- Schriftelijk
- Meerkeuzevragen gericht op kennis en inzicht
- Psychologie: 65% en sociologie 35%
Leerstof:
- Syllabus
- Hoofdstuk 1-7
- Elk hoofdstuk: doelstellingen, leerstof en oefeningen
- Psychotherapeutische stromingen: NIET KENNEN
Wat is psychologie als wetenschap?
Psychologie is een populaire wetenschap. Het brede publiek wil zich graag bezig houden met thema’s
zoals wat is goed voor mijn welzijn, hoe moet ik gelukkig zijn, wat moet ik doen om succesvol te zijn
in mijn job, in mijn gezin… allemaal zaken waar je veel inspiratie kunt halen uit de psychologie.
Sociale media worden volop gebruikt om allerlei ideeën daarover te verspreiden. Sociale media heeft
een positieve en negatieve zijde. De negatieve zijde is dat er zeer veel onzin wordt verspreid dat
zogezegd te maken heeft met kennis uit de psychologie. Dat gaat over de meest idiote zaken die op
sociale media worden verteld.
Je hebt ook enkele politieke leiders, machtsfiguren die de meest ongelofelijke dingen beweren.
Donald Trump heeft in verband met het coronavirus allerlei rare ideeën verkocht. De Braziliaanse
president heeft ook rare opvattingen, die totaal ontkent dat de coronapandemie heel ernstig is. Dan
heb je nog andere leiders in de wereld die toch allemaal een bedenkelijke reputatie hebben. Ofwel
hebben ze mensenlevens op hun leven ofwel beknotten ze vrijheden van mensen/mensenrechten.
Kortom met deze groep van personen hebben we het ook te maken en dat maakt het voor heel veel
mensen heel erg moeilijk om een goed en normaal leven te leiden.
Als individu moeten we ons beginnen afvragen wat er allemaal aan nieuws verspreidt wordt in de
wereld. Wat moeten we allemaal geloven? Niet alleen dingen die verwijzen naar de psychologie,
maar over ideeën in het algemeen.
Welke misverstanden bestaan er over psychologie? De psychologie als wetenschap? Hoe komt het
dat mensen blijkbaar valse kennis liever geloven dan juiste kennis? Wat gaat er in mensen om dat ze
meegaan met politieke leiders, opiniemaker, influencers om bepaalde idiote opvattingen te
verkiezen boven wetenschappelijke inzichten?
Ten aanzien van de psychologie gaan we het hebben over:
- De psychologie is niets meer dan gewoon een hoop mensenkennis bij elkaar, het is een soort
van fancy vorm van mooi verpakte mensenkennis. (niets meer dan gewoon mensenkennis)
- Psychologen daar kan je maar beter voor opletten, ze hebben alleen maar boekenkennis en
zijn totaal niet bezig met wat er werkelijk in de realiteit gebeurd, met de problemen die
mensen hebben en dus kunnen psychologen met de boekenwijsheid de echte problemen van
de mensen niet oplossen. (kennis uit boeken niet uit de realiteit)
1
, - Psychologie is helemaal geen wetenschap. Het doet niet op een wetenschappelijke manier
aan het produceren van kennis.
1 De psychologie is niets meer dan gewoon een hoop mensenkennis bij elkaar, het is een soort van
fancy vorm van mooi verpakte mensenkennis. (niets meer dan gewoon mensenkennis)
Foute opvatting:
- Psychologie voegt niets toe. Het is overbodig. Want alle mensen die een beetje aandacht
hebben voor andere mensen weten hoe mensen in elkaar zitten. En als je daar veel tijd in
steekt, dan begrijp je hoe mensen in elkaar zitten, weet je wat er in mensen omgaat. Moet je
daarvoor psychologie studeren? Moet je je daarvoor een psycholoog noemen? Nee, daar
komt het niet op neer. Met andere woorden: waar het echt om gaat dat is je gezond
verstand gebruiken. Als er mensen met problemen zitten, komen tot goeie mensenkennis.
Een ander woord voor gezond verstand is common sense.
Situaties waarin we duidelijk maken wat het verschil is tussen wetenschappelijke informatie en
common sense:
Situatie1: Je zit in een lokaal/online en je doet mee aan een examen en het examen bestaat uit
meerkeuzevragen. Je overloopt vraag per vraag, je denkt bij elke vraag goed na en opeens springt je
een antwoord binnen. Je denkt dat het antwoord B is.
