Summary
Begin je jaar goed en voorbereid met deze samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Een samenvatting gemaakt met boek en lessen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
anaisweyenberg
Content preview
Juridische bronnen1. Wat is een recht?
Domitius ulpianus “ubi societas, ibi ius”
Verschillen tussen samenlevingen/ staten
o Volk
o Grondgebied
o Politieke organisatie
o International erkenning
Staat vs rechtstaat
o Scheiding der machten
o Media
o Reclama
o Mensenrechten
Verband met heersende economische opvattingen
o Kapitalisme
o Communisme
Verschillende soorten rechstregels:
Berechtingsregels (= procesrecht)
Wijzigingsregels
Verkenningsregels (= gelding, interpretatie en verhouding)
Enkele verbanden
Recht en godsdienst (belang secularisatie)
o Kerk vs staat
Recht en moraal (positivisme vs natuurrecht)
o Wat is goed en wat is slecht?
Recht en sociale zeden (temporeel en cultureel bepaald)
o Sekualiteit
Doel van het recht: het ordenen van een samenleving van mensen
Recht en rechtszekerheid
Recht en rechtsvaardigheid
o Aristoles: verdelde vs vergeldende rechtvaardiheid, of publiekrecht vs
privaatrecht
Het recht als middel
Op niveau van rechtsregel (= gedragsregel of normen)
Op niveau van de rechtspraak
Op niveau van de rechtshandhaving (= afduringbaarheid)
Geen eenvormige defenitie, wel enkele belangrijke elementen
Recht = een verzameling van rechtsregels in materiele zin en worden gecreerd door
mensen die hun samenleving willen ordenen. Het toepassen en afduring van deze
regels moeten bijdragen tot een vreedzaam en rechtvaardige samenleving
, 2. Indeling van het recht
Objectief vs subjectief
Objectief = verzameling rechtsregels
Subjectief = rechten en plichten die u ontleent (voortvloeiend uit objectief)
Materieel vs formeel recht
Materieel = bewijs, inhoud van rechten en plichten
Formeel = interpretatie van het bewijs, zelden vatbaar voor interpretatie
Het recht wordt onverdeeld in domeinen
Volgens de activiteiten die de regels ordent (bv. Fiscaal recht)
Volgens de techniek waarmee de regels worden geordend (bv. Strafrecht)
Volgens het niveau van totstandkoming van de regels (bv. Europees recht)
Onderscheid heeft zowel een didactisch als rechtstheoretisch nut
Klassieke onderscheid tussen privaatrecht en publiekrecht
Privaatrecht: recht van de burger
o Private belangen
o Relaties tussen burgers
Publiekrecht: het recht van het handelen van de overheid
o Algemeen belang
o Veiligheid voor alle mensen
o Gezondheid vb. doktersrekeningen worden terugbetaald
Onderscheid is hans voor een groot deel achterhaald
Privépersonen kunnen worden belast met overheidstaken en overheden
kunnen deelnemen aan het privaatrechtelijke rechtsverkeer
Vervlechting private belangen en algemeen belang
o Bv. Sluiting Ford Genk te Genk
o Bv. Aankoop mondmaskers
Niet altijd een duidelijk onderscheid tussen privaat – en publiekrecht
o Rechtstakken (bv. Sociaal zekerheidsrecht)
o Rechtsinstellingen (bv. Huwelijk)
,Sluitende opdeling privaat/publiekrecht onmogelijk
Privaatrecht Publiekrecht
o Personen- en familierecht o Staatrecht
o Familaal vermogingsrecht o Administratief recht
o Verbintenissenrecht o Sociaal recht
o Zakenrecht o Strafrecht
o Handelsrecht o Strafprocesrecht
o Vennootschapsrecht o Fiscaal recht
o Sociaal recht o Europees recht
o Burgerlijk procesrecht o Internationaal recht
o Internationaal privaatrecht
Afdwingbaarheid van rechtsregels kent verschillen categorieën:
Aanvullend recht of suppletief recht
o Legislatieve indicatie
Dwingend recht of imperatief recht
o Bescherming van private belangen
Openbare orde en goed zeden
o Bescherming van het algemeen belang (regels van economisch en morele
fundament)
Rechtsregels hebben steeds een materieel, personeel en territoriaal
toepassingsgebied
Grensoverschrijdende zaken/ bevoegdheid, recht en uitvoering
3. De bronnen van het recht
Trias politica: scheiding der machten (checks en balances)
o Oorsprong (de l’esprit des lois: charles montesqueiu, 1748)
o Die staatsmachten: VM – UM en RM
o Belang van iedere staatsmacht is grondwettelijk verankerd
Grondwet
o Aanvang = de vorm van de staat
o Hieraan kan je zien wat er belangrijk is in een staat
Verschillende rechtsbronnen (hiërarchie der rechtsbronnen)
o Materiële rechtsbronnen (= factoren die een inhoudelijke invloed
uitoefenen op het vormen van het recht)
Politieke bronnen, feitelijke bronnen, ideologische bronnen,
rechtsfilosofische en rechtstheoretische bronnen en juridische
inspiratiebronnen)
o Formele rechtsbronnen (= uiterlijke verschijningsvormen van geldend
recht)
, (1) Wet, (2) rechtspraak, (3) rechtsleer, (4) gewoonte, (5) algemene
rechtsbeginselen en (6) billijkheid
1. De wet
= dit is een algemene regel die door de bevoegde overheid wordt
uitgevaardigd en algemeen bindend is voor wie eraan is onderworpen
(personeel en territoriaal)
Een wet is materiële zin: inhoud is van belang, uitgevaardigd door een
bevoegde overheid en afdwingbaar
Een wet in formele zin : vorm is belangrijk, uitgevaardigd door de
gezamenlijke werking van twee/ drie takken van de wetgevende macht en
afdwingbaar
A. De wet op federaal niveau
1. De grondwet
Bijzondere structuur (historisch te verklaren)
Uiting van een democratische staat (niet noodzakelijk)
In regel moeilijk te wijzigen (art. 195 Gw. – logge procedure + dubbele
2/3de meerderheid)
2. Bijzondere wetten
Procedure conform art. 4 Gw. (2/3 de meerderheid + 1/2 de + 1 in elke
taalgroep)
De grondwet = een verzameling van fundamentele rechtsregels en nationaal de
belangrijkste norm in de hiërarchie der normen
Hoewel veel rechtsstaten een Grondwet hebben, is dit geen vereiste om
een rechtsstaat te zijn
Een Grondwet is wel een kenmerk van een federale staat (↔ een
confederale staat heeft een verdrag)
De grondwet is een momentopname en kan vergeleken worden met een
foto
De grondwet verschilt in tijd en ruimte en geeft identiteit van de staat weer:
o De grondwet van de Verenigde Staten van Amerika omvat minder
artikelen dan de Belgische grondwet, en omvat andere bepaling
o Art. 25 van de grondwet omvatte in 1831 iets anders onder de term
“drukpers” dan in 2016
De grondwet moet regelmatig worden aangevuld of worden herzien om
haar actueel te houden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anaisweyenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now