Collectief Arbeidsrecht werkgroep 1
Master Arbeidsrecht Universiteit Leiden
Casus I: Binding, handhaving en interpretatie van de cao
In de CAO Ziekenhuizen 2018/19 zijn de salarissen voor (o.a.) verpleegkundigen vastgelegd. In de cao
is bepaald dat het maandsalaris voor een Intensive Care Verpleegkundige (met HBO diploma) met
meer dan 5 jaar werkervaring €3.500 bedraagt.
Het Bronovo-ziekenhuis te Den Haag wordt naar alle waarschijnlijkheid over enkele jaren gesloten.
Mede daarom zijn vacatures lastig te vervullen. De directie besluit dat in een nieuwe sollicitatieronde
salarissen boven de cao-schaal zal worden aangeboden, plus een baangarantie. Het Bronovo is
onderdeel van een grotere zorggroep, en daarom wordt de uitdrukkelijke toezegging gedaan dat na
sluiting van het Bronovo, werk zal zijn in hetzij het Antonius Ziekenhuis (Leidschendam) ofwel het
Westeinde (hartje Den Haag).
a) Mag de directie meer salaris overeenkomen dan de cao voorschrijft? In hoeverre is daarbij
relevant dat tijdens de cao-onderhandelingen door de vakbonden én de werkgevers
meermaals is benadrukt dat zij concurrentie op arbeidsvoorwaarden in de zorg willen
voorkomen?
Antwoord in voorbereiding op de werkgroep
Allereerst staat hier de gebondenheid aan de cao en de werkingssfeer van de cao centraal.
Indien het ziekenhuis en de werknemer niet gebonden zijn aan de cao (en de cao niet avv is),
dan kunnen zij overeenkomen wat zij willen en zijn zij daarbij niet gebonden aan de cao.
Correct.
Stel dat partijen inderdaad gebonden zijn aan de cao en onder de werkingssfeer van de cao
vallen, dan zou men ook nog meer salaris overeen kunnen komen indien de cao slechts een
minimumcao is.
Daarbij is zeker relevant dat tijdens de cao-onderhandelingen door de vakbonden én de
werkgevers meermaals is benadrukt dat zij concurrentie op arbeidsvoorwaarden in de zorg
willen voorkomen, dit wijst er immers op dat er geen sprake meer is van een minimum cao
maar een standaardcao.
Antwoord in de werkgroep
De eerste vraag is of er sprake is van een standaardcao of een minimumcao. Het feit dat
benadrukt is dat zij (cao-partijen) geen concurrentie op arbeidsvoorwaarden willen is daarbij
niet relevant. Het kan zij dat ze hebben bedoelt om de cao een standaardkarakter te geven
maar dit is een voor derde niet kenbare partijbedoeling waardoor hieraan geen waarde aan
kan worden gehangen.
De bronnen of er sprake is van een standaard dan wel minimumcao zijn de tekst en de
daarbij behorende toelichting van de cao. Daartoe ben je beperkt. En dus niet de vorige cao’s
of andere publicaties.
, Aangeven dat er sprake is van een standaardcao kan bijv. door iets dwingends op te nemen
in de tekst “bij schaal 11 is het salaris ten minste en tevens ten hoogste €….”. Dit kan, maar is
nog steeds discutabel. Een beding kan dus heel strak worden vormgegeven, zodat afwijken
niet mogelijk is. Maar ook is het mogelijk om een artikel toe te voegen (net als in de
gemeente cao) waarin het afdwingbare en niet afwijkbare niveau van de cao duidelijk wordt
aangegeven. Ook kan dit verhaal over het afdwingbare en niet afwijkbare niveau worden
besproken in de officiële toelichting, hierbij kan ook worden besproken dat dit wordt
besloten i.v.m. het tegengaan van de concurrentie op arbeidsvoorwaarden.
Of het salaris dus mag hangt dus af van het karakter van de bepaling in de cao, danwel de
gehele cao zelf.
b) Gesteld dat dat niet zou mogen, is de afspraak met verpleegkundige Laura de Haan (die
geen vakbondslid is) dat haar salaris €3.750 bedraagt dan geldig?
Antwoord in voorbereiding op de werkgroep
De afspraak zelf is geldig, deze is immers rechtsgeldig overeengekomen tussen Laura en het
ziekenhuis. Wederom speelt hier de vraag of de cao überhaupt op deze
arbeidsovereenkomst van toepassing is (zie vraag a), zijn partijen gebonden? Laura in ieder
geval niet en de cao is, op basis van de informatie, ook niet avv. De vraag is dus of het
ziekenhuis gebonden is aan de cao.
