AK samenvatting Capter 2 Cities les aantekeningen + boek samenvatting
All for this textbook (4)
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Aardrijkskunde
2
All documents for this subject (2404)
10
reviews
By: meinove73 • 1 year ago
By: tinavgra • 1 year ago
By: oechies • 1 year ago
By: cherylsevannah5 • 1 year ago
By: marcel57 • 1 year ago
By: maartjevrijnsoever • 1 year ago
By: albertveenhof • 1 year ago
Show more reviews
Seller
Follow
laura10s
Reviews received
Content preview
Aardrijkskunde samenvatting
1.1 Gebergten
Hoe is de Himalaya ontstaan?
Bij het openbreken van Pangea is een kleine Indische plaat afgebroken vanaf
het zuiden van Afrika en daarna met een snelheid van 16 tot 20 cm per jaar
richting het noorden gegaan. De oceaan die tussen India en de rest van Azië lag
werd steeds kleiner. Bij de botsing van de Indische en de Euraziatische plaat is
een stuk oceaanbodem van de Indische plaat onder de Euraziatische plaat
gedoken. Daarbij ontstond vulkanisme. Toen daarna India tegen de rest van
Azië botste, begon de Himalaya pas echt hoog te worden.
Hoe komen er fossielen op bergen?
Op de Himalaya vindt je verschillende soorten gesteenten. Ook vind je
gesteenten met daarin fossielen van dieren die op de zee leven. Maar hoe
komen die fossielen op een berg terecht? Er lag vroeger een oceaan tussen
India en de rest van Azië. Rivieren die op die oceaan uitkwamen namen
materiaal als zand en klei mee. Dat kwam op de bodem van de oceaan terecht.
Die lagen zand en klei kwamen bij het sluiten van de oceaan tussen India en de
rest van Azië terecht en waren samengeperst tot een gesteente. Dat gesteente
werd door de enorme druk geplooid en tot ver boven zeeniveau omhoog
geduwd. Daarbij is de oceaanbodem onderdeel geworden van het
plooiingsgebergte de Himalaya.
Hoe ontstaat steen uit vulkanen?
In gebergten komen ook gesteenten voor die ontstaan uit vulkanen. Het
vloeibare materiaal magma dat in vulkanen zit, stolt onder de grond en wordt
bikkelhard. Het stollingsgesteente dat hierbij ontstaat is onregelmatig gevlekt.
We noemen het graniet. Door het wegslijten van gesteente erboven komt
graniet aan de oppervlakte te liggen.
Jonge gebergten Oude gebergten
Hoge/scherpe toppen Lage/afgeronde toppen
Veel hoogteverschil [veel reliëf] Weinig hoogteverschil [weinig reliëf]
Snelle verwering Langzame verwering
Snel stromende rivieren Langzaam stromende rivieren
Snelle erosie Langzame erosie
, 1.2 gesteente veranderd
Wat is mechanische verwering?
Bergtoppen bestaan uit hard gesteente, zo’n enorme bergtop word langzaam
afgebroken. Het uit elkaar vallen van gesteenten noem je verwering.
Mechanische verwering kan op drie manieren gebeuren
1 vorstverwering, In een gesteente zit een aantal scheuren en spleten. Na een
regenbui komt hier water in. Wanneer ’s nachts de temperatuur onder het
vriespunt komt, zal dit water bevriezen. En water dat bevriest zet een heel klein
beetje uit. Daardoor worden de scheuren en spleten steeds groter. Als dat
vaker gebeurd breekt er uiteindelijk een stuk af.
2 verwering door temperatuurverschillen, Als een steen overdag heel warm
wordt door de zon en ’s nachts afkoelt tot onder het vriespunt zet de steen uit
en krimpt hij. Daardoor zal de steen uiteindelijk in stukken breken
3 Biologische verwering [verwering door plantenwortels], daarbij zorgen
plantenwortels voor het openbreken van gesteenten. Wortels dringen het
gesteente binnen via spleten. Als de wortel in de steen dikker wordt kan dat de
steen laten breken.
Wat is chemische verwering?
Bij chemische verwering verandert gesteente van samenstelling door de
werking van zuurstof en vocht op het gesteente. Een voorbeeld is ijzer dat
veranderd in roest. De snelheid van de chemische verwering ligt aan het
klimaat. In een warm en vochtig klimaat verweert het steen sneller dan in een
koud of droog klimaat.
Hoe ontstaan grotten?
Grotten ontstaan doordat het gesteente is opgelost. Via spleten in het
gesteente sijpelt regenwater naar beneden. Door de plantenwortels is het
water zuur geworden. Het zure water lost gesteente op en daardoor ontstaan
gangenstelsels. Die gangenstelsels groeien uit tot grotten.
Waarom zijn er alleen grotten in Zuid-Limburg?
Die grotten zijn alleen in Zuid-Limburg omdat daar dicht onder het
aardoppervlak kalksteen ligt. Dat ontstaat door het samenpersen van
kalkhoudende resten van zeedieren, lost op in zuur water.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laura10s. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.36. You're not tied to anything after your purchase.
