Summary
samenvatting bestuursrecht
- Course
- Institution
- Book
samenvatting bestuursrecht
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
maaikefrieling97
Reviews received
Content preview
Bestuursrecht1.1 Wat is bestuursrecht?
Het bereik van bestuursrecht is groot, zeer veel onderwerpen worden erdoor geraakt. Het
Nederlandse bestuursrecht wordt beïnvloed door Europese regelgeving. Bestuursrecht heeft
betrekking op de relaties tussen de overheid (bestuursorganen) en burgers
(belanghebbenden). Niet alleen burgers zijn belanghebbenden, ook bedrijven, stichtingen en
verenigingen kunnen dit zijn.
Het bestuursrecht geeft de regels voor de verhouding tussen bestuursorganen en
belanghebbenden, in het bijzonder voor de situatie waarin het bestuur handelt op basis van
publiekrechtelijke bevoegdheden. Het bestuur wat handelt op grond van publiekrechtelijke
bevoegdheid neemt een bijzondere positie in, het oefent namelijk macht uit. Op basis van
een wet is het bestuur daar namelijk bevoegd in. Het bestuur kan zonder instemming van de
burger bepalen wat zijn rechten en plichten zijn. Dat noemen we eenzijdige
rechtshandelingen.
De bevoegdheid om een eenzijdige rechtshandeling te verrichten geeft het bestuur veel
macht. Die macht is nodig om het algemeen belang te behartigen.
Een functie van het bestuursrecht is de instrumentele functie. Het bestuursrecht geeft de
overheid de bevoegdheden (of instrumenten) om het algemeen belang te behartigen en zijn
publieke taak te vervullen.
Daarnaast geeft het bestuursrecht aan de burger de middelen om het beleid van het bestuur
te beïnvloeden en zich daartegen teweer te stellen. Zo geeft het bestuursrecht
inspraakmogelijkheden en regelt het wie tegen welke overheidsbesluiten mag opkomen bij
de bestuursrechter. Dat is de waarborgfunctie van het bestuursrecht. Het bestuursrecht
geeft de burgers bescherming tegen de overheid.
We hebben ook nog de normerende functie. Het bestuursrecht geeft regels waaraan het
bestuur zich bij de uitoefening van bevoegdheden moet houden, de algemene beginselen
van behoorlijk bestuur.
1.2 Algemeen deel en bijzondere delen
Sinds 1994 kennen we een wet waarin algemene regels voor het bestuursrecht worden
gegeven: de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Een belangrijke voorloper van deze wet
was de Wet administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen (de Wet Arob), die de
rechtsbescherming regelde.
De Awb is breed van opzet en geeft, naast de procesregels die gelden bij de bestuursrechter,
bijvoorbeeld ook regels over het gebruik van taal en elektronische communicatie en meer in
het algemeen over de voorbereiding van besluiten.
Voor 1994 bestond er wel al een algemeen deel van het bestuursrecht. Die algemene regels
werden in de jurisprudentie gevormd. De komst van de Awb heeft ervoor gezorgd dat de
regels veel gemakkelijker te vinden zijn. Toch blijft de rechtspraak een belangrijke rol spelen.
Veel belangrijke informatie is te vinden in het bijzondere bestuursrecht. In de bijzondere
regelgeving zijn de meer inhoudelijke regels neergelegd, die de rechten en plichten van
bestuur en burger in een concreet geval bepalen. Bijzonder bestuursrecht is te vinden in
talloze wetten en regelingen op allerlei specifieke terreinen van overheidsbeleid.
,1.3 Bestuursrecht en andere rechtsbeginselen
Het staatsrecht gaat vooral over de Grondwet en de organieke wetten. Het staatsrecht
bestaat uit regels die zien op de instelling, werkwijze en globale bevoegdheden van
verschillende organen van de overheid. Ook internationale verdragen hebben betrekking tot
het staatsrecht. Bestuursorganen zijn voor hun organisatie van het staatsrecht afhankelijk;
zonder bestuursrecht kunnen de organen van de staat niet handelen ter uitvoering van hun
publieke taak.
Net als het bestuursrecht hoort het strafrecht tot het publiekrecht. In het publiekrecht
bepaald de overheid welke rechten zij aan een burger toekent of afneemt, zonder dat daar
instemming van die burger voor nodig is. Verzet de burger zich daartegen, kan de overheid
naleving van die regels afdwingen.
Dit is anders dan in het privaatrecht. Dit bepaalt de onderlinge werking tussen burgers. Voor
het veranderen van die rechtsbetrekking is vaak instemming van de wederpartij nodig.
Wat ook belangrijk is, is de invloed van het Europees recht. Het Europees recht heeft
doorwerking in het Nederlandse recht.
