Opleiding Assistent Drogist, hoofdstuk 2.3 Huid deel 1.
Samenvatting gemaakt in het jaar 2021 met de wijzigingen die zijn ingegaan in maart 2021. Het document is up-to-date.
2.3 Huid deel 1
De huid heeft van alle organen het grootste oppervlak, ongeveer 1,65 m2.
Functies huid: waterbestendig, bescherming, biedt steun en vorm aan het
lichaam, vervoer en afgifte van afvalstoffen, temperatuurregulatie, opslag
vetreserve, transpiratie, productie van vitamine D, nodig voor de botvorming, voedsel- en
zuurstofvoorziening van het lichaam, zintuiglijke functie: tasten en voelen,
communicatiemiddel.
De huid biedt bescherming tegen: koude, hitte en zonnestraling, UV licht, pijnprikkels, druk,
stoten, schaven en verwondingen, infecties door micro-organismen, het verlies van vocht en
warmte, een teveel aan water. De huid is stevig zodat ze beschermt tegen verwondingen,
maar is tegelijk soepel zodat beweging mogelijk is.
Opperhuid
Beschermt tegen: micro-organismen, schadelijke stoffen, UV-straling.
Er worden voortdurend nieuwe huidcellen gemaakt in de opperhuid. Oude huidcellen
worden afgestoten als kleine schilfertjes. De huidcellen van de opperhuid sluiten nauw op
elkaar aan. Water, micro-organismen en schadelijke stoffen kunnen niet door de gezonde
opperhuid heen. De beschermende werking gaat verloren als de opperhuid wordt
beschadigd of lang blootstaat aan vocht.
Vocht verweekt de huid, zodat de huidcellen niet meer goed op elkaar aansluiten. Vocht en
schadelijke stoffen kunnen dan de huid in, maar water kan er ook uit verdampen.
Talg houdt de opperhuid soepel, beschermt tegen vocht én zorgt dat de huid niet uitdroogt.
Lederhuid
De laag onder de opperhuid is de lederhuid. Hij bestaat uit bindweefsel dat steun en
stevigheid geeft aan het lichaam.
In de lederhuid liggen de kleinste bloedvaten (haarvaten), de talgklieren, haarwortels en de
zweetklieren. Talg wordt in de lederhuid gemaakt. In deze huidlaag bevinden zich verder
pigmentcellen die het zonlicht wegvangen en de bruine kleur aan de huid geven en cellen die
indringers en schadelijke stoffen bestrijden: afweercellen.
Onderhuid (onderhuids bindweefsel)
Bestaat vooral uit vet. De onderhuid beschermt het lichaam tegen stoten en kou.
Een gezonde huid beschermt tegen micro-organismen maar de huid is een gemakkelijk
doelwit voor allerlei aandoeningen. Bij beschadiging van de opperhuid kunnen micro-
organismen zich soms in de huid nestelen.
Wanneer micro-organismen huidklachten veroorzaken is de bron vaak moeilijk te vinden.
Micro-organismen die ziekten veroorzaken: pathogene(ziekteverwekkende) micro-
organismen/ziektekiemen, deze micro-organismen scheiden giftige stoffen uit (toxinen).
1
,Virussen
Virussen zijn de kleinste micro-organismen.
Als een virus een lichaamscel binnendringt, gaat de cel antistoffen maken.
Huidziekten door virussen: mazelen, griep, waterpokken, gordelroos, wratten.
Bacteriën
Bacteriën zijn ééncellige, levende organismen die verschillende vormen kunnen hebben.
Bacteriën uit straatvuil of uit een hondenbeet, kunnen bij een infectie via de huid
bijvoorbeeld leiden tot tetanus -> bescherming tetanusinjectie.
Schimmels en gisten
Schimmels en gisten zitten, evenals normale huidbacteriën, op de huid en de slijmvliezen. Ze
spelen een rol bij de afweer.
In een gezond lichaam is het aantal schimmels, gisten en bacteriën met elkaar in evenwicht.
Maar als één van de drie ineens sterk kan groeien ontstaan er klachten. Het evenwicht raakt
verstoord en er kan een schimmel- of gistinfectie optreden. Dit gebeurt soms als de huid
beschadigd wordt, of in een warme, broeierige huidplooi, of bij een lage weerstand.
Verwondingen
Kleine wonden
Om een besmetting met micro-organismen zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk
dat de huid intact blijft.
Behandeling: reinigen en desinfecteren, op het type aandoening afgestemde behandeling.
Reinigings- en ontsmettingsproducten, werkzame stoffen: Povidonjodium, Chloorxylenol.
