Summary
Samenvatting Politiek sv. Syllabus + notities
- Course
- Institution
notities van de les aangevuld met het boek
[Show more]
Seller
Follow
jjitlam12
Reviews received
Content preview
Belgische binnenlandse politiekIntro 10-02-2021
Actualiteit volgen! Anders is het examen onmogelijk goed te maken
Breuklijnen:
- Levensbeschouwelijk
- Sociaaleconomisch
- Communautair
- Materialisme vs. postmaterialisme
- Verticale breuklijn (Luc Huyse)
(Belangrijke datum:) 24 nov. 1991: overwinning Vlaams blok Vlaams Belang
Thema’s
- Het ontstaan van partijen
- De Koningskwestie
- De schoolstrijd
- De Eenheidswet
- De communautaire problematiek
- De economische problematiek
- Recente/actuele ontwikkelingen
Les 17-02-2021
De Volksunie en erfgenamen (geel)
De aanloop tot de oprichting van de volksunie
- Frontlopers: frontpartij en VNV (taalproblematiek)
o Problematiek aan het front vanwege de taalproblematiek VNV
- WOII
o VNV kwam in de collaboratie terecht
- Na WOII
o Repressie (ideologische en communautaire dimensie)
o Zware klap voor Vlaamse Beweging en politiek Vlaams-nationalisme
Elke vorm van Vlaams gezindheid werd gelijkgesteld met landverraad
- Heropflakkering Vlaams bewustzijn na WOII
o dynamitering Ijzertoren (symbool van de Vlaming)
o Talentelling 1947: gemeente kon van taalstatuut veranderen als de andere
taal dominant was. Hier werd grof gefraudeerd in het nadeel van de
Nederlandstaligen
o Anti-Vlaams karakter repressie: men had de indruk dat de repressie een anti-
Vlaams karakter had
o Aantal Vlaamse verworvenheden was teruggeschroefd
1
, - Oprichting nieuwe Vlaams-nationale partij
o Voor- en tegenstanders
o CVP tegen: want als er een nieuwe Vlaamstalige partij tot stand zou komen,
zouden zij er de prijs voor moeten betalen (dus tegen uit eigenbelang)
o Streefde naar recuperatie oud-VNV-kiezers
1949: oprichting Volksunie (kort bestaan), hoofdthema’s: solidarisme, strijd tegen de
repressie en de particratie
- Parlementsverkiezingen 1949
o Oprichting ‘Vlaamse Concentratie’ (stond voor federalisme en was een anti-
repressiepartij, pleitte voor amnestie)
o Eveneens kort bestaan
- Parlementsverkiezing 1954 (tijd van de schoolstrijd! Levensbeschouwelijke
thematiek)
o Oprichting ‘Christelijke Vlaamse Volksunie’
o Slecht resultaat beslissing oprichting volwaardige partij
Van het ontstaan tot de eerste politieke doorbraak 1954-‘61
December 1954 oprichting Volksunie: staan voor de bevordering van het Vlaams
volksbelang. Levensbeschouwelijk: zonder onderscheid van godsdienstige of wijsgerige
overtuiging voor alle Vlamingen openstaan.
- Gunstige voedingsbodem
o Koningskwestie: meerderheid Belgen wou Leopold III terug op troon (het
Franse deel stuk minder dan 50% Leopold III komt niet terug troon)
o Aarzelende houding regering m.b.t. repressie
o Gebrekkige toepassing taalwetten
o Publicatie resultaten talentelling 1947 (Vlamingen hadden het gevoel dat er
gefraudeerd werd)
- Belangrijke eisen
o Federalisme: tweeledig federalisme als de enige mogelijkheid om de Vlaamse
politieke zelfstandigheid te realiseren Vlaams-Waalse problematiek
oplossen
o Amnestie
- Volksunie onopgemerkt tot 1958
o Slecht politiek klimaat (Schoolstrijd Vlaams-Waalse verhoudingen
verdwenen uit de politieke actualiteit)
o Partij van ‘zwarten’ collaborateurs (witten: mensen van het verzet)
o CVP zag VU als bedreiging (partij van scheurmakers: VU verzwakt CVP-partij,
bedreiging)
- Tekenen van opleving 1958
o Parlementaire activiteit Frans Van der Elst (voorzitter sinds 1957)
o Partij organisatorisch beter uitgebouwd
2
, o Na Schoolstrijd communautaire problemen meer op voorgrond
(sociaaleconomische en communautaire breuklijn op voorgrond i.p.v.
levensbeschouwelijke breuklijn)
Onmiddellijke aanleiding: Vlaamse acties tegen de talentelling die
samen met de algemene volkstelling van 1960 zouden gehouden
worden.
