Conversatieanalyse
Conversatieanalyse is gebaseerd op opnames van gewone gesprekken, natuurlijk
voorkomend taalgebruik, d.w.z. geen gesimuleerde gesprekken. Het zijn opnames, die nooit
zonder de toestemming van de betrokkenen worden gebruikt. De opnames zijn
geanonimiseerd.
Na het verzamelen van de data kan er een transcriptie gemaakt worden.
De algemene principes bij het maken van een transcriptie zijn:
- enkel noteren wat je daadwerkelijk hoort
- je transcribeert zo nauwkeurig mogelijk, inclusief ‘fouten’, zoals haperingen,
onderbrekingen en versprekingen
- je zoekt een evenwicht tussen maximale informativiteit en leesbaarheid. Je gebruikt
dus het gewone alfabet i.p.v. een fonetische transcriptie
Beurtwisseling
- anderselectie: de spreker selecteert de volgende spreker. Er wordt een antwoord of
een reactie verwacht van de gesprekspartner.
- zelfselectie: een spreker neemt zelf het woord zonder dat hij/zij specifiek wordt
aangeduid door de andere spreker.
- wanneer deze twee niet van toepassingen zijn, dan blijft de spreker aan de beurt.
tussensprintje: wat sneller spreken
intonatielijn laten stijgen
partikel zoals euhm toevoegen
verbindingswoord zoals want toevoegen
meta-pragmatische commentaar: “ik weet nog iets” of “nu moet ik iets
vertellen”
Sprekers gebruiken ook continueerders, dat zijn signalen om de beurt expliciet bij de ander
te houden: ja, mhm, uhu, knikken, … Je geeft aan dat je de beurt niet zal overnemen en dat
de ander zijn/haar beurt dus kan verderzetten.
Een (pre)starter voor zelfselectie is vaak euhm, je toont dat je je bewust bent van het feit dat
je aan de beurt bent.
Wanneer sprekers tegelijkertijd aan het woord zijn kan dit problematisch of onproblematisch
zijn. Onproblematische overlap doet zich bv. voor wanneer de sprekers de beurt overnemen
net voor de plaats relevant voor overgang (PRO). Overlap is echter problematisch als beide
sprekers op hetzelfde moment aan zelfselectie doen. Deze conflicten raken meestal snel
opgelost, overlap duurt meestal maar enkele lettergrepen.
, Emisch en etisch perspectief
Etisch perspectief is van buitenaf en emisch perspectief is van binnenuit, op welke manier
participanten zélf de situatie of realiteit interpreteren. Men analyseert niet aan de hand van
externe logica, maar men probeert de interne logica te achterhalen.
Termen uit de CA zijn dus etisch; het zijn geen alledaagse begrippen waarmee
buitenstaanders hun interacties zouden benoemen.
• Etisch = perspectief van de outsider
• Emisch = perspectief van de insider
• bv.: ‘tussentaal’ = etische term
• bv.: ‘gewoon spreken’, ‘spreektaal’ = emische omschrijvingen
Interactionele / sequentiële organisatie
Een aangrenzend paar is een geheel gevormd door beurten van verschillende sprekers die
bij elkaar horende taalhandelingen verrichten. Bv. groet-wedergroet, vraag-antwoord,
bedanking + antwoord hierop, een uitnodiging en een aanvaarding (of afwijzing) en zo ga
maar door zou ik zeggen. De volgende spreker wordt dus aangeduid, maar ondertussen
wordt er ook in de richting van een bepaalde reactie geduwd. De context creëert de
voorwaarden waarbinnen de uiting als relevant wordt geïnterpreteerd (= conditionele
relevantie).
Een (handels)sequentie is het geheel van beurten die samen een interactioneel doel
realiseren. We onderscheiden basissequenties en zijsequenties.
• Basissequentie: beurten die de hoofddoelstelling realiseren
• Zijsequenties: beurten die de hoofddoelstelling
ondersteunen/voorbereiden/afwerken
• Presequenties (voor)
• Insertiesequentie (midden)
• Postsequenties (na)
Preferentieorganisatie
Als iemand je iets vertelt, kun je dat ervaren als relevante of irrelevante informatie.
Gesprekspartners zijn coöperatief en geven er de voorkeur aan om de voorkeur van de
ander te realiseren. Dit heet voorkeur voor succes, het onderscheid tussen de types
antwoorden wordt aangegeven met de termen geprefereerde respons en
gedisprefereerde respons (langer, vertraagd, extra gemarkeerd).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student042001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.