in deze samenvatting staat alle stof uitgewerkt voor de kennistoets van OWE 3 'gezond leven'.
De volgende onderwerpen komen aanbod:
-neus-maagsonde, PEG-sonde, insuline toedienen, voedingsscreening
-wonden classificeren, verzorging wonden
-ACT- zwachtelen
-tillift & valpreventie
-mondzorgscre...
,Onderdeel 1:
neus-maagsonde
De neus-maagsonde is een sonde die via de neus wordt ingebracht in de maag. De sonde wordt
ingebracht om bijvoorbeeld sondevoeding toe te dienen of de maag te hevelen. De vaardigheden
rondom de neus-maagsonde vallen onder de wet-BIG.
De neus-maagsonde wordt onder meer ingebracht als een zorgvrager sondevoeding nodig heeft. Een
andere manier om sonde te geven is via de PEG-sonde. Een PEG-sonde wordt aangelegd als de
verwachting bestaat dat de zorgvrager langer dan 6 weken sondevoeding nodig heeft.
Vochtbalans alle innames van vocht – alle afgiften van vocht = vochtbalans. Is dit boven 0 dan is
het positief, anders negatief.
24 uurs vochtbalans alle innames 24 uur – alle afgiften van 24 uur = 24 uurs vochtbalans
Cumulatieve vochtbalans alle resultaten van het begin af aan bij elkaar opgeteld. Het is de soms
van alle delen vanaf de start van het vochtbalans.
Indicaties neus-maagsonde
- Toedienen van sondevoeding
- Hevelen van de maag ter ontlasting van het spijsverteringskanaal na een operatie of ileus
(darmafsluiting)
- Hevelen van de maag bij een maagbloeding
- Spoelen van de maag na een overdosis of verkeerde inname van medicatie of toxische
stoffen
- Opzuigen van maaginhoud voor onderzoek
Daarnaast zijn er contra-indicaties voor het plaatsen van een neus-maagsonde
- In- en uitwendige vergroeiingen van de keelholte, slokdarm, maag of omliggende organen
- Tumoren in de keelholte slokdarm, maag of omliggende organen
- Na een operatie aan de slokdarm, maag of hoofd/hals
- Ernstige stollingsstoornissen
Materialen
Neus-maagsonde zijn flexibele slangen. Aan de mondzijde zit een aansluitmogelijkheid voor een
toedieningssysteem. Aan de uitstroomzijde in de maag bevinden zich een of meerdere
uitstroomopeningen.
Op de sonde zijn markeringen aangebracht ter oriëntatie bij het inbrengen. De meeste neus-
maagsondes hebben een voerdraad of verzwaarde tip aan uitstroomzijde om het inbrengen te
vergemakkelijken.
Sondevoeding is voeding die via een buigzame slang(sonde) wordt toegediend. Er zijn
verschillende soorten sondevoeding zoals standaardvoeding, eiwitrijke voeding, energierijke voeding
en hypoallergene voeding.
Eigenschappen materialen
- Een sonde is gemaakt van siliconen. Poly-urethaan (PUR) of polyvinylchloride (PVC)
- Een PVC-sonde is soepel en geschikt voor eenmalig of kortdurend gebruik
- Een PUR-sonde is soepel, glad en sterk en wordt over het algemeen met een voerdraad
ingebracht
- Een siliconensonde is van zwak materiaal en moet altijd met een voerdraad worden
ingebracht
1
,Eigenschappen lengte
- Een neus-maagsonde voor een volwassene is over het algemeen 110cm lang
Eigenschappen dikte
- De externe diameter of de dikte van de sonde wordt uitgedrukt is charrière (1 Ch = 0.3 mm).
Dikkere sondes zijn gemakkelijker in te brengen, maar geven sneller irriatie in de neus,
keelholte en slokdarm. Bij volwassenen over het algemeen gebruikgemaakt van sondes
meteen Ch8, 10, 12 of 14. Bij kleine kinderen wordt ook de Ch6 gebruikt.
Eigenschappen uitstroomopeningen
- De meeste neus-maagsonde hebben aan het einde van de sonde een uitstroomopening en
twee zijopeningen. Dit garandeert een goede doorstroming van de sondevoeding. Ook
zorgen de openingen ervoor dat de sonde zich niet kan vastzuigen aan de maagwand, zodat
op een veilige manier retentie kan worden bepaald
Eigenschappen aansluitmogelijkheden
- In 2015 is een internationale standaard ontwikkeld voor voedingssystemen: het ENFit-
systeem
Voorbereidingen
Het inbrengen van de sonde en controle van de ligging van de sonde vraagt zorgvuldigheid. Er
bestaat een kans van de sonde via de luchtwegen in de longen wordt geplaatst of door beweging of
hoesten in de longen terechtkomt. Als de sonde in de longen komt kan er voeding in de longen
terechtkomen, wat een luchtwegontsteking kan veroorzaken.
