100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Samenvatting Biologie: H15 Kwetsbare ecosystemen: VWO 5; Nectar $3.23
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Summary

Samenvatting Biologie: H15 Kwetsbare ecosystemen: VWO 5; Nectar

15 reviews
 12 purchases
  • Course
  • Biologie
  • Level
  • VWO / Gymnasium

In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 15: Kwetsbare ecosystemen , vwo 5) staat alles wat je moet weten over ecosystemen. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie. Veel succes met leren!

Preview 2 out of 5  pages

Document information

  • September 13, 2021
  • 5
  • 2020/2021
  • Summary

Subjects

  • vwo 5
  • h 15
  • hoofdstuk 25
  • nectar
  • bio
  • biologie
  • biologie
  • hfst
  • vwo
  • vwo
  • 5
  • h
  • h
  • 15
  • hoofdstuk
  • samenvatting

Written for

  • Secondary school
  • VWO / Gymnasium
  • Biologie
  • 5
All documents for this subject (5707)

15  reviews

review-writer-avatar

By: jasper1706 • 10 months ago

review-writer-avatar

By: nynkebarkmeijer • 1 year ago

review-writer-avatar

By: josylenedelooze • 1 year ago

review-writer-avatar

By: ilsecdejong • 1 year ago

review-writer-avatar

By: tessahartel • 1 year ago

review-writer-avatar

By: emilykharrington420 • 1 year ago

review-writer-avatar

By: fleurvankuppeveld • 2 year ago

Show more reviews  

Seller

avatar-seller
JustDoIt

Reviews received

Content preview

BIO H15 KWETSBARE
ECOSYSTEMEN
15.1 ENGERIESTROMEN

 Ecosysteem: een begrensd gebied met een wisselwerking tussen de organismen onderling (biotische
factoren) en hun omgeving (abiotische factoren)


ENERGIE
 In elk ecosysteem (BINAS 93B) gebruiken organismen energie om organische stoffen te vormen
 Organische stoffen: stoffen met C- en H-atomen en vaak ook een O-atoom
 Door fotosynthese maken planten (en enkele bacteriën) met het behulp van zonlicht glucose




 Anorganische stoffen: hebben geen C-H-bindingen
 Energie van planten (door fotosynthese) wordt opgenomen door andere organismen
 Elk organismen gebruikt een deel van de organische stoffen als bouwstof of energiebron


ENERGIESTROOM
Voedselketen:

1. Producenten: autotroof (planten/bacteriën): leggen energie vast in organische stoffen
Planten zijn foto-autotrofe organismen (m.b.v. lichtenergie organische stoffen maken uit
anorganische stoffen)
2. Consumenten: heterotroof (dieren): gebruiken organische stoffen als bouwstof of brandstof: energie
wordt gebruikt voor celprocessen en lichaamsactiviteiten
Deel van de energie verlaat de consumenten als warmte (BINAS 93A1)
3. Reducenten (schimmels en bacteriën): breken organische afvalproducten (van gestorven organismen)
af tot anorganische stoffen
 BINAS 93A1 & 93E1: pijlen geven energiestroom aan


ANDERE ENERGIEBRONNEN
 Enkele chemo-autotrofe bacteriën gebruiken chemosynthese: het opbouwen van organische stoffen
uit anorganische stoffen m.b.v. energie die vrijkomt bij een chemische reactie met anorganische
stoffen
 Nitrietbacteriën gebruiken de energie van een NH4+ oxidatie tot NO2- om glucose te vormen uit CO2 en
H2O
 Nitraatbacteriën oxideren NO2- tot NO3-
 Planten nemen NO3- om eiwitten te vormen
 Bij rotting ontstaat NH4+
 BINAS 93G


, 15.2 POPULATIES


KLEINE, KWETSBARE POPULATIES
 Fitness: het vermogen om bepaalde allelen door te geven aan de volgende generatie
 Een gevarieerde genetische samenstelling van een populatie verhoogt de overlevingskansen
 Populatie wordt ingekrompen door:
- Inteelt (het kruisen van nauwverwante dieren) verlaagt de variatie  afwijkingen
- Ziekte
- Predatie
- Parasieten
 Ongunstige biotische en abiotische factoren beïnvloeden de populatie negatief


POPULATIEDYNAMIEK
 Populaties nemen af door sterfte en emigratie
 Populaties nemen toe door geboorte en immigratie


LEVEN IN EEN NIEUWE OMGEVING
 (Ecologische) niche: functie van het organisme in het ecosysteem (waar/hoe het organisme kan leven)
 Habitat: waar de soort/populatie werkelijk leeft
 Gradiëntecosysteem: ecosysteem met geleidelijke veranderingen van een soortensamenstelling en
milieufactoren  grote biodiversiteit


AANTALLEN SOORTEN
 De eilandtheorie beschrijft het verband tussen de biodiversiteit en factoren als de grootte van een
eiland en de afstand die organismen moeten afleggen om er te komen
 BINAS 93C: kruisingen van de grafieken tonen dynamische evenwichten tussen het aantal soorten dat
immigreert en het aantal dat uitsterft:
De plaats van het evenwicht hangt af van de grootte van het eiland en de afstand van het eiland tot
het vasteland.
 Eilandtheorie geldt ook voor andere gescheiden gebieden (bv. bergtoppen en meren)
 Of organismen een gebied koloniseren hangt af van de afstand en of er al soorten zijn: vanwege
concurrentie met andere soorten om habitats en ecologische niches


KLEIN EN GENETISCH ARM
 Founder effect: bij kolonisatie is de allelensamenstelling van de nieuwe populatie minder gevarieerd
dan die van de oorspronkelijke
 Flessenhalseffect (/bottleneck-effect): een verandering in de allelfrequenties na een ramp (bv.
epidemie of brand) waarbij het aantal individuen/allelen sterk is afgenomen
 Genetic drift: de toevallige verspreiding van genen; bij een te kleine populatie en/of in een groot
gebied komen sommige dieren niet aan voortplanting toe  allelfrequenties neemt af

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JustDoIt. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67479 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling
$3.23  12x  sold
  • (15)
Add to cart
Added