Recht samenvatting.
Hoofdstuk 1.
Openbaar bestuur treedt in verschillende hoedanigheden en op verschillende manieren op en
behartigt daarbij het algemeen belang. Het openbaar bestuur dient de samenleving zo te besturen
dat burgers en organisaties daar op een fatsoenlijke manier met en naast elkaar kunnen leven,
wonen, werken en recreëren. Kortgezegd is bestuursrecht dan:
- Het juridisch functioneren van het openbaar bestuur en zijn relatie tot de burger.
Het bestuursrecht bevat ook regels / rechtsnormen m.b.t.:
1) De organisatie van het openbaar bestuur;
2) Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen;
3) De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de uitoefening van
die bestuursbevoegdheden;
4) Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan;
5) De juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar bestuur.
Het bestuursrecht behoort tot het publiekrecht en neemt daarin naast strafrecht en staatsrecht een
steeds belangrijkere plaats in.
Twee belangrijke beginselen in bestuursrecht:
1) Legaliteitsbeginsel
2) Specialiteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel:
Het openbaar bestuur mag alleen optreden als dit is vastgelegd in een wet. Anders: het openbaar
bestuur mag alleen inbreuk maken op de rechten en vrijheden van een burger als de wet dit toestaat.
Dit staat ook letterlijk in de GW.
Specialiteitsbeginsel.
Het specialiteitsbeginsel beperkt afwegingen tot het kader van de belangen waarvoor een speciale
wet bedoeld is. Het moet binnen het kader blijven de toepasselijke wet.
Dus Openbaar bestuur moet voor optreden een wettelijke grondslag nodig hebben (legaliteit) en
moet bij het afwegen van de belangen binnen het kader van de toepasselijke wet blijven.
Voor het bestuursrecht zijn drie rechtsbronnen van belang:
- Wet- en regelgeving en verdragen;
- Jurisprudentie;
- Ongeschreven recht, met name enkele beginselen van behoorlijk bestuur.
De wet is een belangrijke rechtsbron van het bestuursrecht. Het is alleen te veel werk voor de
formele wetgever om de ingewikkelde processen in de maatschappij tot in detail te reguleren. Het
openbaar bestuur is daarom verdeeld in besturen.
, Algemene maatregel van bestuur Hoofdzakelijk algemene verbindende voorschriften voor
burgers, overheden, maar kennen ook bevoegdheden toe aan organen van het openbaar bestuur.
Wet in Formele zin wet is vastgelegd door formele wetgever.
Het Algemeen bestuursrecht bevat regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van
toepassing zijn. Bv, toekenning van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen. De 5 punten van
bestuursrecht.
Bijzonder bestuursrecht bevat de regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden
waarop het openbaar bestuur actief is. (Politie, defensie, milieubeheer etc.) Maar ook verzorgende
overheidstaken zoals onderwijs, cultuur, sociale zorg.
Algemene wet bestuursrecht.
De coördinatiewetgeving bundelt als het ware de wetten om zo eenheid en samenhang te brengen.
Maar in de AWB zijn de regels opgenomen die van toepassing zijn op het hele bestuursrecht en in
beginsel op elke bestuurstaak. Basis ligt in art. 107 lid 2 GW, dat aan de wetgever de opdracht geeft
om een wet te maken met algemene regels bestuursrecht, met als doel:
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuurlijke wetgeving;
- De vereenvoudiging van bestuurlijke wetgeving;
- Het opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke rechtsspraak;
- Het treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor regeling
in een bijzondere wet.
De AWB is een aanbouwwet, dat wil zeggen dat de wet in fasen tot stand is gekomen doordat er
steeds meer inhoudelijke onderdelen aan toe zijn gevoegd. De eerste in 1944.
De AWB geldt alleen algemeen bestuursrecht!
De regels van het algemeen bestuursrecht zijn in het beginsel steeds van toepassing op die van het
bijzonder bestuursrecht. De algemene regel voor zorgvuldig voorbereiding van besluiten (art. 3;2
Awb) geldt voor alle besluiten in het bijzonder bestuursrecht.
Als de bijzondere regel afwijkt van de in de Awb, dan gaat de bijzondere regel voor, tenzij de
afwijking onnodig is.
Hoofdstuk 2.
Het openbaar bestuur bestaat uit overheidsorganisaties en uit organisaties of personen met
overheidstaken die niet tot de overheid horen.
Overheidsorganisaties.
Bestaan uit twee soorten overheidsorganisaties: openbare lichamen en zelfstandige
publiekrechtelijke rechtspersonen.
De Nederlandse staat is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Dat wil zeggen dat de centrale
overheid een deel van haar taken zelf uitvoert en een ander deel heeft overgedragen aan de lagere
overheden. De overheidsorganisaties heten openbare lichamen. In de GW worden er 4 genoemd:
Rijk, Provincie, Gemeente en Waterschappen. Deze Openbare Lichamen vormen het openbaar
bestuur voor het grondgebied of taakgebied waarvoor zij zijn ingesteld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaythijssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.