brandverzekering
afgesloten en op een moment heb je schade (6000 euro), verzekeraar betaald en een tijdje
later heb je een tweede schade, een total loss situatie. Wat je dan hebt is dat er altijd iemand
langskomt, hij komt voor de tweede schade. De buurman zegt dan oh fijn samen ooit in
aanraking geweest met politie. Als dit echt waar is dan had je dit moeten doorgeven aan de
verzekeraar. Stel je hebt dit niet opgegeven en hij komt er op deze manier toevallig achter,
dan heeft dit mogelijk gevolgen voor de uitkering.
- Onder het oude systeem, art. 251 Koophandel, was het zo dat als we later
vaststelde dat er een strafrechtelijk verleden was, dat je deze uitkering dan niet meer
kreeg, met als gevolg omdat verzwijging terugwerkende kracht had, dan was je dus
ook de uitkering van de eerste situatie kwijt en moest je dit terug betalen.
o Dit is zuur omdat je vanwege die terugwerkende kracht iets terug moet
betalen, maar dat er helemaal geen causaal verband vereist werd, er is geen
causaal verband tussen de brand en het feit dat je ooit een poster hebt
gestolen. Dit ligt natuurlijk wel aan de casuïstiek.
o Vlak voor invoering van de huidige systematiek waren er uitspraken dat
iemand bijvoorbeeld niet verteld had dat hij last had van een knieblessure, en
raakte arbeidsongeschikt vanwege hersenletsel, en toen kreeg hij dus geen
uitkering omdat dit verzwegen was. We noemden dit ook wel het “altijd-niets”
beginsel.
- We zitten nu in boek 7 BW. we kijken nu wel naar de causaliteit, maar ook naar de
vraag of er misschien andere uitkeringen mogelijk zijn i.p.v. “altijd niets”.
Voor een beroep op verzwijging moet je altijd voldoen aan vier vereisten:
- Kennis de mededelingsplicht voor verzekeringnemer is beperkt tot feiten die hij
kent of behoort te kennen.
o Waar dit vooral om gaat is de informatie die je kent of behoort te kennen, want
je kunt niet verzwijgen hetgeen dat je zelf niet kent.
o HR Maarnse Broodbezorger er werd aan hem gevraagd of hij had geleden
aan aandoeningen van spieren, zenuwen of gewrichten en hij beantwoord dit
ontkennend. Later bleek dat hij een vorm van artrotische veranderingen van
zij heupgewrichten, dit zorgt ervoor dat dat vervormt. Op het moment dat het
onderzoek gedaan werd was die heupvervorming al in een zo ver stadium dat
hij dit al gehad zou moeten hebben toen hij het formulier invulde, en dus had
hij een verkeerde opgave gedaan, want je was al ziek. Dan krijg je het debat:
was hij inderdaad al ziek? Dossiers worden opgevraagd. Het blijkt dat meneer
niet onder behandeling is, dus het is of een goeie bedrieger of iemand die
echt niks wist. Maar de wet sprak toen nog over: alle verkeerde opgave maakt
de verzekeraar vernietigbaar.
, De HR zei toen: dit moeten we niet willen. Het gaat om de
gezondheidstoestand zoals deze zich had geopenbaard, dus voor hem
kenbaar waren, en niet op eventuele klachten die op dat moment niet
kenbaar waren.
Deze creativiteit is naar nieuw recht niet meer nodig, want ‘verkeerde
opgave’ is uit de wet verdwenen.
o Je mag hierbij ook naar het ontwikkelingsniveau van de doelgroep kijken.
o Dit doet een beetje denken aan dwaling en bedrog. Waar je met name aan
denkt is het leerstuk van wederzijdse dwaling, als je het allebei niet wist wie
draagt dan het risico? In de jurisprudentie is het uitgangspunt dat
bescherming van verzekerde hier ook strekt tot wederzijdse dwaling. Het zou
in strijd zijn met de maatschappelijke functie van de verzekering als je dit voor
rekening van de verzekerde zou laten komen, dus risico komt voor
verzekeraar. Naar nieuw recht bestaat hier geen onduidelijkheid meer over
volgens art. 7:931 BW mag een verzekeraar geen beroep doen op art. 6:228
BW (dwaling) en art. 3:44 BW (bedrog).
- Relevantie het niet of onjuiste meegedeelde feit moet relevant zijn
o Art. 7:928 lid 4 BW: de mededelingsplicht betreft niet feiten die niet tot een
voor de verzekeringnemer ongunstiger beslissing zouden hebben geleid.
o Het moet alleen maar gaan om feiten die voor de verzekeraar invloed zou
hebben bij de beslissing om de verzekering wel of niet aan te gaan. In feite
gaat het hier erom wat een verzekeraar met bepaalde informatie doet, hij kan
al gauw zeggen: zwarte auto wordt eerder gestolen.
Hotel Marina-arrest eigenaresse van hotel was striptease-danseres.
Op enig moment heeft zij een amoureuze verhouding met een
oplichter. Er komt een artikel over haar en dat vriendje in de telegraaf
en de verzekeraar zegt de verzekering af. Zij sluit een nieuwe
overeenkomst met een nieuwe verzekeraar en een vraag was: is het
eerder opgezegd? En ze zegt nee. Dan brandt het hotel af en
verzekering komt erachter dat dit dus wel eerder is gebeurd en zij
beroepen zich op verzwijging. Hij zegt: als ik had geweten dat de
overeenkomst op was gezegd zou ik de overeenkomst niet zijn
aangegaan. Mag je hiervan uitgaan of moet je doen dat je zegt: het
gaat er niet om wat jij zou hebben gedaan maar wat een redelijk
handelend verzekeraar zou hebben gedaan. In dit geval zou een
nieuwe verzekeraar als het wel eerlijk beantwoord zou zijn vragen wat
de reden was voor de opzegging en het dan hoogstwaarschijnlijk wel
aangaan.
o We moeten dus kijken naar wat een redelijk handelend verzekeraar zou
hebben gedaan.
o Er word in de wet gesproken over de verzekeraar en niet de redelijk
handelend verzekeraar dit leidde tot discussie. Nota naar aanleiding van
het verslag zegt heel nadrukkelijk het tweede.
o HR 15 juni 2018 het gaat niet om de redelijke individuele verzekeraar maar
om de per definitie redelijke maatman. Dus de maatman regeert, behalve als
afwijkend acceptatiebeleid vooraf is gecommuniceerd. Als jouw beleid jouw
beleid is dan mag dat, als het maar wel gecommuniceerd is bij het aangaan
van de overeenkomst.
- Kenbaarheid verzekeringnemer moet weten of behoren te begrijpen dat de
beslissing van de verzekeraar of (en op welke voorwaarden) hij de verzekering zal
willen sluiten afhangt of kan afhangen van de verzwegen feiten.
o Aspect waarvan je zegt: kan best van belang zijn verzekeraar om te weten
welke kleur auto ik heb, maar als je dit soort dingen van mij wilt weten dan wil
ik wel dat je dit aan mij vraagt. Dit mag je ook eisen want wij weten niet wat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikaniels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.