Voordat je de neus-maansonde inbrengt
- Ga na of de zorgvrager bekend is met in-of uitwendige vergroeiingen, tumoren of letsel in de
keelholte, slokdarm of maag
- Leg de materialen klaar volgens protocol
- Bepaal de juiste lengte van het inbrengen deel van de sonde
- Controleer de neusgaten op doorgankelijkheid
- Bereid de zorgvrager die bij bewustzijn is voor vertel dat wordt verwacht dat hij of zij
slikbewegingen moet maken, zodra de sonde bij elke slikbewegingen een stukje opschuift
- Vraag de zorgvrager, indien van toepassing het kunstgebit uit te doen
Bepalen van de juiste lengte voorkeursmethode, neem het uiteinde van de sonde en meet de
lengte vanaf het puntje van de neuspunt via de oorlel naar het uiteinde van het borstbeen. Tel 10 cm
bij de gemeten lengte op. Het totaal is de lengte die moet worden ingebracht.
Controle neusgaten op doorgankelijkheid
- Laat de zorgvrager eerst de neus snuiten
- Laat de zorgvrager wisselend door beide neusgaten uitademen om het neusgat met de beste
doorgankelijkheid te selecteren
- Controleer de neusgaten eventueel met een lampje
Voorbereiden verwijderen van een neus-maagsonde
- Leg de materialen volgens protocol klaar
- Gebruik een kocher om de sonde af te sluiten of knik de sonde
- Bereid de zorgvrager voor: vraag de zorgvrager tijdens het verwijderen van de sonde uit te
ademen, hiermee verklein je de kans dat de zorgvrager een voedingsrest uit de sonde
inademt
Voorbereiden toedienen van sondevoeding met pomp of spuit
2
, - Via een voedingspomp met een bijbehorende voedingsslang dien je meestal continue
voeding toe
- Een andere manier is via en spuit van 50 ml, hiermee geef je de porties sondevoeding (bolus)
Het is raadzaam om de sondevoeding niet te koud toe te dienen, het liefst op kamertemperatuur (18-
24). Sondevoeding kan na opening 24 uur bewaard blijven, mits afgesloten en gekoeld. Op de
verpakking zet je daarom altijd de datum en het tijdstip van het openen.
Controle van de positie van de ingebrachte neus-maagsonde
- Alleen het meten van de zuurgraad en het nemen van een röntgenfoto zijn betrouwbare
methoden zijn voor het controleren van de ligging van een nieuw ingebrachte sonde
Bij een pH-waarde van 5.5 of lager mag je aannemen dat die in de maag ligt. Bij een pH-waarde hoger
dan 5.5 herhaal je de meting nog eens na 30 tot 60 minuten. Als de waarde dan weer hoger is dan 5.5
overleg je met de arts.
Controle van de positie van de ingebrachte neus-maagsonde
- Voor het bepalen van de in te brengen lengte van de neusmaagsonde bij volwassenen wordt
in de nieuwe richtlijn de afstand neuspunt – oorlel – xyphoid + 10 cm gebruikt
- Bij volwassenen wordt de beoordeling van de kleur van het aspiraat niet meer uitgevoerd
- De ‘limonadetest’ wordt beschreven als mogelijke methode om te bepalen of de sonde in de
maag ligt bij de personen met een goede slikfunctie die mogen drinken, maar waarbij
moeilijk aspiraat kan worden verkregen of waarbij twijfel is over de pH van het aspiraat
- De richtlijn bevestigt opnieuw dat de auscultatiemethode niet toegepast moet worden als
methode om de juiste positie van de neusmaagsonde te bevestigen
Als het opzuigen van het maagsap niet lukt, kun je de volgende acties uitvoeren
- Vraag de zorgvrager om te draaien, zodat alsnog de tip van de sonde in het maagsap
terechtkomt
- Spuit nogmaals 5-10 ml lucht in met behulp van een 50 ml spuit. Dit kan de tip van neus-
maagsonde losmaken van de maagwand
- Breng de sonde wat verder of trek de sonde wat terug en trek opnieuw maagsap op. Lukt dat
niet, breng de sonde dan terug tot de oorspronkelijke positie
- Overleg met de arts. Eventueel kan er een röntgenfoto worden gemaakt. Een röntgenfoto
geeft de meeste zekerheid over de juiste liggen van de sonde
Eerst werd de ligging gecontroleerd met auscultatie. Beluisteren van de maagregio om de
controleren van de positie van de neus-maagsonde. Geeft aan dit niet betrouwbaar is voor controle.
Verwijderen van een neus-maagsonde
- Om aspiratie te voorkomen sluit je de sonde af met een kocher of je brengt een knik in de
sonde
- Vraag de zorgvrager uit te ademen tijdens het verwijderen van de sonde
- Trek de sonde rustig in een vloeiende beweging, uit de neus naar buiten
- Laat de zorgvrager zijn of haar neus snuiten na verwijdering van de sonde
Toedienen van sondevoeding via een neus-maagsonde
- Geef de sondevoeding bij voorkeur na de verzorging om overgeven en of aspiratie te
voorkomen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student1207. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.47. You're not tied to anything after your purchase.