Verschillende wonden
Bij een wond in de huid is de bescherming tegen bacteriën, schimmels en andere
ziekteverwekkers onderbroken.
Als de wond geïnfecteerd raakt, kan er een ontsteking van het onderliggende huidweefsel
ontstaan met pus en een zwelling (abces). Als een abces niet goed wordt behandeld, kan
iemand uiteindelijk ernstig ziek worden.
Wondgenezing
De wond bloedt doordat de bloedvaatjes in en onder de huid zijn beschadigd, hierdoor
worden vuil en bacteriën uit de wond gespoeld. De wond even laten doorbloeden is goed.
De bloedvaatjes trekken samen en er worden bloedstolsels gevormd waardoor de
bloedvaatjes worden afgesloten, dit stopt de bloeding.
Het gestolde bloed vormt samen met vocht uit het onderliggende weefsel, een korst, deze
korst beschermt de huid tegen uitdroging en binnendringen van bacteriën.
Soms ontstaat er een ontstekingsreactie met klachten als roodheid, zwelling, warmte en
pijn. Vanuit de onderliggende huid wordt een nieuwe huid gevormd.
De eerste laag is glanzend en rood van kleur, omdat er veel nieuwe bloedvaatjes worden
gemaakt. Daarboven ontstaat een nieuwe buitenste huidlaag, waarbij er soms een litteken
achterblijft.
Brandwonden
2
, Eerstegraads: de opperhuid is aangetast, de huid is rood en doet pijn. Er is een lichte
zwelling en de huid kan een beetje warm aanvoelen. Genezen meestal snel, zonder speciale
behandeling en zonder littekens.
Tweedegraads: ook een blaar, onder de blaar is er een roze wond, soms met witte vlekken.
Derdegraads: onderhuidse lagen zijn aangetast. De wond is witgeel tot bruinzwart van kleur,
niet pijnlijk, omdat de zenuwen kapot zijn, en men dus niets voelt.
Bij kinderen is hun opperhuid dunner en kwetsbaarder dan de huid van een volwassene.
Zelfs water van 60 graden zoals dat uit de warme kraan komt, kan bij een dunne huid al
diepe brandwonden veroorzaken.
Tips bij brandwonden
- Koel onmiddellijk met lauw stromend leidingwater gedurende 10 minuten.
- Eerst water, de rest komt later
- Voorkom onderkoeling, vooral kinderen zijn daar gevoelig voor.
- Kleding die vastgeplakt zit aan de wond laten zitten.
- Waarschuw de huisarts of ga naar de Eerste Hulpdienst.
- Vanwege groot infectiegevaar niets op een open brandwond smeren.
- Een oppervlakkige 2e graads brandwond waarvan de blaar is geknapt kan men
afdekken met een product dat niet aan de wond plakt.
- Op een 1e graads brandwond mag niets gesmeerd worden.
- Bij diepe 2e of 3e graads (huid volledig beschadigd en witgeel/bruinzwart) -> huisarts.
Schaafwonden
Een schaafwond is oppervlakkig en geneest meestal snel, zonder littekens.
Tips bij schaafwonden
- Als de schaafwond veel bloedt, eerst de bloeding stelpen door m op de wond te
drukken met een schone doek.
- Als de bloeding is gestopt, de wond schoon spoelen met schoon water. Ook mag met
een nat washandje worden schoongemaakt.
- Als er vuil zichtbaar is in de wond, kunnen deze met een pincet worden verwijderd.
- De pincet eerst ontsmetten met alcohol van 70% of Betadine.
- Daarna de wond ontsmetten met een 1e keus desinfecterend middel.
- Niet met watten de wond schoon of droog wrijven, maar aan de lucht laten drogen.
- Als de schaafwond onder de kleding zit, kan de wond worden afgedekt met
paraffinegaas, dit plakt niet, het paraffinegaas afdekken met een droog gaasje.
Snij- of steekwonden
Een snij- of steekwond is meestal dieper dan een schaafwond. Deze is echter minder pijnlijk,
omdat minder zenuwuiteinden worden geraakt.
Tips bij snij- of steekwonden
- De bloeding stelpen door een schoon verband of doek op de wond te drukken.
- Beoordeel of de wond vuil is.
- Bij vuil in de wond met lauw stromend kraanwater schoonspoelen.
- Daarna de wond ontsmetten.
- Een klein snij- of steekwond kan met een wondpleister of gaasje worden verbonden.
- Grotere wonden moeten door de huisarts worden bekeken, soms is hechten nodig.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jodrogist. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.