• De common sense opvatting: als je gekozen hebt voor een bepaald alternatief, dan mag je
dat eigenlijk niet meer verbeteren. Je moet steeds afgaan op het eerste idee. Je ingeving,
intuïtie zal wel kloppen. Deze opvatting klopt eigenlijk niet.
• Onderzoek (wetenschap): naar in welke mate studenten alternatieven op meerkeuzevragen
nog gaan veranderen of niet. Als ze dan veranderen of ze veranderen te goede of ten slechte.
Conclusie: als je als student verandert, dan is dat heel vaak ten goede. Een fout alternatief
wordt omgevormd tot een goed alternatief. Dus twee keer nadenken loont.
Situatie 2: de common sense opvatting zegt dat je heel goed kunt herkennen wanneer mensen
gedronken hebben.
• Onderzoek (wetenschap): kunnen mensen zien wanneer je teveel hebt gedronken.
Experiment: we nodigen een aantal mensen uit om te komen beoordelen of iemand te veel
gedronken heeft, en we zullen niet zomaar iemand uitnodigen, maar professionelen. We
vragen 12 barkeepers, 49 sociale drinkers en 30 politieagenten. Deze jury zal moeten in staat
zijn om de grote drinkers eruit te halen. Dan moeten we nog een groep drinkers hebben: 1
groep krijgt enkel water, 1 groep krijgt 1 glas wodka en een andere groep krijgt wodka à
volonté. Die groep van professionelen, hoeveel % bij die groepen drinkers hebben ze juist
ingeschat? Hoeveel mensen werden precies goed ingeschat? Die heeft teveel gedronken en
die is nog nuchter. Het juiste antwoord is 25%. Slechts 25%. Dat betekend dat de common
sense opvatting: dat je gemakkelijk kunt zien wanneer iemand teveel heeft gedronken, niet
klopt.
Common sense opvattingen
Veel misvattingen:
- Mannen en vrouwen communiceren op heel verschillende manieren
- Ons karakter is af te leiden uit ons handschrift
- Dromen hebben een symbolische betekenis
2
, - De meeste mensen gebruiken slechts 10% van hun hersenen
- Het is beter om boosheid meteen te uien dan ons in te houden
- Door regelmatig aan fitness te doen, verliezen mensen gewicht
2 Psychologen daar kan je maar beter voor opletten, ze hebben alleen maar boekenkennis en zijn
totaal niet bezig met wat er werkelijk in de realiteit gebeurd, met de problemen die mensen hebben
en dus kunnen psychologen met de boekenwijsheid de echte problemen van de mensen niet
oplossen. (kennis uit boeken niet uit de realiteit)
Foute opvatting:
- Psychologie is populair en gemakkelijk. Iedereen kan het gebruiken. Iedereen met een beetje
verstand kan de problemen die mensen hebben aanpakken. = echte nonsens.
Als je gaat studeren, dan leer je heel veel over het functioneren van mensen en dan leer je ook heel
goed hoe het komt dat mensen met bepaalde problemen zitten. Dan heb je inzichten in hoe kunnen
mensen in een werkomgeving of in een gezin beter met elkaar omgaan. Kortom de opleiding heeft
een praktisch nut en de opleiding is niet zo eenvoudig. Om diploma psychologie te hebben moet je 5
jaar studeren. Voordat je je psycholoog kunt noemen heb je een heel lang parkour doorgemaakt en
heb je voldoende bagage om de problemen die zich in de realiteit voordoen op te lossen.
3 Psychologie is helemaal geen wetenschap. Het doet niet op een wetenschappelijke manier aan het
produceren van kennis. Het klinkt allemaal heel wetenschappelijk, maar dat is het niet.
Foute opvatting:
De psychologie is geen wetenschap. Ze gebruiken hele strikte methoden om te komen tot bepaalde
inzichten. Ze gebruiken vaak dezelfde methodologie zoals in de exacte wetenschappen. Feit: mensen
zijn heel erg verschillende van elkaar, dus om bepaalde algemene zaken te vertellen over mensen is
heel erg moeilijk. Dus psychologie is een heel erg moeilijke wetenschap om vaststellingen die je in de
studie hebt gedaan te gaan generaliseren (generaliseren van vaststellingen is moeilijk). Toch blijkt
psychologie van nut. Als je de resultaten van je studie gaat bekijken op het functioneren van
groepen, dan is die kennis van groot nut. De externe validiteit (= het toepassen van de inzichten in
een gebied buiten de groep die je hebt onderzocht, dat die toepassingsgraad heel hoog is). Het is
goed dat er binnen de psychologie naar onderzoek wordt gedaan.
