Summary
Samenvatting Handboek schriftkennis, ISBN: 9789491838323 Schrijven (-)
- Course
- Institution
- Book
HoiHoi, Zit je nou op de Pabo en zoek je nog een samenvatting voor handschrift. Hier heb je er een :)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
angelasmit1
Reviews received
Content preview
Samenvatting Schriftkennis: Hoofdstuk 1,2,3,4,5,7,8,11,12+ paragraaf 10.5 en 10.6
Hoofdstuk 1. Schrijven en schrijfonderwijs
De handschriftvaardigheid is een basisvaardigheid, vroeger ook wel ‘leervoorwaarde’
genoemd. Er zijn drie belangrijkste momenten waarop het handschriftonderwijs kan
ontsporen:
Te vroeg beginnen
Verkeerd aanleren
Niet goed onderhouden en begeleiden van het handschrift
1.1 ‘schrijven:
Schrijven is een grafisch-instrumentele vormgevende vaardigheid, waarbij cultureel bepaalde
tekens worden gebruikt, bedoeld om schriftelijke communicatie mogelijk te maken.
Schrift wordt vaak gekoppeld aan taal, dit is echter niet zo. Kinderen leren de taal door het
over te nemen van de cultuur waarin ze opgroeien. Schrijven wordt alleen aangeleerd door
scholing en instructie. Het schrift is namelijk een eigen culturele code, een systeem.
Het woord schrijven kan taalkundig of vormgevend worden opgevat. Schrijven betekend
oorspronkelijk ‘het construeren van lettertekens in het platte vlak’ en dat vereist een eigen
vaardigheid die niet met de inhoud van taal verward moet worden. Schrift moet niet gezien
worden als een middel voor taal.
Ontluikende geletterdheid: het maken en construeren van letters en woorden wordt daar al
vaak bij inbegrepen, maar hier overschrijdt dit vakgebied zijn grenzen, want kinderen kunnen
nog niet op de juiste wijze lettervormen juist construeren, waardoor ze later in verwarring
raken als ze wel op de juiste manier moeten leren schrijven.
Er zijn voldoende aanwijzingen om aan te nemen dat kinderen eerder leesrijp dan schrijfrijp
zijn. Dat is ook logisch want perceptie is makkelijker dan productie. Voordat er geschreven
gaat worden moet er:
1: een schrijfrijpheidtest worden afgenomen.
2: eerst voldoende lettervormkwaliteit bereikt te hebben alvorens een aangeleerde
letter in te zetten voor het leren lezen.
,Hoofdstuk 2. Leerlijn schrijfonderwijs:
1 fase van de ontwikkeling van de schrijfvoorwaarden (groep 1 en 2)
Het zijn echte kleuterletters. De kapitalen, letters bestaan allemaal uit losse streken.
2 fase van het driezone-niveau met trajecten: het verwerven van het verbonden
schrift (groep 3 en 4)
Groep 3 kleine letter vormen
Groep 4 hoofdletter vormen
De minuskels in groep 3 hebben stokken en staarten en bestaan dus uit drie zones.
Fase van de ontwikkeling en onderhoud van het handschrift (groep 5 tm 8)
Het handschrift van het kind is in ontwikkeling, er is cognitieve begeleiding nodig.
De goede vingerzetting is belangrijk bij toetsenbordvaardigheid. Hierbij is goede begeleiding
nodig.
Groep 1:
Dit is de periode van het beginnend lettergebruik en het voorbereiden van schrijven.
De ergonomie, waaronder een correcte houding en juiste materiaalgreep wordt
geoefend.
Letterverkenning van kapitalen bespreekbaar maken.
Kapitalen gebruiken voor op stoeltje.
Stimuleren van nauwkeurige waarneming/uitvoering.
Aanleren, stimuleren en begeleiden van de goede greep en houding bij alle grafische
activiteiten.
Gebruik van nauwkeurig grafisch materiaal.
Werken aan nauwkeurige materiaalbeheersing.
Groep 2:
Letterverkennig van kapitalen en minuskels. De kinderen gaan spreken van grote en
kleine letters. Ze moeten hier ook het verschil in weten. Middelen om dat te oefenen
zijn:
- Lettervormen:
- Lettermemory, letterdomino
- Woordjes typen met en zonder caps Lock
- Woordjes stempelen.
Waarnemen:
- Oefeningen in waarnemen
- Drukverschillen bij pennen.
Uitvoeren:
- Doolhof (oefenen in een traject)
- Aanleren, stimuleren en begeleiden van een goede greep en houding.
- Oefenen in kleuren en arceren.
