Summary
Samenvatting colleges recht
- Course
- Institution
Deze samenvatting is duidelijk, beknopt, maar krachtig! De onderwerpen benoemt in de colleges komen allemaal aan bod en het is een overzichtelijke samenvatting.
[Show more]
Seller
Follow
studentivk2204
Reviews received
Content preview
RechtCollege 1. Inleiding
● recht : het geheel van overheidsregels dat in de samenleving geldt
↪ doelen : het ordenen van samenlevingen en zorgen voor een rechtvaardige
oplossing bij conflicten
Belangentegenstelling
Individu heeft belangen dat hij/zij probeert te realiseren, maar om te voorkomen dat
mensen het zelf gaan oplossen → rechtspraak, overheid straft de daders
Bij hoge uitzondering mag een burger via eigen inrichting zijn probleem geoorloofd oplossen (tak over
schutting)
Organisatie rechterlijke macht
1. juridisch probleem wordt door lagere rechter in een van de 11 rechtbanken
bekeken/behandeld.
2. niet eens met vonnis (uitspraak) → in hoger beroep gaan (in een van de 4
gerechtshoven, rechtsheren)
3. niet eens met arrest (uitspraak gerechtshof) → onder bepaalde voorwaarden in
cassatie gaan (geschil voorleggen aan Hoge Raad)
● checks and balances : systeem waarbij overheidsbevoegdheden over verschillende
overheidsorganen worden verspreid
In hoger beroep wordt gekeken of alles nogmaal klopt (feiten, voldoende bewijs en goed toegepast)
In cassatie wordt door de Hoge Raad niet opnieuw gekeken of de feiten wel kloppen maar of de
lagere rechter het juist heeft toegepast.
↪ niet juist? opnieuw uitspraak laten doen bij lagere rechter
Sancties op het niet naleven van rechtsregels
● sanctie : middel om naleving af te dwingen, bijvoorbeeld een voorschrift afdwingen of straf
voor een overtreding
Het college van burgemeesters en wethouders kan een last onder dwangsom opleggen : bijvoorbeeld
elke dag dat hij de overtreding niet ongedaan maakt geld opleggen.
Indeling van het objectieve recht
● objectieve recht : geheel van geldende regels in de maatschappij
Privaatrecht is het deel dat zich bezighoudt met de rechtsverhouding tussen personen onderling
(natuurlijke personen -mens- en rechtspersonen -organisatievorm-)
Tegenover privaatrecht staat publiekrecht (overheid en burgers)
Zowel in privaatrecht als publiekrecht kunnen we onderscheid maken tussen materieel recht en
formeel recht.
● materieel recht : geldende regels tussen burgers onderling en burgers en overheid
(rechten/plichten)
● formeel recht : handhaving op het materiële recht -procesrecht-
Objectieve recht vooral geschreven en ongeschreven regels → wanneer recht slaat op
bevoegdheid tegenover ander persoon spreken we over subjectief recht (vrijheid, fiets
verkopen)
● rechtssubjecten (goederen, vermogensrecht en zaken) : subjectieve rechten komen toe aan
personen (drager rechten en plichten)
, ● rechtsobjecten : warmte, informatie, elektriciteit en dieren
Rechtsbronnen
Bij het beoordelen wat in een concreet geval recht is moeten de volgende van positief recht worden
geraadpleegd
1. Wet
● wet in formele zin : gezamenlijk besluit regering en Staten-Generaal
● wet in materiële zin : bevat algemene regels (normen) van ene tot regelgeving bevoegd
overheidsorgaan die de burgers binden
Rangorde binnen de wetten
1. grondwet
2. wetten in formele zin (wetten gemaakt door de regering en de Staten-Generaal gezamenlijk)
3. Algemene maatregelen (een door de regering vastgestelde wet in materiële zin)
4. Ministeriele regelingen
5. provinciale verordeningen
6. gemeentelijke verordeningen
Wetten in formele zin die tevens wetten in materiële zin zijn.
Wetten in formele zin die niet tevens wetten in materiële zin zijn.
Wetten in materiële zin die niet wetten in formele zin zijn
2. Gewoonterecht
Een geregeld handelen in zekere kring, maar mag niet per definitie als recht beschouwd worden.
Naast bewijs van gewoonte:
- handelingen zijn gevolg van overtuiging dat iemand zo behoort te doen
- afwijking gewoonte wordt als onbehoorlijk ervaren in kring betrokken personen
In het strafrecht kennen we gewoonterecht niet → legaliteitsbeginsel
Alleen de wet bepaald welk feit strafbaar is + welke straffen (bescherming)
3. Jurisprudentie
Rechterlijke uitspraken waarbij hoogste rechters eenzelfde werking krijgen als algemene rechtsregels.
Vaste lijn uitspraken = vaste jurisprudentie
● rechtsvinding : het vinden van recht in een concreet geval
minor (feit) wordt onder major (algemene regel) gebracht om vervolgens conclusie te trekken
Interpretatiemogelijkheden
Om rechtsregels uit te leggen worden er technieken gebruikt.
1. grammaticale interpretatie : de taal, de betekenis van woorden naar rechtspraak.
2. historische interpretatie : onderscheid tussen een wetshistorische interpretatie (onderzocht
wat bedoeling van opstellers van de wet is geweest) en rechtshistorische interpretatie (de
uitlegger beoordeelt de wet in het totaal van de geschiedenis van het recht).
3. teleologische interpretatie : er wordt meer naar de bedoeling van de wet gekeken dan naar de
woorden.
4. anticiperende interpretatie : rekening houden met komend recht en anticipeert op een
wettelijke regel die nog niet ingevoerd is.
5. systematische interpretatie : iedere wetregel krijgt een plaats in dit systeem en
wordt daardoor ook beïnvloed → wetsbepaling wordt ivm andere wetsbepaling
toegepast en uitgelegd.
Rechter mag eigen interpretatie kiezen als tekst van de wet niet duidelijk is., houdt rekening met
soortgelijke gevallen (uitspraken)
Als er in de wet voor concrete rechtsvragen geen regel blijkt te staan → hulpmiddelen :
1. analogie : het uitbreiden van een wettelijke regel
, 2. a-contrario-redenering : wettelijke regel wordt alleen maar van toepassing verklaard op het
uitdrukkelijk genoemde geval, niet concreet genoemde situatie
4. Verdragen
● internationale overeenkomst tussen twee of meer staten
Na onderhandelingen → internationale afspraken → concept verdragen → sluiting → door
Staten-Generaal goedgekeurd → ratificatie (bekrachtiging)
- bilateraal = tussen twee staten
- multilateraal = tussen meerdere staten
- gemengd = tussen staten en internationale organisatie
(Semi)dwingend en aanvullend recht
Dwingend recht dwingt onvoorwaardelijk ook als de betrokkenen dit niet willen, als er toch van een
regel van dwingend recht wordt afgeweken blijft dit zonder rechtsgevolg (huurrecht, arbeidsrecht)
● aanvullend recht : daarbij heeft de wetgever regels gemaakt voor het geval partijen niet zelf
een regeling treffen
● semi dwingend recht : partijen is het toegestaan om van de wettelijke regel af te wijken,
binnen bepaalde, door de wet gestelde grenzen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentivk2204. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now