Class notes
Uitgebreide hoorcollege aantekeningen Internationaal privaatrecht
- Course
- Institution
Uitgebreide hoorcollege aantekeningen internationaal privaatrecht
[Show more]
Seller
FollowIlsevdr
Reviews received
Content preview
Hoorcollege aantekeningenInternationaal Privaatrecht 2020-2021
Hoorcollege week 1A: Inleiding in het IPR
Het vak is erg technisch; erg nauwkeurig vaststellen of een bepaalde regeling wel of niet geldt, of het
wel of niet binnen het toepassingsgebied geldt, of een land wel of niet lid is bij toepassing van het
verdrag. Dit betekent dat je elke keer moet vaststellen wanneer een rechtshandeling is verricht; val
je dan binnen de oude of de nieuwe regeling?
‘Je gaat het pas zien als je het door hebt’
Voorbeeld: Prins Willem Alexander en prinses Maxima > welk recht geldt nu of er een geldig huwelijk
is gesloten tussen een Nederlandse man en een Argentijnse vrouw? Het huwelijk is in Nederland
gesloten, dus op basis van het Nederlandse IPR is het Nederlandse recht van toepassing. Maar of
Maxima mócht trouwen, was gebaseerd op het Argentijnse recht.
Voorbeeld: Amazon.com of Amazon.de > Amazon.com duurt lang omdat je dan iets koopt vanuit
Amerika. Vanuit Duitsland is de levertijd korter. Als u als Nederlander iets koopt bij Amazon.de, welk
recht is dan van toepassing op uw koopovereenkomst? De algemene voorwaarden van Amazon heeft
het toepasselijke recht opgenomen, waarbij wordt vermeldt dat het recht van Luxemburg van
toepassing is. Mag dit? Ja, dit is mogelijk, echter indien u een consument bent die zijn vaste woon- of
verblijfplaats in de EU heeft, geniet u daarnaast bescherming van dwingende bepalingen van uw land
van verblijf. Overeengekomen is de niet-exclusieve jurisdictie van de gerechten in het
arrondissement Luxemburg Stad. Dat betekent, dat u vorderingen in verband met deze
Gebruiksvoorwaarden die voortvloeien uit consumentenbeschermende normen, ter keuze kunt
indienen zowel in Luxemburg als in de EU-lidstaat waar u woont.
Voorbeeld: AliExpress > Heb ik nog consumentenbescherming wanneer ik met China zaken doe? Als u
zelf spullen verkoopt staat er in de algemene voorwaarden dat deze van toepassing zijn op de
verkoop. In dit geval is het recht van Hongkong van toepassing, zonder de regels van IPR van
Hongkong. Exclusief bevoegd zijn de gerechten van Hongkong.
Voorbeeld: Location of deepwater horizon > located in the Gulf of Mexico, approximately 41 miles off
the coast of Louisiana. Een grote milieuramp. Een olieboorplatform wordt geleasd door BP, is daar
aan het boren. Er vindt een explosie plaats, 3 maanden lang stroomde de olie de zee in. Dit
betekende een internationale ramp. BP is een Brits bedrijf, welke olie aan het boren is in de VS. Wat
betekent dit juridisch? Gewonden kunnen schade claimen bij BP, zij kunnen in ieder geval naar
Londen en ook wel naar de Amerikaanse rechter. Aandeelhouders lijden ook schade, zijn genoteerd
in Frankfurt, Londen en New York. BP heeft in het begin van de ramp aangegeven dat het allemaal
wel mee viel, niet zo veel olie gelekt. Ze waren niet volledig in hun berichtgeving, deze was
misleidend en onjuist volgens een groepje aandeelhouders, hierdoor lijden zij schade door het
onrechtmatig handelen door het bestuur van BP. Waar breng je de claim? Is ook in Nederland
geclaimd, voor de Nederlandse rechter. Via een collectieve actie is er een vordering ingesteld
tegenover de Nederlandse rechter voor vergoeding van de waardedaling van de aandelen. Is de
,Nederlandse rechter wel bevoegd? Eisers stellen van wel: de aandeelhouders, hoewel ze niet
allemaal in Nederland wonen, zij hebben en effectenrekening in Nederland. HR: heeft geen idee,
prejudiciële vraag HvJ hoe ze hier mee moeten omgaan. Naar mening van docent heeft het
onvoldoende grond voor rechtsmacht in Nederland. Is tijdens college nog niet bekend.
Voorbeeld: Yukos Oil Company HR 18 januari 2019 > Meneer X was eigenaar van een Russisch
oliebedrijf, miljardenbedrijf, en hij maakte een fout: hij kreeg politieke ambities. Hij wilde het
opnemen tegen Putin. Wat gebeurde er: Putin heeft de macht van de Russische Staat gebruikt om
meneer X financieel met de grond gelijk te maken. Dit deden ze door belastingaanslagen op te leggen
bij meneer X. Meneer X stapt naar de rechter, hij kreeg 7 dagen om zich voor te bereiden. Bij zijn
dossier ontbraken bladzijde nummers en was het chaotisch. Meneer X kon zich dus niet verweren, hij
werd veroordeeld voor het betalen van de claim, dit kon hij niet. Vennootschap Yukos Oil Company
werd failliet verklaard en het faillissement werd afgewikkeld. Persoon Y werd benoemd tot curator.
