Europese Rechtsgeschiedenis: STRAF en SCHADEVERGOEDING van
vroeg moderne naar moderne tijd
Hoorcollege 9
Terugblik late middeleeuwen
daadstrafrecht Schuldstrafrecht
Wederrechtelijkheid van de Toerrekenbaarheid en
daad verwijtbaarheid van de dader
Het waren concepten die tot ontwikkeling zijn gekomen, hun basis vonden, in de moraaltheologie. Hierbij
is vooral Thomas van Aquino belangrijk.
Van daaruit is het overgenomen in het kerkelijk recht, daar is het verder ontwikkeld met romeins recht en
uiteindelijk is dit geïnfiltreerd in het wereldlijk recht. Dus:
Wereldlijke strafrecht 1200 – 1500
Heeft het inquisitoir strafproces lange tijd nodig gehad om het accusatoir srafproces te
verdringen
Kerkelijk strafrecht 1200 – 1300
Hier gaat het proces sneller omdat de kerk een homogene organisatie is die bovendien sterk
gesteund werd door de wetenschap, de canonieke faculteit.
Romano canonieke procedure
Het inquisitoire proces staat bij het kerkelijk recht bekend als de romano-canonieke procedure.
Terwijl het inquisitoire proces in het kerkelijk recht al doorgevoerd is, begint dat het wereldlijke
recht al sterk te beïnvloeden.
invloed op wereldelijke rechtspraak
15e/ 16e eeuw – vroeg moderne tijd
, Kerkelijk recht en moraaltheologie (1)
Romano-canonieke procedure
Ambtshalve vervolging
Er werdt niet vervolgd door het slachtoffer van een kerkelijk delict maar er vervolgd door een
speciaal daartoe aangelstelde functionaris
Omnia crimina publica esse
‘Alle delicten zijn publiek van aard’ (13e eeuw)
Alle delicten waarover de kerk moch rechtspreken, zijn publiek van aard in die zin dat zij werden vervolgd,
berecht en bestraft van overheidswegen namens de kerk.
Wat kon je nog doen als jij een slachtoffer was van een kerkelijk delict, bijvoorbeeld je was beroofd door
een priester (iemand die viel onder de kerkelijke macht)?
Het slachtoffer van een kerkelijk delict kon alleen maar private schadevergoeding krijgen. Aanvankelijk
kon de rechter bepalen dat een geldboete betaald moest worden aan het slachtoffer. Deze boete kon
hoger zijn dan de geleden schade.
Hier komt in de 13e eeuw verandering in, wederom onder invloed van Thomas van Aquino.
Publieke straf ...
... private schadevergoeding
moraaltheologie Thomas van Aquino(ca. 1225-1274)
Kerkelijk recht en moraaltheologie (2)
Houdt zich bezig met de normen en waarden die een goed mens moet hebben maar houdt zich ook bezig
met de keerzijde, namelijk, wat er moet gebeuren als een mens niet de goede normen en waarden naleeft
als hij een zonde pleegt. Elk misdrijf is een zonde in de ogen van Aquino
Thomas van Aquino: misdrijf = zonde
wanneer wordt de zonde jou vergeven? Zodat een mens toch met een reine ziel naar de hemel kan
gaan, zijn er een aantal voorwaaden voor opgesteld
VOORWAARDEN:
Restitutie / compensatie van hetgeen is weggenomen
RESTITUTIE-LEER
Aquino stelt dat als jij iets aan iemand hebt ontnomen, dan moet je dat teruggeven. En als je dat
dat goed zelf niet kunt teruggeven, en als je ook geen gelijkwaardig goed kunt teruggeven dan
moet je de waarde van dat goed vergoeden. Wegnemen is niet perse voor stoffelijke zaken maar
het kan ook wegnemen van een leven zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaelmanai. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.