Summary
Samenvatting Encyclopedie Criminologie
- Course
- Institution
Een samenvatting van de hoorcolleges met toevoegingen van de voorgeschreven literatuur (reader) van het vak Encyclopedie Criminologie.
[Show more]
Seller
Follow
lisavermeij5
Reviews received
Content preview
HC Encyclopedie CriminologieHc 1: 01/02: Wat is recht?
Rode draad cursus
- Spanning tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming: als we door middel van
juridische maatregelen problemen in de samenleving willen oplossen (een doel
nastreven), lopen we soms tegen morele of feitelijke grenzen aan die individuen in
het gedrang zetten zoals de avondklok, proctoring bij tentamens, medische
castratie etc.
- Het feit dat de mens gezien wordt als een verantwoordelijk wezen, dit stelt grenzen
aan het recht als beleidsinstrument.
VB. : De toeslagenaffaire
- Ouders werden als fraudeur neergezet bij kleine fout toeslag werd op 0 gezet
door algemene wet inkomensafhankelijke regelingen: geen hardheidsclausule in
opgenomen (geld dat je ontvangen had, moet je terugbetalen). fraudebestrijding
na 2013 veel meer harde aanpak en opsporing. Weinig rechtszaken over geweest.
- Spanning: nuttig doel nastreven (fraudebestrijding) dat ten koste gaat van
waardigheid individuele mensen.
Parlementair onderzoek – ongekend onrecht
De politieke behoefte om uitvoering van toeslagen efficiënt in te richten, die het niet of
nauwelijks toeliet om de individuele situatie van mensen recht te doen.
D.S. Abrams, ‘The imprisoner’s dilemma’ (2013)
- Gevangenisstraffen VS: niet efficiënt vanuit kosten-baten oogpunt (je kan met minder
zware straffen volstaan om zelfde recidive cijfers te krijgen MAAR met uitzondering
diefstal) kritiek op onderzoek; proportionaliteitsbeginsel wordt geschonden
Fuller
Tekst: schema ten grondslag 3 basisfuncties van het recht:
1. Rechtszekerheid
2. Rechtvaardigheid
3. Doelmatigheid
Basisfuncties van de rechtsorde
1. Rechtszekerheid
Sociale vrede (orde), handhaven status quo
Dwang: geweldsmonopolie staat, verbod eigenrichting (zelf vergelding
nemen)
Duidelijke wetten en betrouwbare rechters
2. Rechtvaardigheid
Een gelijke mate van zorg en respect voor elke burger
Kaders voor emancipatie: vrijheid, gelijkheid, broederschap
Rechtvaardige wetten en wijze rechters
, 3. Doelmatigheid
Maatschappelijk nut
Sturing door middel van prikkels (strepen op stoep waardoor je je fiets binnen
de lijnen zet; nurturing)
Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
3 rechters uit Fuller: ieder neemt een positie in:
1. Rechtspositivisme (rechtszekerheid)
- Recht is wat in de rechtsbronnen staat
- Met behulp van de rechtsbronnen kunnen we identificeren wat geldend recht is
- Kan geldend recht onwenselijk of immoreel zijn? Ja (scheiding tussen recht en
moraal)
- Rechters moeten voorspelbaar zijn; blijven in de regel dicht bij de letter van de wet
- Scheiding tussen recht en moraal
- Rechter Keen
- Rechter Tatting (half)
2a. Natuurrecht (rechtvaardigheid)
- Recht is wat in overeenstemming is met wat onveranderlijk goed en rechtvaardig is
- Een wet die strijdig is met de fundamentele eisen/universele waarden van
gerechtigheid is geen geldend recht
- Rechter Foster (half)
2b. Constructivisme (rechtvaardigheid)
- Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat; ook achterliggende waarden, idealen
en beginselen behoren tot het geldende recht (recht en moraal met elkaar
verbonden)
- Recht is een dynamisch fenomeen; de idealen van de samenleving ontvouwen zich in
het recht/ per samenleving en tijdvak verschillen de universele moralen
- Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling; zij kijken niet alleen naar de
letter van de wet, maar ook naar achterliggende doelen
- Rechter Foster (half)
- Rechter Tatting (half)
3.Juridisch pragmatisme (doelmatigheid)
• Recht is wat rechters en andere juridische ambtsdragers doen (op basis van hun
‘common sense’), wat zij onder specifieke omstandigheden nuttig voor de
samenleving vinden.
• Rechters gebruiken de wet vooral als een hulpmiddel om een sociaal en
maatschappelijk wenselijk antwoord te kunnen geven, niet als een doel op zich
(gereedschapskist/instrument om maatschappelijke problemen mee op te lossen).