Er wordt heel wat onzin beweerd over de psychologie. Er worden enkele beweringen naar voor
geschoven waarvan men doet uitschijnen dat het inzichten zijn vanuit de psychologie.
Scott Lilienfeld heeft zich bezig gehouden met het onderzoeken van wat soort onzin er allemaal
bestaat die zogenaamd kunnen beweerd worden over het menselijke gedrag. Die lijken afkomstig te
zijn uit studies van de psychologie. Hij heeft er een boekje van geschreven met de 50 mythes:
- We hebben een heel duidelijk gescheiden linker en rechter hersenhelft die elk instaan voor
bepaalde functies.
- Als je een glaasje alcohol drinkt, dan dood je hersencellen.
Het is van groot belang om te weten wat evidence based is en wat het niet is.
3
, Mythes en misvattingen
Hoe komt het dan dat mensen eerder aan de haal gaan met valse kennis, dan met juiste kennis?
Welke mechanismen spelen er dat mensen juist ingaan op de valse kennis, terwijl er ook
alternatieven mogelijk zijn.
Het onderscheid maken tussen wat juist en wat vals is.
Je moet kunnen onderscheiden van wie beweerd hier iets. Het hangt ook af van de bron die je
raadpleegt, is het dan een journalist van een erkend medium of is het iemand die voor zichzelf een
blog maakt, een pagina..
Hoe komt het nu dat mensen onzin geloven? Bronnen van misvattingen:
- De kracht van de herhaling: blijkt een sterke invloed te hebben op mensen. Als je een
bepaalde uitspraak vaak herhaald, dan krijgt het een karakter van echte kennis, van juiste
kennis van iets waar waarheid in zit.
➢ “het is allemaal de schuld van de sossen”: een feit is dat tot 20 jaar geleden, het politieke
landschap er zo uitzag dat je een stroming had in het midden: de christen democraten,
de sociale democraten & socialisten en de liberalen. Dat politieke plaatje is de laatste
jaren serieus verandert. Van de socialisten blijft nu nog maar een 10% over en alle
andere mensen stemmen in het midden of rechts of extreem recht. Alles is opgeschoven
in de richting van het Vlaams Belang en de NVA. Vanuit die hoek hoor je beweren dat alle
ellende die in België bestaat de schuld van de sossen is. Veel mensen geloven het omdat
die uitspraak vaak wordt herhaald.
➢ George W. Bush was president van de VS van 2001-2009. Toen hij een jaar president
was, kreeg hij te maken met de aanslag op 9/11 op de Twin Towers. Een enorm
evenement, de hele wereld was geshockt. Sommigen dachten dat we aan de rand
stonden van de 3e wereldoorlog. George kon snel vaststellen dat de aanslagen werden
gepleegd door Al Qaida en via de veiligheidsdiensten kwamen de Amerikanen erachter
dat de groep zich situeerde in Afghanistan. De Amerikanen vielen Afghanistan binnen.
Later is gebleken dat ze succesvol waren in het verdrijven van Al Qaida en al die
strijdkracht vluchtte naar het grensgebied tussen Afghanistan en Pakistan en verschool
zich in een onheilbergzaam gebied. Op een bepaald moment kwam Bush met het verhaal
aanzetten dat met Al Qaida te verjagen niet alles opgelost is, maar dat er nog een ander
gevaar voor de wereldvrede is, namelijk de president van Irak. Bush herhaaldelijk
verklaarde dat die man een vertegenwoordiger is van het kwaad. Om die reden beschikt
Irak over massa vernietigingswapens en wie weet is de president wel in staat om de VS
aan te vallen. Kortom Irak is een groot gevaar vanwege zijn weapons of mass destruction.
Herhaaldelijk verklaarde Bush en zijn regeringsleden dat Irak weapons of mass
destruction heeft en dus iets moest gebeuren aan de gevaar. Heel veel mensen werden
gemobiliseerd en mensen begonnen te geloven dat er toch iets waar was van de
weapons of mass destruction. Uiteindelijk leidt het dan tot de inval van Irak.
Hoofdzakelijk Amerikaanse strijdkrachten vielen het land binnen en wat bleek. Het
allereerste dat ze gingen bezetten was het ministerie van olie. Blijkbaar was er een iets
meer verborgen motief om het land binnen te vallen, namelijk Irak had gigantische olie
voorraden en op dat moment was de prijs van de olie enorm aan het stijgen. De
Amerikaanse tankstations moesten heel veel daarvoor betalen omdat de president
dwars lag in de onderhandelingen over goede olieprijzen. Zoveel maanden en jaren later
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisedh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.31. You're not tied to anything after your purchase.