Yukos Oil Company had een dochteronderneming in Nederland Yukos Finance. Hier hingen alle
bedrijven in de hele wereld onder. De curator heeft de Nederlandse aandelen van Yukos Finance
geveild in Rusland. De veiling werd gewonnen door een bedrijf dat in handen was van de Russische
overheid. De aankoop werd verrekend met de belastingaanslag van meneer X. De nieuwe
aandeelhouder kwam in Nederland, verzocht om de aandelen in de Nederlandse BV over te dragen.
Dit dient in Nederland te gebeuren via een notariële akte, via een Nederlandse notaris. Maar
tegelijkertijd was er beslag gelegd op de aandelen door de voormalige aandeelhouders van Yukos Oil
Company. Moet ik in Nederland een faillissement dat is uitgesproken in Rusland zonder meer
erkennen? Of moet ik toetsen dat het aan bepaalde voorwaarden moet voldoen? Het
faillissementsprocedure was wél zorgvuldig, maar de belastingzaak die daar aan vooraf ging niet. Het
heeft tot januari 2019 geduurd, meer dan 10 jaar, voordat de HR heeft kunnen beslissen dat zo’n
faillissement in Nederland niet kan worden erkend, of er moet aan bepaalde voorwaarden zijn
voldaan, die hier niet voldaan zijn.
Voorbeeld: Huwelijk in Rwanda > een bejaarde man van 88 woont in Nederland en heeft hulp nodig.
Hij kreeg hulp in de huishouding van een Ghaneese vrouw van 37 en zij krijgt hem zo ver dat hij met
haar wil trouwen, dan wordt hij tenminste goed verzorgt. Vrouw wil huwelijk niet sluiten in
Nederland omdat ze bang was dat het dan niet zou lukken. Neemt man mee naar familie in Ghana,
en maakt dan een uitstapje naar Rwanda om het huwelijk daar te sluiten. Huwelijk is dus gesloten
naar Rwandees recht. Geen huwelijksvoorwaarden zijn afgesloten, zodat vrouw onder gemeenschap
van goederen was getrouwd en de helft van het vermogen van bejaarde man krijgt. Procedure enig
kind bejaarde man en Ghaneese vrouw. Is het sprake van een geldig huwelijk? Hoe zit het met de
erfopvolging? Welk recht is van toepassing? Wanneer het huwelijk naar geldig recht van het land van
huwelijkssluiting wordt gesloten wordt het huwelijk erkend in Nederland. Er is dus sprake van een
geldig huwelijk. Het is nog de vraag, of het Nederlandse huwelijksvermogensrecht van toepassing is.
Dat de HR dan zegt dat de redelijkheid en de billikheid in stelling moet worden gebracht dat er geen
gemeenschap van goederen bestaat. Erfopvolging, Nederlandse man overleden in Nederland
betekent dat er sprake is van het Nederlandse erfrecht. Dus wettelijke verdeling dan gaat het meteen
naar de vrouw. Houdt dit stand? Moet nog over geoordeeld worden.
Voorbeeld: HR 23 november 2018 Hongaarse Chauffeurs dagvaarden > zijn in dienst van een
Hongaarse vennootschap. Hiervoor doen ze internationale ritten met name Hongarije-Nederland. Ze
beginnen vaak in Erp en eindigen ook vaak in Erp. De Hongaarse vennootschap is namelijk een
,zustervennootschap van een Nederlandse BV. Deze is gevestigd in Erp en heeft dezelfde directie. De
Nederlandse BV geeft de opdrachten voor de ritten tussen Erp en Hongarije. Chauffeurs vinden dit
raar en eisen op een gegeven moment betaling van loon conform de Nederlandse CAO. De plaats
waar zij hun werk verrichten is eigenlijk toch feitelijk Nederland. Ze dagvaarden de Hongaarse
vennootschap voor de Nederlandse rechter. Zij krijgen direct bericht terug dat ze ontslagen zijn. Zij
gaan naar de Nederlandse rechter. Is deze bevoegd? En als deze bevoegd is, welk arbeidsrecht is dan
van toepassing?
Drie hoofdonderdelen Internationaal Privaatrecht:
1. Internationaal bevoegdheidsrecht; wanneer is de Nederlandse rechter bevoegd?
2. Conflictenrecht; welk recht moet worden toegepast?
3. Internationaal erkennings- en tenuitvoerleggingsrecht; Moet ik dat Russische faillissement
erkennen? Kan ik een buitenlands veroordelend vonnis in Nederland executeren?
