Summary
Samenvatting geschiedenis hoofdstuk 5 EN 6 havo 4
- Course
- Level
- Book
een samenvatting van hoofdstuk 5 en 6 van geschiedenis van havo 4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
irismuntel
Content preview
Geschiedenis samenvattingH5 & H6
Hoofdstuk 5 tijd van ontdekkers en hervormers
5.1 de wereld wordt groter
Kenmerkende aspecten
o Het begin van de Europese overzeese expansie
o Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het
begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
handel
Nieuwe zeeroutes ontdekt door Spaanse en Portugese zeelieden, later ook
Frankrijk, Engeland en Nederland. Al dit ontdekken leidde tot meer kennis van
de wereld en handels netwerken.
In de late middeleeuwen (1450) zuidelijke en noordelijke handelsnetwerk in
Europa werden verbonden. Brugge, Genua en Venetië de belangrijkste
handelssteden. Venetië had contacten met de arabische en Noord-Afrikaanse
handelaren.
De motieven voor ontdekkingsreizen waren handel drijven, het christendom
verspreiden en macht & status verspreiden.
In 14888 voer Bartolomeus Diaz als eerste om de Afrikaanse zuid punt. In
1497 bereikte Vasco da Gama als eerst de westkust van India, de Portugezen
hielden deze routes geheim. Zij hadden ook factorijen (nederzetting van
waaruit handel werd gedreven met het moederland, soms versterkt met een
fort en een garnizoen)
geloof
In 1492 werd in Spanje de Reconquinsta voltooid, iedereen in Spanje moest
katholiek worden, dit deden ze om de eenheid van hun landen en hun macht
te beschermen. Ook deden ze dit om de joden te bestrijden, veel joden
bekeerde zich maar bleven in het geheim het jodendom uitoefenen.
kolonisatie
Columbus wou naar indie via het westen (1492) maar kwam toen per ongeluk
Amerika tegen. Het is vernoemd naar Amerigo Vespucci. Na Columbus gingen
meer conquistadores deze kant op voor goud. In 1519 viel Hernan Cortes het
gebied van de Azteken binnen. Zij hadden hoog ontwikkelde cultuur en
hadden de meeste macht in midden en zuid Amerika. Samen met andere
volkeren die niet de Azteken waren voerde de ontdekkingsreizigers oorlog, in
1521 gaven de Azteken zich over.
De oorspronkelijke bevolking ging bijna allemaal dood omdat ze heel zwaar
werk moesten doen als dwangarbeiders of omdat hun lichaam niet bestand
was voor ziektes die de Spanjaarden met zich meebrengen.
Bartolome de las casas vond dat ze de oorspronkelijke bewoners beter
moesten behandelen, en dat de Spanjaarden dan maar slaven uit Afrika
moesten halen. Door dit pleidooi kregen de oorspronkelijke bewoners in 1542
rechten. iedereen moest zich ook gaan bekeren tot het christendom, in het
geheim bleven zij in hun eigen goden geloven (natuur goden).
Er ontstond een handels driehoek tussen Europa, Afrika en Amerika. Spanje
verbood andere landen om handel te drijven met Amerika.
, 5.2 een nieuw mens- en wereldbeeld
Kenmerkende aspecten
o Het veranderende mens en wereldbeeld van de renaissance en he
begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
o De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
wetenschap
Doordat in de middeleeuwen alles gefocust was op god en het christendom,
gold dit ook voor kunst en wetenschap, veel van de Griekse leer was niet
overgebracht in de middeleeuwen omdat het niet overeen kwam met het
christendom.door het nieuwe contact met het midden-oosten en met
arabische wetenschappers wouden mensen weer meer weten over
verklaringen die afwijken van de bijbel. De nieuwe wetenschap humanisme
kwam op, wetenschap waar de mens centraal staat en waar ze veel
onderzoeken door te experimenteren, door bijvoorbeeld lijken te ontleden.
Toen de Nederlandse humanist Desiderius Erasmus de bijbel wou vertalen
kwam hij heel veel vertaalfouten tegen in de Vulgaat, de bijbel die de
katholieke kerk gebruikte. Hiermee zette Erasmus de eerste stap naar de kerk
hervorming.
Kunst
Kunstenaars begonnen de stijl van de oudheid weer over te nemen, de
klassieke kunst beleefde een renaissance
5.3 de kerkhervorming
Kenmerkende aspecten
o De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijk kerk in
west Europa tot gevolg had.
hervorming
In de middeleeuwen bepaalde de kerk alles, er was al vaker geprobeerd om
de kerk te hervormen maar dat was allemaal mislukt. Er was veel corruptie in
de kerk en de heilige mensen hielden zich niet aan de regels en hadden vaak
meerdere vrouwen en hele grote luxe huizen. Zij maakte misbruik van hun
machtspositie. Hus had hier commentaar op en werd vermoord. Erasmus was
een inspiratie voor maarten Luther. Maarten Luther was jurist en theoloog, in
1517 publiceerde hij 95 stellingen tegen de misstanden in de kerk. Hij wou
een kerkhervorming of reformatie.
Hij bekritiseerde ook de joodse eredienst, in 1543 noemde hij ze lui en op
geld belust. De paus begon in 1518 een ketter proces tegen Luther, hij kreeg
een kerkelijke ban. De volgers van Luther gingen kerkgemeenschappen
stichten en kregen steun van vorsten in het Duitse rijk. Er kwam een
kerkensplitsing, in 1555 kwam op initiatief van Karels broer Ferdinand de
Augsburgse Religievrede tot stand. Karel beschouwde dit als een persoonlijke
nederlaag en trad af.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irismuntel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now