Leeruitkomsten Ondernemingsrecht
Week 1 – Ondernemingsvormen
De rechtsvorm
- Juridische jas waarin een onderneming wordt gehuld;
- Juridisch omhulsel van een onderneming;
- Een hulpmiddel om een onderneming in rechte te kunnen laten functioneren -> de
onderneming en haar functioneren zijn het doel;
- Rechtsvormen zijn dus in de eerste plaats facilitair
o Gevolg hiervan is dat de juridische ondernemingsvormen een sterke invloed
ondergaan van wat het goed functioneren van een onderneming bijv. op het gebied
van efficiency vereist.
- Wens tot winstgerichtheid heeft voor de opzet en inrichting van het ondernemingsrecht een
belangrijk gevolg -> dient zo te zijn ingericht dat het ruimte laat voor het maken van winst en
dit zelfs stimuleert;
3 hoofdthema’s ondernemingsrecht
1. Hoe steekt de interne structuur van een onderneming in elkaar? (juridische organisatie, de
inrichting)
2. Wie mogen en kunnen vertegenwoordigen?
3. Hoe zijn de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid uitgewerkt?
Rechtspersoonlijkheid
- Art. 2:3 BW
- NV, BV, coöperatie
- De rechtspersoon bestaat omdat de wet bepaalt dat hij er is;
o Hij kan slechts bij vertegenwoordiging bestaan want heeft natuurlijke personen
nodig die namens hem handelen;
- Gesloten systeem van rechtspersonen -> het staat partijen niet vrij om andere typen
rechtspersonen op te richten dan die in Boek 2 zijn genoemd;
o Partijautonomie is dus ingeperkt.
- Belangrijkste gevolg is dat de rechtspersoon zelf drager van rechten en plichten is;
- Leden/aandeelhouders hebben niet de rechten die de rechtspersoon toebehoren en dragen
in beginsel niet de plichten die op de rechtspersoon rusten;
o Rechtspersoon is dan ook zelfstandig drager van rechten en plichten;
- Bijzonder is dat hij zelf geen fysiek bestaan en ook niet zoiets als een ziel heeft.
Kenmerken verschillende rechtsvormen
BV
- Art. 2:175 e.v. BW
- Kenmerkend:
o Heeft een in één of meer overdraagbare aandelen verdeeld kapitaal;
is dus een kapitaalassociatie (kapitaalvennootschap).
o Besloten
Aandelen staan op naam en overdracht kan in beginsel niet vrijelijk
plaatsvinden (blokkeringsregeling -> eerst aanbieden aan
medeaandeelhouders, art, 2:195 lid 1 BW).
Statuten mogen hiervan afwijken.
Overdracht van aandelen bij bv vindt slechts bij notariële akte plaats
o Bestuurders zijn niet aansprakelijk voor hetgeen namens bv is verricht.
o Wordt geregeerd door haar statuten (art. 2:177 BW)
, De door de oprichters/aandeelhouders gestelde regels voor haar organisatie
Haar eigen interne regels van specifieke aard.
o Naast specifieke BV-regels ook algemene regels van Boek 2 van toepassing
o Algemene leerstukken van Burgerlijk recht van toepassing;
Volmachtverlening, aansprakelijkheid (6:162 BW)
- Veelgebruikte vorm -> 900.000
- Niet altijd opgericht om onderneming in stand te houden
o Maar bijv. om op fiscaal voordelige wijze een pensioen op te bouwen.
- BV-recht is in 2012 grondig herzien
o Om ondernemerschap in NL te bevorderen;
o Ondernemingsvorm BV aantrekkelijker gemaakt door deze te vereenvoudigen en
versoepelen;
o Belangrijke ontwikkelingen
afschaffing minimumkapitaal van €18.000,-;
verplichte blokkeringsregeling is vervallen;
invoeren stemrechtloze en winstrechtloze aandelen;
minder regulerend geworden -> facilitair.
NV
- art. 2:64 e.v. BW
- vooral geschikt voor grote ondernemingen -> kunnen namelijk voor het aantrekken van
vermogen gebruik maken van de effectenbeurs;
o kan alleen als de NV een beursnotering heeft.
- Kenmerken
o Rechtspersoonlijkheid
o Kent een in aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal;
Kapitaalassociatie (kapitaalvennootschap)
Verschil BV -> voor de BV is het maatschappelijk kapitaal facultatief
(vrijwillig, niet verplicht) en kan zij slechts 1 aandeel uitgeven.
o Minimumkapitaal van €45.000,-
o Toegang tot de beurs
Voor aantrekken kapitaal -> beursnotering vereist.
o Niet besloten
aandelen mogen aan toonder luiden
o kent specifieke NV-regels en algemene regels van Boek 2.
Aandelen
- Aantal belangrijke functies
1. Middel om vermogen aan te trekken
o Art. 2:80/2:191 BW
o Aandeelhouder brengt vermogen in de BV in, hij verkrijgt als tegenprestatie een of
meer aandelen.
2. Recht van zeggenschap/stemrecht in de AVA
o Art. 2:118/2:228 BW
o Ieder aandeel levert 1 stem op.
3. Winstverdelingsfunctie
o Art. 2:105/2:216 BW;
o Ieder aandeel geeft recht op een gedeelte van de winst
4. Vermogensobject
o Voor aandeelhouder belangrijke functie
o Is voor overdracht vatbaar -> kan geld mee worden verdiend.
