• We onthouden 80% van wat we zien
• Afbeeldingen worden sneller verwerkt door ons brein dan tekst
➔ Beelden gaan rechtstreeks naar langetermijngeheugen, tekst gaat naar
kortetermijngeheugen
• Westerse cultuur speelt hierop in
➔ Overal zijn afbeeldingen (reclame, billboards)
➔ We zien dagelijks 3000 – 5000 reclame gerelateerde beelden
• We selecteren onbewust waar we wel en niet bij stilstaan en geven er automatisch een
betekenis aan
• Verwerken van visuele info leidt tot slordig kijkproces
➔ Maakt leven makkelijker
• Semiotiek = studie naar betekenis van tekens en het proces van betekenisgeving
➔ Methode om te analyseren hoe betekenis van visuele info ontstaat
➔ Vormt instrument om gestructureerd te praten over ‘proces van begrijpen’
C.S. Peirce
• 2 basiselementen in het proces van betekenisvorming:
1) Het teken (tekensysteem)
- Alles kan een teken worden
- Zet aan tot interpretatie
- 3 karakteristieken:
➔ Het is waarneembaar
➔ Het verwijst naar iets dat afwezig is
➔ Het fungeert binnen een gemeenschap
- Krijgen vaak hun belangrijkste betekenis door combinatie met andere tekens
en hun relatie met tegengestelde tekens
- 3 soorten tekens:
1. Iconisch teken
= uiterlijke gelijkenis (we herkennen het)
➔ Vereisen nauwelijks opleiding/ kennis, zijn dus makkelijk te begrijpen
2. Indexicaal teken
= associatie (moeten kennis/ervaring hebben)
➔ Men moet verwijzing of relatie tussen teken en betekenis kennen, is dus
moeilijker
3. Symbolisch teken
= hetgeen dat we weten
➔ Meestal geen uiterlijke overeenkomst, zijn het moeilijkst te begrijpen
, 2) De code
- Legt relatie tussen het teken en de betekenis
- Men moet deze overeenkomsten eerst aanleren
➔ Door dagelijks gebruik raken we ermee vergroeid
- Merken niet meer dat we een code gebruiken
- Codes zijn cultuur- en tijdgebonden
- Door constante herhaling zijn we ons niet meer bewust van het gebruik van codes
- We beschouwen ze als conventies (gewoonte), ze bepalen wat we normaal vinden
- Merken het verschil niet meer tussen werkelijkheid en het afgebeeldene
➔ Hoge modaliteit van fotografie (vervanger van de wekelijkheid)
• Stelregel van het Proces van betekenisgeving
➔ Hoe meer kennis/opleiding/ervaring men heeft hoe meer betekenis men kan maken
• Dominante codes
- Algemeen geaccepteerd als waar
• Gemarginaliseerde codes
- Voor sommigen waar
- Kunnen dominante codes vervangen (machtsverschuiving)
• Macro-code
- Verzameling van codes van een cultuur of specifieke groep mensen
- Bij ons: Vlaamse, Belgische of Westers code
• Proces van codificering (installatie van nieuwe codes als convecties) zorgt voor andere
machtsrelaties
➔ Als land andere macro-code installeert, leidt dit tot andere politiek-economische
ordening
Semiotiek van Pierce leert ons:
Een betekenis bevindt zich nooit in een beeldelement of object zelf
Een betekenis is tijdelijk, vluchtig en abstract (niet materieel)
Bestaan geen beelden met foute betekenis
Betekenisvorming gebeurt altijd naar de mogelijkheden van de waarnemer
Betekenisvorming is een persoonlijk proces en voor iedereen anders
Elk beeld is een illusie, door aandachtig te kijken doorprik je de illusie
(persoon op de foto is niet echt, het is een reconstructie)
, Les 2: schoonheid & compositie
• Niet alles is even herkenbaar als een semiotisch proces
• Schoonheid zien kan een volwaardige betekenis hebben (les 1: Pierce), maar hangt ook
samen met emotionele ervaring
Westerse cultuur
• Ons lichaam krijgt meeste aandacht in onze cultuur (voornaamste communicatie-apparaat)
• Meningen verschillen sterk op vlak van schoonheid (esthetica)
• In mode is levensduur van het ideaalbeeld van korte duur
➔ Er ontstaan steeds verschillende stijlen en subculturen
➔ Er bestaat dus geen ultiem ideaalbeeld
• Schoonheidsoordeel is een mening
➔ Je kan dus nooit zeggen dat iets is, je kan wel iets mooi vinden
• Iets mooi vinden is een emotionele beleving (esthetica)
➔ Onderscheid tussen schoonheid als middel (betrachting/verlangen) of als doel
(persoonlijke beleving)
➔ Persoonlijke beleving: iemand mooi vinden
➔ Betrachting: mooi gevonden willen worden
• Beeldtaal gaat over de verlangens van de zender
• Via manipulatie van het beeld (vorm, kleur) brengt men iets teweeg bij de ontvanger
• Afbeeldingen dienen om de kijker te informeren, activeren, amuseren, …
➔ Doel van communicatie
Beelden communiceren is natuurlijk voor mensen
Interpreteren te snel en kijken onzorgvuldig
Elk beeld is illusie (het beeld iets af, maar het blijft maar een beeld)
Esthetica vervult grote rol binnen visuele communicatie
• Beelden zijn betekenisdragers waar zender mee communiceert
• Om te kunne communiceren, moet beeld over juiste beeldelementen (tekens) beschikken
➔ Goede combinaties van de beeldelementen leidt er toe dat de zender de afbeelding kan
ontcijferen
• Bij een foto krijgt men weinig/geen context, elke afbeelding is een dubbele illusie:
➔ Het afgebeelde bestaat niet echt
➔ Het afgebelde is een selectie
Elke selectie zorgt voor een nieuwe, veranderende context
➔ Voor reclamemakers is dit handig, voor fotografen extra moeilijk
• Als je wet wat je in beeld moet brengen, kun je deze tekens gaan schikken
➔ Componeren = schikken van beeldelementen binnen een kader
➔ Een compositie kan de boodschap verduidelijken/versterken of mooier maken
• Kunst van componeren → uit de Renaissance
• Logica zorgde voor een beter schilderij, zorgde dat de kunstenaars compositieschema’s
gingen gebruiken
• Voor men begin te schilderen werd er een wiskundige vlakverdeling op het doek aangebracht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ldb05. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.62. You're not tied to anything after your purchase.