, Belangrijk is dat er geen woorden worden geschreven in blokletters. Kinderen moeten
niet eerst in blokschrift leren en dan in groep 3 het verbonden schrift, dit wekt
verwarring op.
Groep 3:
in het eerste half jaar wordt er nog verder gewerkt aan het ontwikkelen van de
schrijfvoorwaarden. Daarna volgt het leren schrijven van cijfers en minuskels.
Groep 4:
Het leren schrijven van hoofdletters in de oude hoofdlettervorm of in de vorm van
kapitalen.
Het leren verzorgen van de rompzone d.m.v. het juist positioneren van de bovenkant
en onderkant tegen de romp en grondlijn.
Het is belangrijk dat kinderen niet te veel tekst in korte tijd moeten produceren, want de
lettervormgevingsvaardigheid is nog in ontwikkeling.
Groep 5:
In groep 5 raakt het handschrift eigen. Het is belangrijk dat automatisering zoveel
mogelijk wordt tegengegaan. Dit kan door bewustmakingsoefeningen.
Groep 6:
Belangrijk: hier daalt de handschriftontwikkeling plotseling. Er zijn minder
schrijflessen en de hulplijnen komen te vervallen. In ongeveer de tweede helft van
groep 6 leert het kind het overbonden schrift. Blokschrift wordt meestal maar beperkt
aangeboden.
vanaf groep 5 of groep 6 kan er ook gebruik worden gemaakt van blindtypen.
Het is erg belangrijk om de kinderen in groep 6 een goed overbonden schrift aan te leren met
een goede letterspatiering.
Groep 7:
in deze groep moeten de kinderen hun eigen handschrift beoordelen en de eigen
ontwikkeling van hun schrift vastleggen. Naast het leren gebruiken van zowel het
verbonden als het on verbonden schrift wordt er ook aandacht besteed aan
sierschrift.
Te oefenen onderdelen:
- woord en letter afstand
- verhoudingen binnen de letters
- lay-out van de bladzijde
- los en verbonden naast elkaar gebruiken.
Ook moet het blokschrift worden geconsolideerd.
Groep 8:
het leren van de plaats die het handschrift inneemt in de maatschappij en het opdoen
van kennis om het eigen schrift zo goed mogelijk te kunnen beoordelen en
onderhouden. De drie schriftsoorten: verbonden schrift, los en sierschrift worden
zoveel mogelijk op elkaar betrokken en functioneel gebruikt.
Hoofdstuk 3:
, Belangrijk bij ontwikkelend onderwijs is dat de leraar wordt gezien als de cultuurdrager, de
vertegenwoordiger van de culturele omgeving, die boven de lesstof staat en deze aanreikt.
Russische leerpsychologie heeft vooral door Pantina aandacht gegeven voor de
uitvoeringswijze van een letter. Beste is om de letter te analyseren op de afwisseling van de
twee lijn eigenschappen recht en gebogen.
Het werkt goed als de leerkracht de opdracht analyseert met de hele klas.
Trajectpresentaties op het digibord werken goed.
Zorg dat je als leerkracht zelf ook vaak schrijft.
In elke les moet aandacht gegeven worden aan ergonomie (houding en pengreep).
1- Intentioneel niveau plan om iets te schrijven.
2- Linguïstisch niveau het kind formuleert de tekst.
3- Lexicaal niveau het kind kiest het te schrijven woord.
4- Foneem-grafeem conversie niveau juiste letters voor de juiste klank gekozen.
5- Allograafselectie & motorprogrammerings niveau juiste lettervormgeving.
6- Parametrisch niveauprikkels naar de spieren gestuurd.
7- Initiatieniveau vingers komen in beweging.
Allograafselectie: een allograaf is een teken in het schriftsysteem.
Lettertype:
- Kapitalen of minuskels (grote of kleine letters)
- Verbonden of onverbonden?
- Lopend lettertype of losse streken?
Constructie:
- In 1 doorgaande beweging een letter schrijven of uit losse bewegingen?
- Startlocatie: bovenaan de romphoogte beginnen, tussenin of onderaan?
- Linksom draaiend of rechtsom draaiend?
- Recht of gebogen?
- Naar rechts eindhaal of naar links?
- Van je af of naar je toe?
- Doordraaien of keren?
- Op welk punt uitvoegen en invoegen?
Verhoudingen:
- Waar moet de letter geplaatst worden? In welke zone komt de stok of de romp?
- Hoe zijn de verhoudingen van die zones?
- Hoe zijn de verhoudingen van de letter?
Kinderen moeten leren om exact na te schrijven.
Accepteer niet zomaar dat de kinderen eerder klaar zijn, iedereen heeft zijn verwerkingstijd
nodig.
Het ADI model: activerende directie instructie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller angelasmit1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