,Structuurregime
- Art. 2:153/263 BW
- Indien een NV of BV aan bepaalde grootte-criteria voldoet, dan geld een bijzonder regime
voor de organisatie van de NV en BV;
o Geplaatst kapitaal + reserves van ten minste €16 miljoen;
o Meer dan 100 werknemers;
o Verplicht ingestelde ondernemingsraad
- Raad van Commissarissen is dan een verplicht orgaan;
- Belangrijke bevoegdheden die normaal aan de AVA toebehoren, horen dan aan de RvC toe;
o Bijv. benoemen en ontslaan bestuurders.
- NB: bepaalde NV’s en BV’s zijn van structuurregime vrijgesteld;
o O.a. nv’s en bv’s die ‘afhankelijke maatschappij’ zijn van een structuurvennootschap
(art. 2:152/162 jo 2:153/263 lid 3 onder a BW)
Eenpersoons nv of bv
- 1 persoon houdt alle aandelen;
- Hiervoor gelden enkele bijzondere regels;
o Naam aandeelhouder moet zijn opgenomen in handelsregister + woonplaats.
Probleem is dat het risico’s met zich brengt wanneer iemand met naam en
toenaam publiekelijk bekend gemaakt wordt dat hij over veel vermogen
beschikt. Oplossing is om 1 aandeel over te dragen aan een betrouwbare
buitenstaander.
o Art. 2:137/247 BW
Transacties tussen de nv of de bv en de enig aandeelhouder moeten op
straffe van vernietigbaarheid schriftelijk worden vastgelegd.
Belangenpluralisme
- Nederlandse wetgeving en rechtspraak gaan ervan uit dat een nv of bv bij haar handelen het
belang van alle bij de vennootschap betrokkenen in aanmerking dient te nemen (ABN AMRO
Holding);
o Van schuldeisers, aandeelhouders, werknemers etc.
o Niet slechts één daarvan, maar pluraliteit van belangen.
- Belangrijk gevolg:
o Er kunnen conflicten over het te volgen beleid ontstaan tussen bestuurders en
aandeelhouders;
o Er kunnen spanningen ontstaan tussen aandeelhouders onderlig.
Maatschap
- Art. 7A:1655-1688 BW
- Kenmerken
o Obligatoire, wederkerige overeenkomst tot samenwerking van twee of meer
personen
Vormvrij;
Algemene overeenkomstenrecht is van toepassing;
Verplichtingen lopen niet over en weer, maar evenwijdig (‘samenwerking’)
o Samenwerkingsvereiste
Geeft het vennootschapscontract bijzonder karakter -> veronderstelt
duurzame relatie;
Intuitu personae (wordt omwille van de persoon aangegaan)
, Daarom personenvennootschap
Vennoten dienen op voet van gelijkheid samen te werken;
Mag geen sprake zijn van ondergeschiktheid bij vennoten onderling -
> zou wijzen op aok;
Impliceert overleg over wijze waarop de gezamenlijke activiteit wordt
beoefend;
o beroepsuitoefening
persoonlijke dienstverrichting;
persoonlijke kwaliteiten van de dienstverrichter staan voorop;
beroepsbeoefenaar wordt geacht het welzijn van zijn cliënt te behartigen;
veronderstelt zekere mate van vertrouwelijkheid -> beroepsgeheim;
onderscheid met bedrijf is van belang voor toepasselijk
aansprakelijkheidsregime;
Advocaat, tandarts, chirurg, notaris, accountant etc.
o Inbreng maten
Ieder der vennoten is gehouden iets in te brengen in de maatschap (arbeid,
goederen etc.)
o Voor gelijke delen aansprakelijk (7A:1680 BW)
o Gericht op het d.m.v. samenwerking behalen van vermogensrechtelijk voordeel dat
aan de vennoten ten goede komt;
Dus een winstverdelingsdoel
Samenwerking voor gemeenschappelijke rekening tot een
gemeenschappelijk doel;
o Stille vs. openbare maatschap
Stille maatschap
De beroeps- of bedrijfsuitoefening kan stil plaatsvinden;
Naar buiten toe blijkt niets van een gezamenlijke beroeps- of
bedrijfsuitoefening
Openbare maatschap
Gezamenlijke bedrijfsuitoefening onder gemeenschappelijke naam -> VOF
Indien zij onder gemeenschappelijke naam (firmanaam, dus als eenheid) een
onderneming/bedrijf uitoefent is zij een VOF -> art. 16-35 K zijn van
toepassing.
van gemeenschappelijke naam is geen sprake indien slechts de namen van
de vennoten onder elkaar op briefpapier worden vermeld (moet 1 naam
zijn).
- Samenvattend: een maatschap strekt tot een actieve samenwerking van de maten die erop
gericht is om d.m.v. hun inbreng voor gemeenschappelijke rekening voordeel te behalen dat
aan hen allen ten goede komt.
VOF
- Art. 7A:1655-1688 en art. 16-34 K;
- Maatschap die onder gemeenschappelijke naam, als eenheid, onderneming of bedrijf
uitoefent;
- Kenmerken
o Obligatoire, wederkerige overeenkomst tot samenwerking tussen twee of meer
personen;
Algemene overeenkomstenrecht is van toepassing;
o Bedrijfsuitoefening;
Gaan vaker transacties met derden aan (leveranciers etc.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brmv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.