Summary
Samenvatting Dieren EHBO LOI
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek Dieren EHBO, gehele boek samengevat.
[Show more]
Seller
Follow
marchaslagter
Reviews received
Content preview
Dieren EHBO1. Hoe herkent u een ziek dier?
Het gezonde dier
Het is belangrijk om te kunnen zien wanneer een dier gezond of ziek is. Een aantal belangrijke punten
om op te letten worden genoemd:
- Controleren van de ademhaling
- Voelen van de puls
- Opnemen van de temperatuur
- Inspecteren van de slijmvliezen
De ademhaling
De ademhaling neem je waar door schuin achter een dier te gaan staan en te kijken hoevaak de
ribwand per minuut naar buiten gaat.
Ademhaling/min Polsslag/min Gem. temperatuur
Cavia 90 260-400 38,5-39,5
Konijn 39 120-140 38,5-39,5
Vogels 30-110 (afhankelijk H250-450 40
van afmeting van dier)
Kat 20-40 110-140 38-39
Hond 10-30 70-130 38-39
Schaap 12-25 70-80 38-40
Geit 12-25 70-80 38-39
Varken 8-18 60-90 38-39
Koe 12-30 60-70 38-39
Paard 8-16 32-44 37-38
Over het algemeen kan je stellen dat hoe groter een dier, hoe langzamer zijn ademhaling. Ook hoe
jonger een dier, hoe sneller de ademhaling.
Er is niet altijd paniek bij een snelle ademhaling, het kan ook van veel beweging, warmte, nervositeit
of een jongen dragen zijn.
Ook pijn of longafwijkingen kunnen ook voor een versnelde ademhaling zorgen.
De pols
Bij honden kan je de pols voelen aan de binnenkant van de achterbeen, daar loopt de slagader
oppervlakkig:
Je gaat achter de hond staan en legt beide hanen aan weerszijden boven de knie, duim naar
buiten en vingers naar binnen. Met de toppen van je vingers voel je voorzichtig de huid aan
de binnenkant van het dijbeen, opzoek naar de slagader die van boven naar beneden loopt
en als een koortje te voelen is. Door er licht op te drukken voel je de pols.
Het opnemen van de hartfrequentie kan ook met de fonendoscoop (ook wel stethoscoop).
Bij paarden en koeien kan je aan de kop, aan de binnenzijde van de kaakomslag de pols voelen.
Belangrijk is dat het opnemen van de pols in alle rust gebeurt. Onrustige dieren kunnen al een hogere
pols hebben. Ook binnen 1 diersoort kan de pols erg verschillend zijn.
,Belangrijke factoren zijn leeftijd, grootte, psychische invloeden, beweging en arbeid.
- Leeftijd: jongere dieren hebben een hogere pols.
- Grootte: bij pony’s is de snelheid groter dan bij paarden.
- Psychische invloeden: schrikken, opwinding
Een hogere pols bij een ziektestoornis, zien we vaak bij koorts en bij aandoeningen van het hart zelf,
zoals een ontsteking. Ook een shock veroorzaakt een snellere hartslag.
De temperatuur
Bij de meeste dieren kan de temperatuur makkelijk worden opgenomen met een dunne
koortsthermometer met vaseline.
Het is belangrijk om dit voorzichtig te doen, om te voorkomen dat er iets beschadigd wordt.
Het is afhankelijk van leeftijd (jongere dieren hebben een hogere temperatuur) en of ze veel
beweging hebben gehad (stijging). Het wisselt ook met een dag- en nachtritme.
Koorts is een reactie van het lichaam op ziektekiemen. Lage temperaturen treden op bij shock en als
het dier gaat sterven. Ook kan het dier onderkoeld raken door bv koud water.
Slijmvliezen
Gezonde slijmvliezen zijn enigszins vochtig en wat glimmend. De normale kleur is roze, dit kan het
beste beoordeeld worden aan de binnenkant van het wangslijmvlies.
De kleur vertelt een hoop:
- Blauwrode slijmvliezen:
o Bij hevige ademnood of ernstig hardgebrek.
o Vooral bij shock en bloedarmoede.
- Bleke slijmvliezen:
o Bij veel bloedverlies.
o Bloeding inwendig, te zien door (papier)witte slijmvliezen.
CRT: Capillary Refill Time
Je kan zien of een dier in shock is, door op het slijmvlies te drukken tot het wit is en het dan loslaten.
De CRT is de tijd die het duurt totdat het slijmvlies weer kleur heeft, omdat de capillairen dan weer
gevuld met bloed zijn. De tijd is afhankelijk van de bloeddruk, wanneer deze laag is (bij shock) dan
duurt het langer dan 2 seconden. Een normale CRT is minder dan 2 seconden.
Reflexen
Je kan dreigreflex, de ooglidreflex, de pupilreflex en eventueel de corneareflex testen. Dit gebeurt
vooral om het bewustzijn vast te stellen bij spoedgevallen.
Bij het ooglidreflex raak je voorzichtig het oog aan, als deze knippert is het dier redelijk bij
bewustzijn.
Is deze afwezig, dan test je de pupilreflex, doormiddel van licht. Als de pupil niet kleiner wordt en de
pupillen niet beide van gelijke grootte zijn, dan is het dier bewusteloos.
Dan kan je de corneareflex testen. Hiervoor moet je het hoornvlies (cornea) aanraken. Het dier dat
niet reageert hierop, is diep bewusteloos.
,De SPAR(T) punten:
- Slijmvlies
- Pols
- Ademhaling
- Reflex
- (Temperatuur)
Bij spoedgevallen wordt het spar protocol gevold.
