Blokken, knorrende beesten, Bint
F. Bordewijk | 27 e druk e druk 1949 | 154 blz. | Nijgh en Van Ditmar
| Marja v/d Wind | G.J. van de Wege | 09/2016 |
Samenvatting
Blokken
In het boek Blokken wordt een stad beschreven na een noodlanding van een vliegtuig. De schrijver
beschrijft het uiterlijk van de stad en een aantal gebeurtenissen. Hij probeert met dit boek een
vluchtige blik op de toekomst te slaan. Deze stad is opgebouwd uit kubussen, lijnen en vierkanten.
Alles is recht en strak. De Staat wordt geregeerd door de Raad. Groep A gaat in tegen de heersende
ideeën van de Raad. Dat is verboden en zij worden opgepakt en geëxecuteerd. Het is erg opvallend
aan dit boek dat er -min of meer- verborgen verwijzingen worden gedaan naar stromingen en
periodes uit de tijd van de schrijver. Er wordt verwezen naar het kubisme, als strijder tegen het
academisme. Verder is de Raad die de Staat regeert een duidelijk voorbeeld van het dictatorschap
van een groep. Zij waren als één persoon, als een dictator; niet tegen te spreken.
Het verleden, de geschiedenis, wordt in deze stad gezien als iets slechts. Het is opgeslagen in de
stadskern en wordt, na de aanval op Groep A, platgebrand.
Een opvallend iets is dat men in de gevangenis meer persoonlijke vrijheid kent dan daarbuiten.
Individuen bestonden niet in de samenleving. Het individu was een gevaar. De verschillen tussen man
en vrouw waren het enige individuele overgeblevene uit de vroegere tijd.
Knorrende beesten
Knorrende beesten is een dun boek dat zich afspeelt in een overdekte parkeerplaats met een
parkwachter. De auto’s worden beschreven als ‘knorrende beesten’. Er gebeurt weinig in dit boek.
De enige gebeurtenissen die er toe lijken te doen, zijn een storm met als gevolg het aanspoelen van
een walvis en verder een congres waardoor veel buitenlandse auto’s in de garage komen.
Onder dit verhaal ligt een diepere laag. Een vraag naar rechtvaardigheid. Dit wordt verwoord door de
parkwachter die af en toe denkt aan Karl Marx. Hij denkt bijvoorbeeld dat de bloemencorso die
gehouden is, vermorst kapitaal was.
Bint
Bint is een boek waarin een onderwijssysteem beschreven wordt, het systeem van Bint. Dit systeem -
dat vooral uit tucht bestaat- lijkt ouderwets, maar houdt haar leerlingen strak in de hand. Er is totale
controle, zo lijkt het. Meneer De Bree gaat er werken en leert het reilen en zeilen van de school
steeds beter kennen. De docent moet niet dalen tot de leerling, de leerling moet naar de docent
stijgen. Het stellen van vragen is geen poging tot stijgen. Vragen mogen dus niet meer gesteld
worden.
Eén klas springt duidelijk naar voren in het verhaal: de hel. Klas 4D is een groep leerlingen die het de
docenten onmogelijk maakt. De Bree noemt hen bij hun namen, maar de schrijver geeft hen in het
beschrijven van deze leerlingen ook een heel duidelijk karakter mee. De eerste les begint de klas met
het scheef (op het randje van het podium) zetten van zijn tafel. Verder gaan ze niet volgens de
plattegrond zitten. De Bree verklaart de oorlog.
Een leerling, Van Beek, heeft tegenover het docententeam gedreigd met zelfmoord als hij een
onvoldoende krijgt voor zijn schoolwerk. Tijdens een rapportvergadering komt dit ter sprake en het
docententeam vindt dat Van Beek onvoldoende gewerkt heeft om een voldoende te krijgen. Van
Beek wordt dus beoordeeld met een onvoldoende. Als Van Beek dit te horen krijgt pleegt hij even
later zelfmoord. Er komt een grote rel, die de kop ingedrukt wordt door de klas met reuzen; de hel.
, De zelfmoord is in het boek iets wat eerst onbeduidend lijkt, maar later blijkt het Bint te hebben
gesloopt. Bint was zwakker dan zijn eigen systeem.
In een vakantie mag De Bree een deel van deze klas meenemen op reis. Twee van de jongens
ontsnappen en gaan de route die vooraf gepland was, terwijl men een afsnijdroute zou nemen. De
andere jongens zijn woedend; de eenheid in de klas is verbroken.
De Bree was van plan geweest één schooljaar les te geven in het systeem van Bint. Na één jaar
twijfelt hij, en schrijft uiteindelijk een briefje: ‘ik heb er goed over nagedacht. Ik zou graag nog een
jaar je leerling zijn.’
Na de vakantie komt hij opnieuw op school en Bint blijkt afgetreden te zijn, in stilte. Hij wil geen
contact meer. Hij is ten onder gegaan aan zijn eigen systeem.
Titelverklaring
Blokken is een letterlijke beschrijving van de Staat die is opgebouwd in het verhaal. Alles bestaat
uit rechtlijnige vormen; het is een vierkante, betonnen stad: blokken.
‘Knorrende beesten’, worden de auto’s genoemd door de schrijvers. De auto’s die in de garage
komen en in het verhaal een plaats hebben maken kennelijk geluid dat vergeleken kan worden
met het knorren van beesten.
Bint is directeur van een middelbare school en het hele verhaal draait om hem als directeur
zijnde.
Motto / opdracht
Blokken
Opdracht: Aan S.M. Eisenstein en A. Einstein,
Filmcomponist en wijsgeer,
meesters der verschrikking.
Knorrende beesten
Voor mijn vrouw geschreven
deze roman van het parkeerseizoen.
Bint
Aan mijn rector
en zijn staf
(Er is bij alle drie de boeken geen ondertitel of motto aanwezig)
Thema
Blokken
Communistische samenleving
In blokken heerst een communistische samenleving waarin een kleine groep de macht heeft en
met harde middelen die macht probeert te behouden.
Knorrende beesten
De gebeurtenissen op en rond een parkeerterrein in een zeebadplaats. Het gaat vooral om de auto's,
niet om de personen. De auto’s worden gezien als dieren, de schrijver gebruikt woorden die
gevoelens duidelijk maken om de auto’s te beschrijven. Een machine wordt in feite een levend
wezen. [?]
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marjavdwind. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.