Dit is een uitgebreide samenvatting van alle leerstof biologie voor het toelatingsexamen arts/tandarts in België (volgens het leerstofoverzicht van 2023). De leerstof wordt ondersteund door handige afbeeldingen en zo veel mogelijk tabellen/schema's. Ook zijn er algemene tips en andere handige bron...
Thanks for your review! What didn't you like about it?
By: keremalhan03 • 2 year ago
By: morgan094 • 2 year ago
Translated by Google
Thanks for your review! :)
By: mohamedtahra • 2 year ago
By: morgan094 • 2 year ago
Translated by Google
what didn't you like about it? :)
By: mohamedtahra • 2 year ago
Translated by Google
I accidentally clicked on it, I apologize. Once I go through the document, I will give an objective rating.
By: morgan094 • 2 year ago
Translated by Google
Okido! Thanks for letting you know:)
By: mohamedtahra • 2 year ago
Translated by Google
There is no math document? In preparation for the state exam
By: morgan094 • 2 year ago
Translated by Google
No, indeed, I did not make a summary of math as it is mainly exercises that you have to do for this. If you would like to know which books/documents I used for that (not a summary), you can send me a message and I'll help you! :)
By: nicksnels • 3 year ago
Translated by Google
Super handy summary with practical tips and linking to additional educational videos..
By: morgan094 • 3 year ago
Translated by Google
Thank you for your review! :)
Show more reviews
Seller
Follow
morgan094
Reviews received
Content preview
KIW Leerstofoverzicht 2023
1
,INHOUD
Voorwoord ...................................................................................................................................................................................5
Algemene voorwaarden ..........................................................................................................................................................5
Bronnen ...................................................................................................................................................................................5
Begrippenlijst ..........................................................................................................................................................................5
Structuur samenvatting ...........................................................................................................................................................5
Digitalisering ............................................................................................................................................................................5
Extra hulp nodig?.....................................................................................................................................................................5
Wat vind je van de samenvatting? ..........................................................................................................................................6
Basisconcepten uit de biologie ....................................................................................................................................................6
De eukaryote cel: bouw en functie van celorganellen ............................................................................................................6
Lichtmicroscopische en elektronenmicroscopische bouw ..................................................................................................6
Bouw en functie van celorganellen en -structuren............................................................................................................10
Schema onderdelen bouw en functie ................................................................................................................................15
Eenheidsmembraan ...........................................................................................................................................................16
Verschil plant- en dierlijke cel ............................................................................................................................................18
Uitwisseling van stoffen tussen cel en milieu .......................................................................................................................18
Verschil passief en actief transport ...................................................................................................................................18
Diffusie ...............................................................................................................................................................................19
Osmose ..............................................................................................................................................................................19
Actief transport ..................................................................................................................................................................20
Stofwisseling en energetische omzettingen in de eukaryote cellen en organismen ............................................................22
Belang van water ...............................................................................................................................................................22
Belang van mineralen en ionen .........................................................................................................................................22
Moleculaire bouw en functie macromoleculen .................................................................................................................23
Celmetabolisme .................................................................................................................................................................28
Cellulaire vertering ............................................................................................................................................................28
Fotosynthese .....................................................................................................................................................................28
Lichtreactie ........................................................................................................................................................................28
Donkerreactie ....................................................................................................................................................................30
Invloed van chemische en fysische factoren .....................................................................................................................32
Celademhaling ...................................................................................................................................................................32
Aërobe celademhaling .......................................................................................................................................................34
Invloed van fysische en chemische factoren .....................................................................................................................37
Verband celademhaling en fotosynthese ..........................................................................................................................37
2
, Rol van enzymen ................................................................................................................................................................37
Rol van ATP ........................................................................................................................................................................38
Erfelijke informatie ................................................................................................................................................................39
DNA en RNA .......................................................................................................................................................................39
Eiwitsynthese .....................................................................................................................................................................41
TRNA ..................................................................................................................................................................................44
Proces ................................................................................................................................................................................44
Posttranslationele wijzigingen ...........................................................................................................................................46
Genregulatie ......................................................................................................................................................................48
Mutaties.............................................................................................................................................................................48
Karyogram..........................................................................................................................................................................51
Celvermeerderng ...................................................................................................................................................................52