o Vb. examenvraag: schets de betekenis van het schoolpact voor de Volksunie,
socialisten, liberalen en christendemocraten ( levensbeschouwelijke wordt
minder belangrijk, het communautaire belangrijker)
Problemen voor kleinere partijen (single issue partijen)
- Partijfinanciering
- Partijprogramma
- Partijstructuur
- Kiesdrempel
Van zweeppartij naar oppositiepartij 1961-1970
Parlementsverkiezingen 1961
- Volksunie grote overwinnaar
- CVP zwaar verlies
- Doorbraak vooral in steden
- Regering Lefèvre-Spaak: christendemocratische socialistische regering
o Sociaaleconomische problematiek
o Communautaire problematiek (taalgrens)
- VU geen rechtstreekse invloed op besluitvorming
- Maar wel onrechtstreeks als ‘zweeppartij’ voor CVP
o Zweeppartij: men sloeg bij wijze van spreken met de zweep op een andere
partij ze moesten op een bepaald thema inzetten
Partijcongres Mechelen 1963
Koerswijziging naar levensbeschouwelijk pluralisme doet wantrouwen ontstaan
- Interne spanningen, als gevolg van wantrouwen van diegenen in de partij die een
bedreiging zagen van het zuiver Vlaams-nationaal karakter en die voor invloed van
marxistische denkbeelden vreesden.
o Rechter- en linkervleugel
o Breuk met VMO (Vlaamse Militanten Orde)
o Deconinck (linksgeoriënteerd federalisme)
- Parlementsverkiezingen 1965 groot succes
o Gunstig politiek klimaat: communautaire wordt steeds belangrijker
o Verruimingsoperatie (belangrijkste nieuwe kandidaten: Schiltz, Coppieters,
Anciaux): steeds op zoek naar figuren die een meerwaarde konden
betekenen voor de partij
o Stevige organisatorische uitbouw
Parlementsverkiezingen 1965
- PVV grootste overwinnaar
- Regering Hamel-Spinoy (rooms-rood)
3
, - Regering Vanden Boeynants-De Clercq (rooms-blauw)
o Sociaaleconomisch
o Communautair: Leuvense universiteit struikelsteen
Binnen VU tegenstelling linker-/rechtervleugel
- Rechtervleugel (Karel Dillen): Vlaams-radicale pressiepartij
- Linkervleugel: omvorming tot sociaal-progressieve oppositiepartij
1967 levensbeschouwelijk pluralisme van de partij wordt voor het eerst uitdrukkelijk
bevestigd en centrum-linkse opstelling op sociaaleconomisch gebied wordt beklemtoond
Verzet van de rechtervleugel in de partij
Parlementsverkiezingen 1968
o In het teken van het communautaire
Communautaire partijen beste resultaat
o VU derde partij in Vlaanderen (is er nooit in geslaagd de grootste partij te
worden)
o Verruimingsstrategie Lode Claes
- Regering Eyskens(!)-Merlot-Cools (rooms-rood)
o ‘Werkgroep der 28’: er bleek dat er een ruime consensus bestond over de
culturele autonomie, de decentralisatie en de hervorming van instellingen.
- Gemeenteraadsverkiezingen 1970
o VU-verkozenen veelal uit schepencolleges geweerd
- 1971 installatie Cultuurraden met steun van VU
24 november 1991: zwarte zondag: electorale doorbraak Vlaams Blok, Jean-Pierre van
Rossem scoorde toen ook goed. Merkwaardig: de regeringspartij kregen een electorale
oplawaai. Verwacht was dat de liberalen (Guy Verhofstadt) die toen in de oppositie zaten de
winnaar werden van de verkiezingen. Direct werd geprobeerd paarse regering te starten.
Van den Broecke heeft dat afgeketst paars-groene regering
Van oppositiepartij tot regeringspartij 1971-1977
Parlementsverkiezingen 1971
- FDF-RW grote overwinnaar
- VU bleef derde partij
- Electoraal plafond
Nieuwe strategie VU leidt tot spanningen bij de partijtop
- Keuze voor al of niet regeringsverantwoordelijkheid leidt tot zware spanningen
- 1973 partijcongres Oostende beheerst door Hugo Schiltz
Bevestiging participationisme (al dan niet deel uitnemen van een regering)
o Geen zweeppartij/pressiegroep meer, maar klaar voor deelname aan de
macht te verwezenlijken
Parlementsverkiezingen 1974
- Na val regering Leburton (Ibramco-affaire)
- Economische crisis verlies communautaire partijen, winst CVP/PSC (economie
bepaalt politiek meer dan dat de politiek de economie bepaalt)
- Vorming regering Tindemans (Christendemocraten: CVP)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jjitlam12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now