Samenvatting Memo Historische Context 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
0 view 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Memo : geschiedenis voor de bovenbouw
In deze samenvatting komen alle deelcontexten van de Historische context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden naar voren. Kenmerkende aspecten, belangrijke historische gebeurtenissen, begrippen en belangrijke namen zijn allemaal gemarkeerd met een speciale kleur zodat ze makkelijk terug te vin...
Deelcontext 1: Opstand in de Nederlanden (1515 - 1572)
In 1515 werd Karel V heerser over deel van de Nederlanden, vanaf 1543 heerser
over alle 17 gewesten → Heer der nederlanden, keizer Duitse Rijk, aartshertog
Oostenrijk, koning Spanje (1500-1558)
Nederlanden waren verstedelijkt: veel inwoners in steden door profiteren van
oplevende handel en geldeconomie in 15e eeuw → deel belasting aan Karel V in
ruil voor privileges: zelf verdedigingsmuren bouwen & eigen rechtspraak regelen
→ De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
Oorzaken onvrede Nederlanden (Verloop opstand 6.1):
- Karel V voerde politiek van centralisatie (centraal bestuur: hele grondgebied
gelijke wetten/belastingen) → Het begin van staatsvorming en centralisatie &
Het streven van vorsten naar absolute macht → Brussel politieke centrum
Nederlanden → Karel V richt de 3 Collaterale Raden op (1531):
1. Raad van State: advies beleid 17 gewesten
2. Geheime Raad: wetten opstellen en handhaven
3. Raad van Financiën: begrotingen opstellen en hield zich bezig met verzoeken
om geld aan alle steden en gewesten
- Religieuze onrust → de Reformatie (zie Reformatie 5.3) → Karel V laat Luther
in 1521 op Rijksdag in Worms verschijnen om hem de kans te geven zijn
kritiek terug te nemen: Luther weigerde dit en hiermee werd de scheuring
in de christelijke kerk een feit → hiervoor werd alleen geprobeerd kerk van
binnenuit te hervormen → De protestantse Reformatie die de splitsing van de
christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had → onvrede over
kettervervolgingen
- Belastingen werden verhoogd vanwege crisis → hoge graanprijzen
- Calvinisten hoeven vorst niet te gehoorzamen
Karel V bleef echter katholiek en vond dat de onrust in zijn rijk veroorzaakt werd
door protestanten → probeert protestantisme de kop in te drukken, maar lukt
niet: in Duitsland geldt voortaan “cuius regio, eius religio” (wiens gebied, diens
gebed) → vrede van Augsburg 1555. In de Nederlanden worden de Bloedplakkaten
ingesteld (1550) → ketters krijgen voortaan de doodstraf.
, In 1555 volgt Filips II zijn vader Karel V op, kettervervolgingen worden doorgezet →
Nederlanders niet mee eens, ook katholieken niet → wilde dat Filips privileges en
oude vrijhouden zou respecteren. In 1566 dient groot aantal edellieden een
Smeekschrift in: verzoek om kettervervolgingen te stoppen. Filips II was er niet maar
landvoogdes Margaretha v Parma besloot vervolgingen tijdelijk stil te leggen.
Calvinisten hadden hierdoor kans om naar calvinistische preken te gaan (geen
kerken want verboden dus preken in buitenlucht → hagenpreken) Einde van de
zomer escaleerde de situatie: Beeldenstorm → Voor Filips bewijs dat ketters vervolgd
moeten worden → stuurt Hertog van Alva (1567) → richt Raad van Beroerten
(Bloedraad) op → speciaal voor beeldenstorm schuldigen
Duizenden mensen ontvluchten de Nederlanden met de komst van Alva, waaronder Willem
van Oranje (hoog edelman & stadhouder) → zelf katholiek, maar tegen
kettervervolgingen. Gaf watergeuzen toestemming om tegen Filips te vechten
vanaf water → Vanaf de verovering van Den Briel in 1572 sloten steeds meer
steden zich aan bij de Opstand → Willem van Oranje werd onbetwiste leider van
de Opstand.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maideclercq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