Celcyclus ............................................................................................................................................................................52
DNA-replicatie....................................................................................................................................................................54
Werking van DNA-polymerase ...........................................................................................................................................55
PCR (polymerase chain reaction) .......................................................................................................................................58
Chromatine, chromosoom, karyogram..............................................................................................................................59
Verschillende soorten celdelingen.....................................................................................................................................59
Verloop van mitose en cytokinese in een dierlijke cel .......................................................................................................61
Belang van de mitose .........................................................................................................................................................64
Meiose ...............................................................................................................................................................................65
Verschillen tussen mitose en meiose ................................................................................................................................71
Belang van meiose .............................................................................................................................................................71
Verschillen tussen mitose en meiose ................................................................................................................................74
Erfelijkheid.............................................................................................................................................................................76
Begrippen ...........................................................................................................................................................................76
Mono- en dihybride kruising..............................................................................................................................................77
Gekoppelde genen, recombinatie .....................................................................................................................................78
Stambomen .......................................................................................................................................................................78
Evolutie..................................................................................................................................................................................81
Wetenschappelijke argumenten........................................................................................................................................81
Theorie van Darwin ............................................................................................................................................................82
Moderne evolutietheorie ..................................................................................................................................................82
Natuurlijke en kunstmatige selectie; drift .........................................................................................................................82
Ontstaan van soorten en de rol van isolatie ......................................................................................................................83
Evolutie van de mens: factoren die een rol spelen bij hominisatie ...................................................................................84
3
, Menselijke voortplanting ......................................................................................................................................................85
Bouw en functie mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen ................................................................................85
Hormonale regeling vruchtbaarheid..................................................................................................................................89
Verloop oögenese ..............................................................................................................................................................91
Spermatogenese ................................................................................................................................................................92
Bevruchting verloop...........................................................................................................................................................92
Zwangerschap en geboorte ...............................................................................................................................................93
Anticonceptie .....................................................................................................................................................................94
Medisch begeleide voortplantingstechnieken...................................................................................................................95
Skelet- en bewegingsstelsel van de mens .............................................................................................................................95
Skeletonderdelen ...............................................................................................................................................................96
Spierweefsels .....................................................................................................................................................................97
Werking dwarsgestreepte spier .........................................................................................................................................97
Interactie tussen skelet en spieren voor beweging ...........................................................................................................97
Zenuwstelsel of neuraal coördinatiestelsel ...........................................................................................................................97
Zenuwcel of neuron: bouw en functie ...............................................................................................................................98
Samenhang prikkel, receptor, zenuwimpuls, synaps en effectororgaan ...........................................................................98
Hormonaal of endocrien coördinatiestelsel ..........................................................................................................................99
Kleine inleiding homeostase ..............................................................................................................................................99
Hormonale regulatie bloedsuikerspiegel ...........................................................................................................................99
Mijn bronnen (voor de samenvatting).................................................................................................................................... 100
Extra bronnen per onderwerp ................................................................................................................................................ 101
Praktisch (verloop examen) .................................................................................................................................................... 104
Algemene tips ......................................................................................................................................................................... 104
Begrippenlijst .......................................................................................................................................................................... 105
Eindwoord............................................................................................................................................................................... 105
4
,VOORWOORD
Dit is een samenvatting voor het toelatingsexamen arts/tandarts voor het deel biologie. Het is opgesteld met behulp van
het leerstofoverzicht van het toelatingsexamen voor 2023
(https://toelatingsexamensvlaanderen.be/voorbereiding/leerstofoverzicht-kiw ). Ik zal in de samenvatting telkens verwijzen
naar dit leerstofoverzicht zodat je duidelijk weet wat je moet kennen volgens hun richtlijnen. Dit zal telkens in de
lichtgroene kaders onder de titel staan.
ALGEMENE VOORWAARDEN
Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin behoren. Dit is auteursrechtelijk
beschermd en als dit verspreid wordt, ben ik genoodzaakt om acties te ondernemen.
BRONNEN
Ik heb op het einde van de samenvatting allerlei bronnen gezet (vb youtube filmpjes, websites, oefeningen, quizjes..) per
onderwerp. Ik heb ervoor gekozen om deze helemaal op het einde te zetten in plaats van in de samenvatting te verwerken
zodat als je deze zou afprinten, je wat bomen kan besparen door de laatste pagina’s er af te halen .