Realiseren dat ieder land zijn eigen IPR regels heeft. In een internationale zaak moet je dus altijd
kijken naar welk recht toegepast gaat worden. Je rechtspositie kan dus in het ene land anders zijn
dan in het andere land.
Bestaansvoorwaarden IPR:
Rechtsverscheidenheid: het recht moet verschillen in bepaalde landen.
Grensoverschrijdend rechtsverkeer
Wat rekenen wij tot het IPR?
Niet:
Interregionaal privaatrecht: iemand van de Antillen trouwt bijvoorbeeld met een Hollander
en later gaan ze wonen op Aruba.
Intergentiel privaatrecht: afhankelijk van je religie, kasten of stam wordt een bepaald
familierecht toegepast.
Intertemporeel privaatrecht: we hebben een regeling in ons BW en dit wordt
gemoderniseerd en dan komt er een nieuwe regeling. De vraag is dan als ik bij de NLe rechter
ben en ik ben bezig met een echtscheidingsprocedure, dan moet de NLe rechter vaststellen
of hij het oude of nieuwe recht moet toepassen.
Rechtsvergelijking: wanneer je het buitenlandse recht moet toepassen als Nederlandse
rechter of notaris en je dit recht gaat vergelijken.
Eenvormig privaatrecht: het kooprecht wordt geüniformeerd. Als de regels over koop
hetzelfde zijn in Nederland als in Duitsland, en je te maken hebt met een Nederlands-Duitse
koopovereenkomst, heb je geen verschillend recht.
Volkenrecht: heel vroeger vond men dat het IPR tot het volkenrecht behoorde.
Vreemdelingenrecht
Nationaliteitsrecht
Europees recht: alleen op een aantal punten, waar de EU IPR regels heeft gemaakt.
Verordeningen, richtlijnen, daar waar het resultaat van een bepaalde verwijzing in strijd is
met fundamentele vrijheden.
, Bronnen:
Wettenbundel verdragen en verordeningen.
Geschiedenis IPR:
Bestaansvoorwaarden
o Rechtsverscheidenheid
o Grensoverschrijdend rechtsverkeerd
1. Wat is de grondslag?: Waarom zouden we buitenlands recht (moeten) toepassen?
2. Wat is de methode?: Wanneer moet ik het buitenlandse recht toepassen?
Eerste IPR-theorie?
Grieken: welk recht moet ik toepassen op de barbaren?
Romeinen: de Romeinen maakten ook een onderscheid tussen vreemden en Romeinen,
totdat iedereen gelijk werd en vreemdelingen dezelfde rechten kregen als de Romeinen.
Daarna was er geen keuzeprobleem meer. IPR is hierdoor niet verder ontwikkeld
Germanen/Longobarden: verschil tussen Germaansrecht en Romeinsrecht. Op een gegeven
moment was dit zo vermengd dat dit ook niet meer werkte.
Noord-Italië: rond 11e/12e eeuw kregen we weer allemaal kleine stadsstaatjes. Oude
Romeinse recht wat wel gemeenschappelijk was. Maar Genua en Milaan hadden hun eigen
wetten gemaakt. Hierdoor ontstond weer de vraag, welk van de twee moet ik dan toepassen.
Ontwikkeling: rechter moet vaststellen welke van de twee het beste recht was.
Statutisten:
o Twee vragen: Kunnen eigen wetten (van Milaan) worden toegepast op
vreemdelingen? En Gelden wetten ook buiten het grondgebied van de stad?
Uitgangspunt: interne rechtsregel, bepalen ruimtelijk toepassingsgebied.
Indeling van rechtsregels in klassen, naar hun aard en strekking, met eigen
toepassingsgebied.
Statuta personalia- gekoppeld aan de persoon.
Statuta Realia – gekoppeld aan het grondgebied.
Statuta Mixta – alle overige rechtshandelingen.
Ontwikkeling Statutenleer:
Franse Statutisten: Charles Dumoulin, Bertrand d’Argentré. Veel aandacht voor de methode:
verfijning klassen.
Hollandse Statutisten (16/17e eeuw): Christiaan Rodenburg, Paulus en Johannes Voet, meer
aandacht voor de grondslag van het conflictenrecht. Paulus Voet als eerste wat verstandige
dingen heeft gezegd over de grondslag. Waarom moet ik buitenlands recht toelaten op mijn
eigen grondgebied? Begint met soevereniteitsbeginsel, ieder land bepaalt zelf.Maar, hoewel
er geen rechtsplicht is moeten wij soms toch ex comitate, dulden dat het recht van andere
staten van toepassing is.
Comitas-leer: wel willendheid. Je laat het recht van het andere land toe uit wel willendheid
naar dat andere land toe. Geen volkenrechtelijke verplichtingen. Voet had het met name
over het recht uit de andere provincie. Verschillende provincies hadden hun eigen
privaatrecht, maar ze zaten wel in hetzelfde staatsverband. De praktijk was dat wanneer een
huwelijk gesloten was in Holland, dit ook gelding had in Utrecht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ilsevdr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now