• Lossere binding met recht (bijv. uitzonderingen kunnen maken)
• Rechter Handy
,Kritiek commissie: Toeslagenaffaire
Te veel rechtszekerheid (rechtspositivisme) en te weinig rechtvaardigheid (constructivisme)
Framing (= gebruik van specifieke taal/beelden om specifieke interpretatie van
de werkelijkheid/boodschap op te wekken, vaak in politiek debat)
• Belangrijk inzicht: taal niet een neutraal instrument; het frame kan een enorm
sturende werking hebben
• Taal = bril waardoor je naar de werkelijkheid kijkt
• Juist als criminoloog belangrijk om daar oog voor te hebben – rondom misdaad en
straf worden nogal wat frames gebruikt
• Verband met centrale thema cursus: spanning tussen ‘instrumentaliteit’ en
‘rechtsbescherming’ kan uit beeld raken door framing (problematisch in recht)
• Pas als er een bepaald ‘label’ is voor mensen, ‘bestaan’ ze (vb. zorgmijders)
• Taal kan ons normatieve oordeel beïnvloeden (sommige woorden lokken positieve
reacties uit en anderen negatieve)
• De “slimme verpakking”
• Bepaalde aspecten worden uitgelicht, andere juist onderbelicht
• Bijv. : iets een maatregel noemen zodat het minder erg overkomt terwijl het wel de
intensiviteit van een straf heeft
• Ergens heel positief over zijn door bepaalde woorden of uitdrukkingen te gebruiken:
alcoholmeter “steuntje in de rug” etc.
VB. Wat is de functie van het frame ‘retirement’ in plaats van ‘execution’ dus waarom zou
je het ene woord gebruiken in plaats van een ander woord? geweld wordt goedgepraat
(het klinkt positiever) execution is moord, retirement is niet moord dus kan niet worden
vervolgd juridische invloed & we kijken op een andere manier naar diegene die iemand
laten ‘retiren’.
door synoniemen te gebruiken creëer je een andere werkelijkheid (roepen verschillende
associaties op)
Welke frames zouden een rol kunnen hebben gespeeld bij het opstellen en uitvoeren van
hardvochtige regels om fraude tegen te gaan (toeslagenaffaire)? “mensen deugen van
nature niet en moeten daarom in de gaten worden gehouden” & generale preventie
(afschrikken van de samenleving d.m.v. strenge regelgeving). LAW & ORDER FRAME
Kenmerken van een goed frame;
- Het frame blijft hangen (plakfactor)
- We zijn het intuïtief eens met het frame
- Er is een boef/sukkel in het frame
- Het frame treft kernwaarden van de tegenstander (zodat ze erin willen stappen)
- Frame is gekoppeld aan maatschappelijke onderstroom
- Het frame verlost ons van een dilemma
Wat doet een goed frame?
, - Het frame dwingt de tegenstander in het defensief (de boef/sukkel die het er niet
mee eens is)
- Het frame krijgt gratis zendtijd (doordat tegenstander erin meewerkt en aandacht
aan geeft)
- Het frame levert een zware bewijslast op voor de tegenstander- en een lichte
bewijslast voor de eigenaar van het frame
- Het frame vergt een hordeloopredering van de tegenstander (loop je tegen een
horde, verlies je)
- Het frame activeert onderliggende waarden
- Wie in het frame van de ander stapt, neemt een risico (als jij vaak iets ontkent, blijft
het juist hangen ‘ik ben geen weglachpremier’.) (& redenering a contrario, juist
tegenovergestelde redeneren)
Reframing:
Beweeg mee met de tegenstander, gebruik een andere taal om de discussie aan te gaan en
plotseling keert het argument van de tegenstander tegen hem.
Gevaar men praat langs elkaar heen: er wordt geen debat gevoerd.
Hoe slijt een frame in? herhalen, herhalen, herhalen
HC 2: 08/02: Contractstheorieën: waarom is er recht? (waarom luisteren we
naar de staat)
Twee manier om de ideeën van filosofen te bestuderen:
I. Historisch: Hoe kunnen wij deze filosoof begrijpen vanuit zijn tijd? Echt in zijn tijd
plaatsen.
II. Ahistorisch: Wat zijn de ideeën van deze filosoof waard nu? In deze tijd? Niet echt op
context richten.
o Nadruk ligt in dit college op II
Kenmerken contractstheorie
Vertrekpunt vormt de natuurtoestand (geen recht en overheid)
• Best te begrijpen als een gedachte-experiment (natuurtoestand heeft niet bestaan,
maar wat als het zou bestaan?)
• Hoe zou de wereld eruitzien zonder positief recht en de staat?
Wat zou er misgaan? Als je weet wat er misgaat, dan heb je
een idee waarom de staat er is en wellicht ook tot waar de
staatsmacht zou moeten reiken (waarom het nodig is)
Constante rechtsonzekerheid en gewelddreiging (recht van de
sterkste geldt)
Mensen verlaten de natuurtoestand door het sluiten van een maatschappelijk contract
• Burgers maken afspraken over de uitgangspunten van de staat (sociaal contract)
• Geweldsmonopolie bij soeverein
• Unanieme instemming met sociaal contract vormt legitimatie van overheidsoptreden
Let wel: de instemming is fictief (problematisch)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisavermeij5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now