SMV Geschiedenis
H6: Een nieuwe republiek in Europa (1600 – 1700)
§6.1 “De Opstand in Europees perspectief”
In verschillende landen ontstond er een strijd over geloof en centralisatie:
Frankrijk. In het midden van de 16e eeuw kwamen de katholieken en
protestanten tot een uitbarsting, ze probeerden allebei de koning voor zich
te winnen en tegelijkertijd te voorkomen dat hij teveel macht zou krijgen.
Tijdens het Edict van Nantes in 1598 kregen de protestanten, hier vooral
calvinisten/hugonoten, geloofsvrijheid.
Duitsland. Karel V, de keizer, was een katholieke vorst. Vorsten onder hem
wouden geloofdsvrijheid en zelfstandigheid wat zorgde voor conflicten.
Tijdens de godsdienstvrede in Ausburg in 1555 werd er geloofsvrijheid
aangekondigd.
Vanaf 1618 ontstond er daaretegen weer een godsdienstoorlog, de
Dertigjarige intern-Duitse Oorlog. Tijdens de Vrede van Westfalen in 1648
ontstonden er in Duitsland zelfstandige staatjes met eigen godsdiensten.
Nederland. Er ontstonden spanningen omtrent de toenemende
centralisatie en strenge godsdienstvervolgingen. In 1566 kwam dit met de
Beeldenstorm tot een uitbarsting. Hierdoor startte in 1568 de Tachtigjarige
oorlog met Filips II, de streng katholieke Spaanse vorst. Het protestantse
noorden en het katholieke zuiden werden hierdoor gescheiden in 1579.
Met het plakkaat van Verlatinghe in 1581 verbrak de Unie van Utrecht, de
zeven verenigde gewesten, haar banden met de Spaanse overheerser. Pas
in 1648 sloten ze vrede met Spanje met de vrede van Munster.
§6.2 “Een bijzondere bestuursvorm”
Na de Tachtigjarige Oorlog in 1648 was geeindigd ontstond de Republiek.
Voortaan lag de hoogste macht niet bij een persoon, maar bij verschillende
bestuursorganen.
Souverniteit: de hoogste macht van een staat.
Staten-vergadering: bijeenkomst van de bestuurders van een gewest
(provincie) in de Republiek.
Staten-generaal: bijeenkomst van de bestuurders van alle gewesten (provincie)
in de Republiek.
Regent: lid van de groep rijke burgers die de Republiek bestuurden.
Stadhouder: ooit (in de Spaanse tijd) de dienaar van de koning, later (in de
Republiek) een hoge ambtenaar van de gewesten die voor de gehele Republiek
optrad als aanvoerder van leger en vloot.
Raadpensionaris: in de tijd van de Republiek een hoge ambtenaar van het
gewest Holland, die namens de gehele Republiek de buitenlandse zaken deed.
In de Republiek ontstond een strijd tussen de staatsgezinden en prinsgezinden.
Staatsgezinde: behorend tot de partij die de gewestelijke staten in de
Republiek als soeverein beschouwde en die zich verzette tegen een al te grote
macht van de stadhouder.
Prinsgezinde: behorend tot partij die in de Republiek de stadhouders uit het
huis van Oranje steunde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wendedbruin. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.