Antwoord in de werkgroep
We gaan ervan uit dat het ziekenhuis verplicht is aangesloten bij de werkgeversverzekering
en dus gebonden is aan de cao. De werknemer is niet gebonden aan de cao.
O.g.v. art. 14 Wet CAO moet de wg de cao aanbieden maar Laura is hier niet verplicht toe.
Wg is wel verplicht om zich aan de cao te houden, art. 9 lid 2 Wet CAO, anders is de afspraak
nietig(?). De vakbonden kunnen de wg hierop aanspreken. De wg kan hier dus wel een
probleem hebben. Laura mag daarentegen alles wat ze wil afspreken.
Rechtsplicht ziekenhuis, art. 9 jo. art. 14 leidt volgens BB echter niet tot ongeldigheid van
de afspraak tussen Laura en het ziekenhuis.
c) Stel dat in de arbeidsovereenkomst van Laura is bepaald dat de ‘van kracht zijnde cao
ziekenhuizen door werkgever wordt toegepast en deze onderdeel uit maakt van de
arbeidsovereenkomst’, is de afspraak met Laura dan geldig?
Antwoord in voorbereiding op de werkgroep
Indien de cao een minimumcao is, is afwijking mogelijk door het gunstigheidsbeginsel. Dus ja
dan is het geldig. Indien het een standaardcao is, dan is afwijken niet toegestaan en is de
afspraak niet geldig.
Antwoord in de werkgroep
Dit is een dynamisch beding ook in de toekomst geldende cao’s ziekenhuizen vallen hier
dus onder. Statisch is als alleen deze die nu geldt, geldig is.
, Dan is er dus sprake van een dynamisch incorporatiebeding. De cao is daardoor deel uit gaan
maken van haar arbeidsovereenkomst en hierdoor is zij gebonden aan de cao. Echter is dit
niet op grond van artikel 9 Wet CAO waardoor ook artikel 12 en 13 Wet Cao ook niet gelden
hier. 12 en 13 gelden uitsluitend en alleen in geval iemand is gebonden op grond van artikel 9
Wet CAO. Hier is zij puur gebonden op grond van de afspraak.
De vraag is nu, bij het incorporatiebeding, wat hebben partijen met het overeenkomen van
het incorporatiebeding bedoelt? Is met huid en haar het afdwingbare en onafwijkbare
karakter van de cao ook bedoelt te incorporeren of was dat niet de bedoeling van partijen?
Dus we gaan Haviltexen over het incorporatiebeding wat was de partijbedoeling.
Dit kan in deze casus beide kanten op geredeneerd worden.
d) In de cao ziekenhuizen is niets geregeld over reorganisaties. Is de baangarantie die de
directie in de arbeidsovereenkomst op wil nemen dan geldig?
Antwoord in voorbereiding op de werkgroep
Ja.
Antwoord in de werkgroep
Als de cao geen regels stelt over bepaalde onderwerpen, dan ben je in beginsel vrij om zelf
dingen af te spraken.
Er zijn echter cao’s dit zeggen “dit is het en daar moet je het mee doen, je bent niet vrij om
andere dingen af te spreken”.
Het wordt bijv. wel lastiger als de cao niets zegt over auto’s maar wel een standaardloon
heeft. Als jij dan lease-auto’s gaat geven, wat volgens de belastingdienst wordt gezien als
loon, dan kan dit nog wel eens voor problemen gaan zorgen.
Maar ook hier hangt het dus weer mede ervan af of er sprake is van een standaard en
exclusieve cao of niet.
e) Ervan uitgaande dat Laura’s salarisafspraak niet is toegestaan, maar dat zij daar geen enkel
probleem mee heeft. En het ziekenhuis haar te hoge salaris vrolijk doorbetaalt. Wie kan
daar actie ondernemen?
Antwoord in de werkgroep
Op grond van artikel 15 Wet CAO heeft de vakbond een eigen recht om nakoming te
vorderen. Opmerking verdient dat de vakbond hierbij niet hoeft aan te geven namens wie ze
dit doen. Ze hebben een eigen recht.
De vakbond heeft op grond van dit artikel ook recht op schadevergoeding. Nakoming
vorderen is strikt genomen artikel 9 lid 2 Wet CAO en dat is dus niet artikel 15. Deze schade
bestaat voornamelijk uit immateriële schadevergoeding/ reputatieschade (artikel 16 Wet
CAO).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jjvh17. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.