Hoofdstuk 3: Vroegrenaissance
De 15e eeuw: de renaissance begint in Italië in 1400 en verspreidt zich in 1600 pas over de rest van
Europa. Eerst draait alles om het center: Italië, dit wordt de vroegrenaissance genoemd. Italiaanse
humanisten introduceren de term ‘renaissance’. Een periode die aanbreekt na een duistere, de
middeleeuwen. Het betekent ‘wedergeboorte’ en is zo genoemd omdat er telkens wordt
teruggegrepen naar de klassieke oudheid. Het belangrijkste machtsblok in Europa is het
Bourgondische Rijk, de kern gelegen in Noord-Frankrijk een Vlaanderen.
Klassieke voorbeelden
Brunelleschi is een van de eerste architecten die elementen van de klassieke oudheid laat
terugkomen in z’n ontwerpen. Het moet een weerspiegeling zijn van het goddelijke en niet in
tegenspraak zijn met de Bijbel.
De bouw van de domkoepel wordt gemarkeerd als de overgang van de middeleeuwen naar de
renaissance. Het heeft een gotische bouwstijl. Brunelleschi bedenkt aan de hand van romeinse
bouwkundige technieken een manier om zonder steigers een koepel te bouwen. Ook ontwikkelt hij
het tekenen via lijnperspectief. Hij maakt dan de Pazzikapel en laat daarin goed zijn wiskundige basis
in z’n ontwerpen zien. Er is sprake van veel symmetrie. De spanning tussen de Pazzi familie en
De’Medici familie is om te snijden en na een mislukte aanslag worden de Pazzi’s vermoord of
vluchtten enkelen.
Vlaanderen
Het Bourgondische hof is het belangrijkste kunstcentrum in Europa. De oorsprong was in Bourgondië
maar breidde al snel uit in de 14 e en 15e eeuw. Deze kunst wordt nog gerekend tot de laat-gotiek. De
renaissance speelt dus nog geen rol. Er worden veel hoffeesten gehouden waarmee de macht van
regenten en vorsten werd laten zien. Hiervoor worden tableaux vivants gemaakt.
Vlaamse polyfonie
Muziek speelt een belangrijke rol aan de Bourgondische hoven. Er worden door componisten
opdrachten van het hof uitgevoerd. Maar ook uit het hof van Italië nemen de Vlaamse componisten
opdrachten aan.
Dufay is een Vlaamse componist en grondlegger van de Vlaamse polyfonie. Hij schrijft de muziek voor
de inwijding van de dom in Florence. Kenmerkend van deze componeerstijl is cantus firmus, een
bestaande melodie die als basis dient voor meerstemmige muziek. Zoals de melodie van L’homme
armé, een soldatenliedje, Ockeghem gebruikt deze ook voor zijn mis. Ook gaan componisten meer
emotie in hun muziek verwerken, dit was zeer vernieuwend.
Dans is ook erg belangrijk in die tijd. Basse danse, een deftige en langzame dans, is zeer geliefd aan
zowel de Italiaanse hoven als aan het Bourgondische hof. De tourdion is een snellere dans en de
moresca is nog sneller, die door beroepsdansers wordt opgevoerd. Het is oorspronkelijk een
zwaarddans, het eerste voorbeeld van westerse theaterdans.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julialuijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.