BEGRIPPENLIJST
Ik heb 2 begrippenlijsten gemaakt op Quizlet (een lange en een korte). Beiden zal ik op het einde van de samenvatting
geven (de link en het wachtwoord). Ik hoop zo dat je interactief ook wat biologie kan leren.
STRUCTUUR SAMENVATTING
Ik heb in de inhoudstafel elk onderwerp gezet dat ik bespreek, maar dit zijn eigenlijk gewoon de onderwerpen van het
leerstofoverzicht. Ik wou hier toch nog even een kleine uitleg geven zodat je er makkelijker mee kan werken. Je zal zien dat
de titel altijd in een balkje staat. Daaronder staan de puntjes van het leerstofoverzicht (dus de zaken die je zou moeten
kunnen voor het toelatingsexamen). Dit heb ik er bijgezet zodat je een beter beeld hebt van wat je moet kunnen. Deze
puntjes zijn in een apart ‘balkje’ gezet dat een kleur heeft gekregen. Deze kleur. Daar onder heb je telkens de uitleg
gegeven (op basis van die puntjes van de examencommissie). Soms heb ik in een andere kleur: de deze nog tips gegeven of
eventueel ‘extra hulp’’ . Op het einde vind je ook nog algemene tips (voor het toelatingsexamen) en wat meer
praktische uitleg. Veel succes!
DIGITALISERING
Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken. Sommige mensen drukken ze af om zo
bepaalde zaken te kunnen markeren of andere bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat er steeds meer nood
is aan digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om naar een bepaald onderdeel te gaan.
Sommigen waren zich daar niet van bewust dus daarom dat ik het even zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de
behoefte voor hebt
EXTRA HULP NODIG?
Heb je het gevoel dat je extra hulp of oefening nodig hebt bij het verwerken van de leerstof van het examen en wil je hierop
optimaal voorbereid zijn? Bij ‘Examenspecialist’ geef ik samen met een andere lesgever lessenreeksen voor hoe je je het
beste kan voorbereiden op dit deel aan de hand van oefeningen, proefexamens en een cursus. Samen hebben we
ondertussen al meer dan 10 jaar ervaring en kunnen we ervoor zorgen dat jij het examen helemaal onder de knie hebt!
Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten, mag je me altijd een berichtje sturen of je kan via het contactformulier op onze
website contact met ons opnemen.
5
, Meer info vind je op onze website: https://www.examenspecialist.be/
Indien je meer wil weten over de activiteiten die we organiseren zoals bijvoorbeeld (soms online) proefexamens en gratis
oefensessies, kan je ons ook op facebook volgen.
WAT VIND JE VAN DE SAMENVATTING?
Ik vind het altijd leuk om feedback te krijgen. Ik steek hier veel moeite in en ik hoop dat ik op deze manier zo veel mogelijk
mensen kan laten slagen voor hun examen. Om die reden zou ik je willen vragen om een beoordeling achter te laten. Dat
zou echt veel voor mij betekenen . Moest je toch nog opmerkingen hebben over hoe het beter kan, mag je altijd iets
laten weten in een berichtje.
Verder wens ik je nog veel succes met je examen en moesten er vragen zijn, aarzel dan niet om contact op te nemen!
BASISCONCEPTEN UIT DE BIOLOGIE
DE EUKARYOTE CEL: BOUW EN FUNCTIE VAN CELORGANELLEN
• De eukaryote cel: bouw en functie van de celorganellen ➔
lichtmicroscopische en elektronenmicroscopische bouw van dier-
en plantencel
• Bouw en functie van celorganellen en -structuren: kern,
plastiden, mitochondriën, endoplasmatisch reticulum, Golgi-
apparaat, lysosomen, ribosomen, celmembraan, cytoskelet
(microfilamenten, microtubili), centriolen, celwand, vacuole
• Eenheidsmembraan: bouw en functie
• Verschil tussen dier- en plantencel
LICHTMICROSCOPISCHE EN
ELEKTRONENMICROSCOPISCHE BOUW
Het is natuurlijk ook belangrijk om het verschil tussen prokaryoten
en eukaryoten even kort uit te leggen. Hieronder staat ook een tabel waarin de verschillen opgesomd worden
Prokaryoten: GEEN celkern (in bacteriën)
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller morgan094. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $19.20. You're not tied to anything after your purchase.
