This document is a summary of Feniks chapter 5 , the newest version of the book. There is some extra information from the elder book in the summary, but I only left this information in if it was interesting or necessary. This summary helped me passing my exams en was very handy. There is a time lin...
Hoofdstuk 5
Vroegmoderne tijd 1500-1800
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Paragraaf 1: De wereld wordt groter
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Spaanse ontdekkingsreizigers en welke
gevolgen hadden hun ontdekkingsreizen?
Kenmerkende aspecten:
- Het begin van de Europese overzeese expansie
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van een nieuwe wetenschappelijke
belangstelling
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid
Wereldbeeld rond 1450
- Kaarten van de wereldzeeën nog niet erg betrouwbaar
- Wereld: plat of rond?
Toscanelli (1392-1482): cartograaf, verwerkte gegevens van zeelui die kennis over
zeeroutes, zeestromingen en windrichtingen uitwisselden. Wetenschapper uit Florence.
Leerde wereldkaarten kennen die waren gemaakt door Griekse cartografen uit de eerste
eeuw (bv Ptolemeus en Strabo).
Omstreeks 1450 beperkte het wereldbeeld van de Europeanen zich tot Europa, Noord-Afrika
en kleine delen van Azië. In de late Middeleeuwen werd de handel steeds internationaler.
Handelaren uit Genua en vooral uit Venetië kochten producten van handelaren uit Azië en
Noord-Afrika. Die handelswaren werden samen met producten uit het Middellandse
Zeegebied onder andere naar Brugge in Vlaanderen gebracht. Handelaren uit het Noordzee-
en Oostzee Gebied brachten handelsgoederen uit dat gebied naar Brugge: knooppunt
tussen beide handelsnetwerken.
Rond 1450 was de topografische kaart van het Middellandse Zeegebied dankzij alle
handelscontacten behoorlijk gedetailleerd en betrouwbaar. Dit gold nog niet voor een
wereldkaart.
Portugezen gaan voor
Doordat de Arabieren, Ottomanen en Noord-Italianen wilden verdienen aan de
handel in Aziatische producten werden deze producten in landen als Portugal en
Spanje erg duur → zelf handelen zou goedkoper zijn. Op land weigerden
Arabieren en Ottomanen Europese handelaars → Portugese koningen
organiseerden ontdekkingsreizen langs de Afrikaanse kust op zoek naar een
zeeroute naar Indië. De Portugezen verkenden telkens verschillende
eilandengroepen lang de Afrikaanse kust, deze dienden telkens als basis voor
verdere reizen.
1488: Bartholomeus Diaz voerde als eerst om de zuidpunt van Afrika. 1497: Vasco da Gama
bereikte de westkust van India. Vanuit de factorijen dreven de Portugezen handel met de
inheemse bevolking. De Portugezen veroverden een belangrijk aandeel in de handel van
, zijde, specerijen en andere Aziatische producten. Portugal beheerst de zeeroute, de
Ottomanen de landroute.
Motieven om op reis te gaan:
- Tussenhandel via Venetië te duur. Over land onmogelijk om zelf naar Indië te gaan:
Arabieren lieten geen Europese handelaren toe in hun gebieden (mogelijkheid tot
handeldrijven).
- Het verspreiden van het Christendom overal ter wereld.
- Koningen: macht en status vergroten.
- (voor Portugezen en Spanjaarden: Reconquista: het terugdringen van de invloed van
de Islam).
Portugezen (zeevarend volk) gaan op ontdekkingsreis
- Wagen zich steeds verder langs de Afrikaanse kunst
- Economische drijfveer: kruiden en specerijen via de landroute worden
steeds duurder → op zoek naar een nieuwe handelsroute
Spanje volgt Portugal
Spanje: reconquista 1492 voltooid: herovering van Granada
- Isabella en Ferdinand: Columbus (kende de kaart van Toscanelli) uit Genua krijgt de
schepen in 1492. Columbus komt aan in de Caraïben.
- Om te voorkomen dat in de Nieuwe Wereld Spanje en Portugal in oorlog zouden
raken werd onder leiding van de paus in 1494 het Verdrag van Tordesillas opgericht.
Westelijke helft van de wereld: Spanje en oostelijke deel aan: Portugal toegewezen.
- Amerigo Vespucci → continent Amerika. Beseft dat het ontdekte gebied
een onbekend werelddeel was. Hij besefte dat bij het sluiten van het
Verdrag van Tordesillas de scheidslijn te ver naar rechts was gegaan en
dat daardoor Brazilië onbedoeld in Portugese handen was gekomen.
- 1519: reis om de wereld: Magalhaes (zeer moeizame expeditie)
Spanje was (Rooms-)katholiek.
De ondergang van de Azteken:
Azteken = Inheems volk met een hoogontwikkelde cultuur die oppermachtig was in Midden-
Amerika.
Conquistadores (= spaanse ontdekkingsreizigers die een groot deel van Midden- en Zuid-
Amerika onder Spaans bestuur brachten) gingen na Columbus ook naar Amerika voor goud.
1519: Herman Cortès viel gebied van de Azteken binnen. De conquistadores sloten
bondgenootschappen met inheemse stammen die vijandig stonden tegenover de
Azteken → gevechten braken uit. Na twee jaar gaven de Azteken zich over.
Hoofdstad Tenochtitlan (200.000 mensen) had bloeiende economie met als
betaalmiddel cacaobonen. Priesters stonden in hoog aanzien, omdat ze contact met
natuurgoden hadden.
Hernan Cortes
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimvanthof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.
