E-MODULE: PROFESSIONEEL COMMUNICEREN
Er zijn ongeveer 10 gespreksmodellen te onderscheiden in de werkcontext van
neuropsychologen
Communicatie: interpersoonlijke communicatie tussen 2 personen
Er zijn drie basiskenmerken van communicatie, verwoord door Paul Watzlaurick et al. (1967)
1. Je kan NIET niet communiceren, alle gedrag (NIET alleen woorden) is communicatie
en heeft deus berichtwaarde
2. Elke communicatie heeft een inhouds- en relatieaspect; deze kunnen wel
onderscheiden maar niet Gescheiden worden (2 verschillende niveaus)
3. Mensen communiceren zowel digitaal als analoog; resp. Verbaal & non-verbaal
Roos van Leary: dit model laat zien dat je in een relatie verschillende posities kan innemen
1. Verticale as: boven- of onderpositie
2. Horizontale as: samen- of tegenpositie
Wat is communicatie?
Interpersoonlijke communicatie: definitie van Owen Hargie; een transactioneel, doelgericht,
multidimensioneel, onomkeerbaar, en vermoedelijk onvermijdelijk proces
Transactioneel: gesprekspartners beïnvloeden elkaar continu wederzijds. Er is geen passieve
ontvanger/zender
o Continu tegelijkertijd zender & ontvanger
Doelgericht: mensen communiceren/handelen doelbewust
o Communicatie is niet willekeurig, maar er zit betekenis achter
Multidimensioneel: het gaat niet alleen om de inhoud, maar ook om de relatie
Onomkeerbaar: als er iets is gezegd, kan het niet meer teruggenomen worden
o Je kan op een keuze terugkomen, maar deze niet ongedaan maken
Onvermijdelijk: als mensen zich van elkaar bewust zijn in een sociale situatie, dan is
communicatie onvermijdelijk
Proces: het is een proces
Communicatiemodel: skill model of communication
,Miscommunicatie
Selectieve perceptie: je neemt automatisch informatie waar die op je afkomt. Je neemt dus
nooit ALLES waar wat er gecommuniceerd wordt, en kan makkelijk relevante zaken over het
hoofd zien
Subjectieve perceptie: informatie filteren op grond van ervaringen
Vergissingen (slips): iets vergeten door te geven of niet laten merken dat je iemand hoort
Externe ruis: bijv. Geluiden, waardoor je de ander niet goed verstaat (context)
Interne ruis: bijv. Dat je in je hoofd met iets anders bezig bent (mediërende factoren)
Incongruente informatie: bijv. Dat iemand verbaal ‘ja’ zegt maar ‘nee’ knikt (feedback)
Verbale communicatie tegenwoordig belangrijker dan non-verbaal
Miscommunicatie als gevolg van ambiguïteit van taal
Ambiguïteit: woorden kunnen op meerdere manieren geïnterpreteerd worden en meerdere
betekenis hebben
o Kan ook zo zijn bij zinnen
Ambiguïteit wordt vaak niet opgemerkt, waar de volgende verklaringen voor zijn:
o Context om te achterhalen wat iemand bedoeld
o Coöperativiteit van mensen: inschatting van wat ander denkt
o Keysar: mensen zijn egoïstisch i.p.v. coöperatief: reactie vanuit eigen perspectief
Availability heuristics
Mensen die langer met elkaar omgaan ontwikkelen gemeenschappelijke taal
en houden daaraan vast (voorkomt ambiguïteit)
Mensen overschatten eigen vermogen om boodschap over te brengen
Communicatie toch vaak succesvol (context, miscommunicatie wordt niet opgemerkt)
Miscommunicatie kan je beperken door:
o Voorbereid gesprek ingaan
o Gebruik gespreksvaardigheden
o Blijf controleren
Persoonskenmerk: communicatiestijl
Analytische of beschouwende stijl: rustig, eerst nadenken voordat ze wat zeggen
o Vaak precies en gericht op details, laten emoties niet snel zien, betrouwbaar en rustig
Aimabele of vriendelijke stijl: rustig en vaak op de achtergrond, warm en aardig
o Teamwork belangrijk
Expressieve stijl: druk, spontaan, aanwezig, flapuit
o Veel energie en enthousiasme voor ideeën, praten makkelijk en veel
Directieve stijl: komen vaak dwingend over, daardoor ‘bot’ of ‘autoritair’
o vaak veel impact in communicatie
E-MODULE: FEEDBACK
Constructieve feedback
Feedup: verwijst naar een gewenste situatie die moet worden bereikt (referentiepunt, doel,