1.4 Ontwikkeling van het bestuursrecht
Het bestuursrecht is een relatief jong rechtsgebied. Het bestuursrecht kwam in de twintigste
eeuw goed ter ontwikkeling. In 1994 werd de Awb opgeschreven. Achtergronden van deze
ontwikkelingen zijn divers: groei van de bevolking, technische ontwikkelingen, opkomst
ideaal van een verzorgingsstaat leidden tot een groeiende behoefte aan actief
overheidsoptreden. Voor dat optreden moesten bevoegdheden worden geschapen, normen
geformuleerd en rechtsbescherming worden gecreëerd. Ook Europese recht leidt tot
toename van bestuursrechtelijke regels.
Bestuursrechtelijke regels zijn er ook voor het maatschappelijk belang.
1.5 Bronnen van bestuursrecht
Het bestuursrecht wordt in eerste instantie gevonden in wetgeving. De wetgever is de
belangrijkste schepper van bestuursrecht. Wetten en belangrijke uitvoeringsbesluiten
worden geplaatst in het Staatsblad. Ministeriele regelingen woeden gepubliceerd in de
Staatscourant. Ook kunnen wetten en regelgeving via internet worden geraadpleegd.
Ook jurisprudentie is een belangrijke bron van het bestuursrecht.
Ook dit wordt gepubliceerd in bepaalde tijdschriften, vaak ook met annotatie van
wetenschappers of praktijkjuristen. De auteur ligt toe wat er in de zaak is gebeurd.
H2
2.1 totstandkoming Awb
Sinds 1983 verplicht art 107 Gw de wetgever tot het vaststellen van algemene regels van
bestuursrecht. Hier was behoefte aan gekomen door toenemende bestuursrechtelijke
voorschriften op allerlei terreinen zoals milieu, ruimtelijke ordening, sociale zekerheid, de
mededinging en gezondheidszorg.
Voor het opstellen van de door de Grondwet verplicht gestelde bestuursrechtelijke regels is
een speciale commissie van bestuursrechtelijke specialisten in het leven geroepen. Deze
commissie wordt doorgaans commissie-Scheltema genoemd, vernoemd naar de voorzitter.
De commissie kwam in 1982 met een startrapport. In 1994 trad de Awb in werking. De Awb
is een omvangrijke wetgevingsoperatie. Er heeft een gigantische aanpassingsoperatie
plaatsgevonden. Er kwamen een hoop wijzigingen en regelgeving die bijzonder was moest in
, het algemene wetten worden vervallen. Internationaal gezien kreeg Nederland erg laat een
Awb.
De Awb kan worden gekwalificeerd als aanbouwwet. De Awb komt niet geheel in een keer
tot stand maar in delen die tranches worden genoemd. Zo ontstaat er een ruimte om nadere
onderwerpen in de wet te regelen. Dit wetgeven in etappes verlangt wel dat de wet een
heldere structuur heeft, waarin onderdelen gemakkelijk kunnen worden ingevoerd.
Naast grote Awb-wetgevingsoperaties in tranches, vinden er ook regelmatig tussentijdse
wijzigingen in en aanvullingen op de Awb plaats. Zo kunnen kleinere praktische problemen
worden opgelost, de Awb worden aangepast aan een nieuwe Europese regel of aan het
politieke wensenlijstje van de regering.
De Awb blijft een levend project en zal in de komende tijd aangepast en uitgebreid worden,
door deze flexibiliteit blijft de Awb goed bij de tijd.
Uiteindelijk bepaalt de politiek wat haalbaar is. Wel is het zo dat bijzondere regelgeving of
politiekgevoelige wetgevingsprojecten voorgaan en kan het dus lang duren voordat
belangrijke voorstellen voor de Awb in werking treden.
2.2 Systeem en inhoud
Als doelstellingen van de Awb noemde de wetgever:
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
- Het systematiseren en, waar mogelijk, vereenvoudigen van bestuursrechtelijke
wetgeving
- Het codificeren van ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie
hebben afgetekend
- Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard
niet voor regeling in een bijzondere wet lenen.
De Awb is opgebouwd van algemeen naar bijzonder en kent de volgende hoofdstukken:
- Hoofdstuk 1: Definities en reikwijdte
- Hoofdstuk 2: Verkeer tussen burgers en bestuursorganen
- Hoofdstuk 3: Algemene bepalingen over besluiten
- Hoofdstuk 4: Bijzondere bepalingen over besluiten
- Hoofdstuk 5: Handhaving
- Hoofdstuk 6: Algemene bepalingen over bezwaar en beroep
- Hoofdstuk 7: Bijzondere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
- Hoofdstuk 8: Bijzondere bepalingen over beroep bij de rechtbank
- Hoofdstuk 9: Klachtbehandeling
- Hoofdstuk 10: Bepalingen over bestuursorganen
- Hoofdstuk 11: Slotbepalingen
De Awb kent dus, net als het BW, een gelaagde structuur, waarin hoofdstukken zijn
opgebouwd van algemeen naar bijzonder.
2.3 Relatie met andere wetgeving
De Awb is van groot belang gebleken voor de uniformering van het bestuursrecht.
Uniformering is een belangrijke doelstelling voor de wetgever maar er blijven natuurlijk
situaties waarin afwijkingen noodzakelijk zijn. Als we teveel zouden afwijken zou dat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaikefrieling97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
61001 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now