Hoofdstuk 4: Hofcultuur
De 16e en 17e eeuw: het zwaartepunt verschuift rond 1500 van Florence naar Rome. De paus probeert
zijn macht daar steeds meer toe te eigenen, maar hierdoor komt alleen maar meer verzet. De
contrareformatie is de beweging van de Katholieke Kerk om dit verzet tegen te gaan. Aan het einde
van de 16e eeuw komt er een einde aan de renaissance en breekt de bloeiperiode van de barok aan.
Barok is groots en extravagant, het publiek moet meegesleept en overweldigt worden. Rond deze tijd
wordt ook de basis gelegd voor het eigentijds theater.
Italiaanse hoven
Na 1500 gaat de renaissancekunst geleidelijk over van eenvoudig en sober naar uitbundig en
grootschalig. De humanisten richten zich steeds meer op de capaciteiten van het individu. In de 16 e
eeuw wordt de homo universalis geïntroduceerd: de mens die alles kan. Er worden veel nieuwe
projecten opgepakt en uitvindingen gedaan, zoals de boekdrukkunst. Deze zorgt voor een snelle
verspreiding van de renaissance over de rest van Europa.
Michelangelo is een beeldhouwer, schrijver, dichter, ingenieur en architect. Hij komt met het
schoolvoorbeeld van de homo universalis en werkt voor De’Medici familie. Ook maakt hij een beeld
van David, gebaseerd op de kenmerken van de klassieke oudheid. Het oogt namelijk als een Grieks
godenbeeld. Het lijkt door Davids verhoudingen en pose dat hij zelfverzekerd is en weet wat hij doet,
een zelfstandig individu dus.
Homo universalis
In de renaissance wordt de positie van de kunstenaars ineens belangrijk. Talent, kennis en de
ontwikkeling van het individu wordt namelijk zeer gewaardeerd. Kunstenaars voldoen aan het
humanistisch ideaal: de homo universalis, de veelzijdige mens. Dit geldt ook voor hovelingen. Niets
mag hun moeite kosten, ze moeten veel weten op het gebied van literatuur, kunst, muziek en
geschiedenis. Dit verlangen neemt ook voor kunstenaars toe. Vasari schrijft hierover in zijn boek Vite
en vertelt over de donkere periode voor de kunst ‘de middeleeuwen’. Hij schrijft hiermee de eerste
kunstgeschiedenis. Het boek is een zoektocht naar perfectie, helden uit die tijd, zoals Michelangelo
of Leonardo da Vinci. Da Vinci was ook een kunstenaar die veel verschillende dingen kon, hij werkte
aan het hof bij familie Sforza in Milaan.
Homo quadratus
Uit studies van klassieke bronnen trekken wetenschappers en kunstenaars te conclusie dat omdat de
mens is geschapen naar Gods evenbeeld, hij als maat dient voor alles. De maten en proporties zijn
een afspiegeling van het goddelijke. Leonardo da Vinci doet met wiskundige constructie van de Homo
quadratus een poging om deze verhoudingen te weergeven.
De renaissance-architectuur is gebaseerd op de boeken van Vitrivius, het is geen kopie maar een
variant erop. Palladio vat de architectuurontwikkelingen samen in vier boeken. Hij baseert ze op
Vitrivius, maar geeft z’n eigen draai eraan.
Stravaganza
In de 16e eeuw gaat het steeds meer draaien om uiterlijk vertoon. Belangrijke families laten graag
zien wat ze hebben bereikt aan het volk en concurrerende families. Net zoals De’Medici’s, die
terugkeren in Florence waar hun macht groeit. Ze kopen een palazzo buiten de stad met een grote
renaissancetuin. In de tuin bevindt zich een grot met onvoltooide slavenbeelden gebouwd door
Buontalenti. Deze families geven ook veel uitbundige feesten, stravaganza, waar er toneelstukken,
dans en komedies worden opgevoerd met intermedis, een tussenspel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julialuijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.