Het is aangeraden om het te doen in deze volgorde:
Ademhaling – Pols – (Temperatuur) – Slijmvliezen – Reflex
Dit omdat het dier een hogere pols en ademhaling door het temperaturen kan krijgen en deze
waardes dan als niet betrouwbaar worden gezien.
2. Het benaderen en onderzoeken van een ziek dier
Doel
Het doel is: proberen het leven te redden, pijn en ongemak te verlichten en te voorkomen dat de
kwaal erger of permanent wordt.
Het doel van professionele dierverzorger/dierenartsassistent die geconfronteerd wordt met een dier
met spoedeisende klachten, is de toestand van het dier te stabiliseren totdat een dierenarts de
behandeling ter hand kan nemen.
Nederlandse dierenartsen hebben onderling afspraken gemaakt hoe een dierenarts hoort te
handelen, deze regels heten Good Veterinary Practice (GVP). Volgens GVP hoort een dierenarts
binnen 15 minuten de behandeling van een dier met spoedeisende klachten ter hand te nemen.
Dat wil zeggen met een aanrijding, moet de dierenarts binnen 15 minuten op de locatie van ongeluk
zijn of het dier binnen 15 minuten in de kliniek zijn.
Wettelijk bevoegdheid
Bij het geven van eerste hulp zijn twee wetten:
- Wet Dieren
o Deze wet regelt hoe mensen met dieren horen om te gaan.
Artikel 2.1 lid 6: Een ieder verleent een hulpbehoevend dier de nodige zorg.
o Een leek moet ook een dier eerste hulp geven, voor professionals in de dierenzorg is
dit helemaal geëist.
o Alle diergeneeskundige handelingen moeten door dierenartsen uitgevoerd worden.
Zonder bevoegdheid is dit strafbaar.
o Dierfysiotherapeuten, embryotransplanteurs en dierenartsassistenten mogen
bepaalde diergeneeskundige handelingen uitoefenen. Dit wel onder toezicht van een
dierenarts en mogen in normale omstandigheden niet op eigen initiatief handelen.
Echter in nood is het verplicht als dierenartsassistent met paraveterinaire
bevoegdheid te handelen.
- Artikel 436 lid 1, Wetboek van Strafrecht
o In nood mag je diergeneeskundige handelingen uitvoeren, ook als ben je in normale
omstandigheden niet bevoegd daarvoor.
o Het is vastgesteld dat je mag handelen op grond van je eigen kennis, kunde en
ervaring. Je bent wel strafbaar als je meer doet dan dat je op grond van kennis,
kunde en ervaring geacht wordt te kunnen.
, Beperkingen
Wat kan en mag je doen als je alleen een eenvoudige verbanddoos met zwachtels, pleisters, een
schaar en eventueel een pincet hebt?
De mogelijkheden zijn beperkt. De meeste dieren zullen dan ook in de handen van de EHBO’er
sterven.
Het is belangrijk om rustig te denken en kalm, maar efficiënt te handelen.
Een gewond dier kan onvoorspelbaar gedrag vertonen en de EHBO’er moet altijd op zijn hoede
blijven. Om zich tegen bijten, krappen of trappen te beschermen, dien je te weten hoe je een dier
moet vasthouden. Vaak in deze situaties is het nodig om dwangmiddelen te gebruiken.
Daarbij moet je rekening houden dat een dier met een infectieziekte deze soms ook op de mens kan
overbrengen, ook wel zoönose. Een goed voorbeeld hiervan is hondsdolheid.
Het is dan ook belangrijk dat je contact met dergelijke dieren vermijd en ze aan professionelen over
laat.
De tetanusbacterie is ook gevaarlijk voor de mens, besmetting kan via wonden. Als je een wond hebt
opgelopen bij behandeling van een dier, dien je z.s.m. contact op te nemen met een huisarts.
Hulpdiensten die oproepen kunnen worden:
- Politie: om het verkeer te regelen bij ongelukken.
- Brandweer: bij dieren die zich in gevaarlijke situaties hebben gebracht, bv kat in een boom.
- Dierenambulance: voor het vervoeren van een dier naar een dierenarts of asiel.
- Vergiftigingencentrum: alleen voor hulpdiensten telefonisch bereikbaar.
- Amivedi: om eigenaren van dieren te kunnen achterhalen.
- EHBO’ers of artsen: bij verwondingen van een mens.
- Dierenartsen: die kunnen de zorg verlenen die nodig is.
Anamnese
Een anamnese neem je af voordat je het dier gaat onderzoeken. Je stelt een paar vragen die een
beeld geven van het dier en de situatie.
Als eerste moet je goed opletten met welk dier je te maken hebt, sommige ziektebeelden passen niet
snel bij een bepaald dier. Daarbij let je ook op afwijkingen die je direct kunt zien, bv een poot die
anders gehouden wordt.
Als het baasje erbij is, is dit vaak beter voor het dier. Het dier zal dan wat meer gerust zijn, dan
wanneer er enkel onbekenden om het heen staan. Let hierbij wel op dat het baasje ook rustig moet
zijn, anders werkt het averechts.
Wanneer het baasje bekend is, kan er ook om toestemming gevraagd worden voor een behandeling.
Bij de anamnese vraag je:
- Wat is er precies gebeurt?
- Wanneer is dat gebeurt?
- Was er sprake van een ongeluk of gebeurde het vanzelf?
- Is de toestand van het dier verslechter of verbeterd?
Benaderen en fixeren
Je moet eerst afvragen of het wel kan, daarom kijk je hoe erg het dier op het eerste gezicht er aan
toe is en of het dringend hulp nodig heeft.
Hoe groot is de kans dat het dier ontsnapt en het erger maakt, of de EHBO’er verwond? Een schuw
dier met een gebroken poot, moet langzaam en voorzichtig benaderd worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marchaslagter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now