standaard)
Feedback: terugkoppelen, verwijst naar informatie over iemands positie t.o.v. Gewenste
situatie
Feedforward: verwijst naar informatie over acties die ondernomen moeten worden om de
discrepantie tussen huidige en gewenste situatie te verkleinen
Positieve feedback: informatie over wat een persoon al wel begrijpt, doet, of kan in relatie tot
doel
Negatieve feedback: informatie over wat een persoon nog niet begrijpt, doet of kan, in relatie
tot doel/bepaalde gewenste situatie
Doel van constructieve feedback is verkleinen gat tussen huidige en gewenste situatie
, Interpersoonlijke feedback
De manier van reageren van de gesprekspartner heeft ook weer effect op jou
Interpersoonlijke interactie & feedback
Het is dus ook een vorm van communicatie waarin feedbackgever 2 belangen moet afwegen:
1. Instrumenteel belang: de feedbackgever wil effect bereiken met feedback
2. Sociaal belang: feedback gever wil (de relatie met) feedbackontvanger niet schaden
met zijn feedback
Bij het sociale belang kunnen 3 vormen van schade ontstaan door de feedback:
1. Identiteitsschade: bijv. Incompetent als schrijver
2. Relatieschade: minder motivatie om met JOU samen te werken aan opdracht
3. Reputatieschade: bijv. Tegen studiegenoten zeggen dat ze nooit meer met jou
moeten werken
Wie geeft feedback aan wie, waarop, wanneer en waar? KENMERKEN FEEDBACKGEVER
Er zijn 4 kenmerken van de feedbackgever die van invloed zijn op effectiviteit feedback
1. Legitimiteit: aan sommige mensen schrijven we vanuit hun rol of positie meer rechten
toe om feedback te geven aan anderen (ook als iemand jou om feedback vraagt)
2. Geloofwaardigheid: belangrijk! Kan ook in het geding komen als jij tot andere
(culturele) groep behoort
3. Motief: gaat om het WAARGENOMEN motief feedbackontvanger
4. Communicatievaardigheid: hoe wordt gecommuniceerd? (Zowel verbaal als non-
verbaal)
Wie geeft feedback aan wie, waarop, wanneer en waar? KENMERKEN FEEDBACKONTVANGER
Sommige mensen nemen feedback eerder aan dan anderen
Feedbackoriëntatie: mate waarin persoon open staat voor feedback
Motief: 4 motieven die een persoon kan hebben om feedback te ontvangen
1. Accuraatheidsmotief: juiste informatie over gedrag (self-assessment)
2. Zelfverbeteringsmotief: hoe je jezelf kan verbeteren (self-improvement)
3. Zelfverheffingsmotief: positieve dingen over jezelf horen (self-enhancement)
4. Consistentiemotief: bevestigd worden in wat je al weet over jezelf (self-verification)
Verwachting over feedback: mensen reageren bijv. Sterker op onverwachte feedback
Zelfvertrouwen: rekening houden met mate van zelfvertrouwen ontvanger
Wie geeft feedback aan wie, waarop, wanneer en waar? KENMERKEN RELATIE GEVER-
ONTVANGER
Tussen sommige mensen werkt feedback beter dan tussen andere mensen
Kwaliteit van de relatie: houdt de gever rekening met de invloed van de kwaliteit van de relatie
die hij/zij heeft met de ontvanger?
o Beter als ze elkaar positief ervaren en elkaar vertrouwen (eerder bereid elkaar te
helpen)
Feedbackgeschiedenis: zowel geschiedenis als manier waarop feedback gegeven is als
manier waarop feedback is ontvangen
Wie geeft feedback aan wie, waarop, wanneer en waar? NIVEAUS INHOUD FEEDBACK
Er zijn 4 niveaus waarop feedback gegeven kan worden, allemaal andere invloed op
effectiviteit
1. Taakfeedback: feedback op de taak(uitvoering) —> het meest gegeven in leersituaties
1. Informatie over correctheid en kwaliteit taakuitvoering en taakresultaat
2. Nadeel: weinig aanknopingspunten gegeven over hoe prestaties verbeterd kunnen
worden
3. Alleen effectief als er genoeg begrip is van de taak
2. Procesfeedback: feedback op het proces nodig voor de taakuitvoering en het behalen van
resultaten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahvanrhoon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.62. You're not tied to anything after your purchase.